Удаан тасалдсан “энэ өдрийн мэнд” манайхаан. Хүлцэл өчихөд амралтаа хэд хоногоор хэтрүүлж Таксигаа тасалдууллаа. Та бүхэнд минь зөндөө л сонин байгаа байлгүй дээ. Миний хувьд гэрээр байж гэдэс алдаагүй тул тийм ч их сонин гээд байх зүйл алга. Гар хөдлөөгүй болохоор ам хөдөлсөн ч орлого муудаж түрээс энэ тэр нэлээн л хүндэрлээ. Та бүхний мэдэх өвөө эмээ дээр саяхан нэг очлоо. Шумахер л явууулсан байхдаа Германаас нэг илгээмж ирүүлсэн гэж  байна лээ. Сансараас билүү нэг байрнаас боодолтой юм очиж авлаа гэж хөөрсөн хоёр хөгшин ярьсан. Гоё юмнууд их байсан. Бас жоохонд яг таарсан хүүхдийн цамц хувцас зөндөө юм байна лээ гэсэн. Витамин юмыг нь уугаад жоохон нь хөөрхөн болоод байцгааж байна лээ. Өнөө хоёр ихрийн аав бас нэг витамин өгүүлсэн. Та бүхэнд хоёр хөгшин, хөөрхөн ачийнх нь өмнөөс баярлалаа гэж хэлье дээ. Төлөвлөсөн ажил гэвэл зарим уншигчийн зөвлөснөөр 100 дугаараасаа түүвэрлэж нэг жижиг ном болговол ямар бол гэж судаллаа. Над шиг хүн ч хэвлүүлэхэд санхүүгийн асуудал нь бас л том юм байна. Хэвлүүлчих газар туслах хүмүүс хайж уулзалт хийж л байна. Одоохондоо бодитой үр дүнд хүрээгүй. Харин нэг бизнесмен нөхөр номныхоо эхийг бэлдчихээд, эхлээд уншигчдаасаа захиалга аваач тэгвэл жоохон мөнгө босох байх гэж зөвлөж байна лээ. Уг нь уншигчид бид чинь байнгын хандалтаараа 6-8 мянгуулаа, бас л олуулаа юм байна лээ. Ямар ч байсан 100 дахь дугаараа гаргаад уншигч олонтойгоо нүүр тулж уулзах бодол хүсэл хэвээрээ. Үүгээр урт оршилоо орхиж ойрын гурав хоног тойрохдоо харсан үзсэнээсээ буулган хүргэж байна. Таалал орштугай. 

7

1. Өглөө ирэхэд л нэг шинэ цаас наачих юм

За аль нэг сургуулийн үүднээс канон бас ухаалаг ТҮЦ машин асуусан, бухимдсан  улс хотоор их байлаа.

Их дэлгүүр явья гэсэн 4 хүнийг авлаа. Хоёр нь шинэ оюутан нөгөө хоёр нь тус тусын ээж аавууд байв. Ээж болох 40 гаран насны эмэгтэй л их бухимдалтай байлаа. Халуунд дээлтэй яваад байгаа нь ч нөлөөлөөд байх шиг санагдав.

5

Э/эмэгтэй/ -Жолооч оо, одоо эндээс Их дэлгүүр хүрэхэд чинь бас л бөглөрөх үү?

Х -Гайгүй байх аа. Такси ингээд нэгдүгээр эгнээгээр явчихна шүү дээ. Хүүхдийн сургууль хөөцөлдөө юу та нар?

Э -Өө тийн. Балай учир нь олдохгүй юм. Очсон нэг Голомтын данс тавьчихсан. Ийш нь мөнгөө хийгээд ир. Эрүүл мэндийн үзлэг л гэнэ хэд явбаа. Оочерлож оочерлож эрүүл мэндийн үзлэгт орох болсон тог нь тасарсан гэх шив.

 А/Аав/ -Танай хүүхэд амжаад орчихсон байсан уу тэ?

О/охин/ -Би яг ороод л тог тасарсан. Харанхуйд үзэхгүй ээ, гар гээд ккк.

Э -Энэ олон сургуульд элсэхэд хэрэгтэй гээд байгаа юмаа сайн хэлж зарлаж болно ш тээ. Өглөө нь ирэхэд л нэг цаас наагаад данс тавьчихсан байсан юм. Ингээд өдөр алдахаар мөнгө өдөр алдаад бид нар чинь хэцүү байна ш дээ.

А -Уг нь тэр тэнцсэн гэдэг цаасан дээр нь билүү тийм юм, ийм мөнгө тушаах гээд биччихсэн байсан юм билээ хөө. Хүү түрүүн харсан ард нь бичсэн байна гэсэн үү, тэ?

Хүү -Тийн.

Э -Аан. ... Та хоёр л сүрхий олж харж л дээ. Намайг харахад байхгүй л байсан... гэж аягүйрхлээ.

Машинд минь үүссэн таагүй уур амьсгалыг зөөллөх гэж би ярианд оролцон “энэ их дэлгүүрийн энд тэгээд юу бүтээх юм бэ дээ” гэж асуулаа.

Хүү -Одоо нөгөө дотуур байраа ярих гэж байгаа юм. Энэ шилэн хард өрөө нь байгаа гэсэн. Эндээ гэрээ хийх юм шиг билээ.

Х -Өө тийм үү, сургууль дээрээ оффис нь байж болдоггүй юм уу.

Э -Тэр байшиндаа багтдаггүй юм байлгүй...

6

Манай дөрөв “мэргэжилтний 20” гэж бидний ярьдаг буудал хүрээд буулаа.  “... Юун канон түрүүн юугаа хийж байсан юм бэ...” гэх хүүхний адгуу дуу машины чимээнд дарагдсанаар хөшилдөж зөрөлдсөн олны урсгалд хотын гудамжинд уусч алга боллоо, манай хэд. Хөдөөний хөөрхөн хүү охин хоёр ийн хотын амьдралд хөл тавьж оюутан амьдралдаа шинэ хуудас нээж байгаа нь энэ биз.

Ер нь бол № 94-д  байх манай уншигчдын “чат сэтгэгдэл”-д манай Хүрэл уншигчийн бичсэн байсан зуны турш том өрөөг нь хойморлон эзэлсэн нүсэр зочдын нэг жижиг баг нь явж л байх шиг санагдлаа ... ккк.

6

2.Том бэр хөл хучина гэсэн, яав

Баянхошуунаас хотын төв орох замаа сонгох гэж бодолхийлэн гэлдэрч явтал нэг эмэгтэй гар өргөн сууснаар элдэв зурагтай яриа өрнөлөө. Нэлээн ядарч алжаасан царайтай тавь гаран насны болов уу гэмээр эмэгтэй гартаа тортой хүнс барьжээ. Талх энэ тэр мөн нэг жижиг шилтэй архи байгааг би соргогоор харж тогтоов.

Эмэгтэй ард суун хэсэг дуугай бодолхийлэн хэсэг явлаа. “Хуучин эцсийн тэнд тойрог гэдгээр жоохон өгсөөд буунаа” гээд эргэж бодлоо хөөж нүдээ аних нь толинд тусав. Тэгтэл “хөөш жолоочоо чи энэ хавийг мэдэх үү. Энд нэг юм үзээд байдаг хүүхэн байдаг даа. Тэр ер нь хэр бол” гэж их чухал асуухдаа суудлаасаа өндийн урагшаа болоод ирлээ.

6

Х -Сайн мэдэхгүй хийд ч юм шиг, сүм ч юм шиг нэг байшинтай энэ хашаа юу?

Э/эмэгтэй/ -Тийн. Их сонин. Хүмүүсийг олноор нь дөрөв таваар нь оруулж суулгаж байгаад нүүр нүүрэн дээр нь элдэв юмыг нь хэлээд байдаг юм билээ. Зарим нь ёстой улалзана гэдэг нь болж байгаа юм чинь. Манай нэг найз хүүхэн гайгүй сүрхий хэлдэг юм гэхээр нь би нэг орсон юм. Тэгсэн нэг залуууг “чи юу гээд банзалдаад яваад байгаа юм” гэж ч байх шиг, хэцүү.

Х -Аан за за, тийм  сүрхий мэдэх юм уу?

Э -Надад хэлсэн хэдэн юм лав тэс зөрсөн. Би чинь ажлаа асуусан юм. Нэг байгууллагын цайны газар ажиллаад менежер нь байнга хашгичиж загнаад байдаг байхгүй юу. Тэгээд “энэ ажлаа болчихвол ямар уу” гэсэн. “Одоо манайхаас гараад л наад ажлаа соль. Хувиараа яв” гэв дээ.

Х -За тэгээд  /хүүхэн яриандаа улам сэргэн/

Э -Тэгсэн буруудсаан. Би өөрөө энэ тэнд очиж үнэтэй юм түрээслээд эргэлтийн жоохон мөнгөө барж байгаа юм чинь. Тэгсэн өнөө менежер ч халагдсан. Өнөө цайны газар нь шинэ байранд ороод бүүр ресторан болсон уу, яасан. Уг нь байж байсан бол ядаж даатгалаа бөглөөд хэрэгтэй байхгүй, тэ.

Х -Өнөөх нь юу асуусан юм бэ?

Э -Манайх чинь хоёр хүүтэй. Хоёр бэртэй. Тэд нарыгаа асуулаа. Яахав бэр хүүхнүүд маань ямархуу нийцтэй байна. Бага хүү нэг хүнтэй суух гээд байгаа юм гээд би чинь тулга тойрсон л юм асууж байгаа юм чинь. Тэгсэн өнөөх зүгээр чухам “Энэ том бэр чинь хөлийг чинь хучих юм байна” гэсэн юм. Тэгсэн бага ёстой хатуу хүүхэд байна. Харин том бэр чинь их сайн юм. Хөлийг чинь хучинаа энийгээ л түшээрэй гэсийн. Юу байхав хучлагандаа хүрч чадаагүй байхад минь хоёр нялх  ачийг минь авч гүйгээд, аавтай нь уулзуулдаггүй ээ. Хажууд нь харж байхгүй бол хүү маань бүр архинд орох нь ээ. Тэгээд энд ирчихээд манаж суудаг болоод байна ш тээ.

Х -Тэгээд хүүдээ хань болоод хэд хонож байгаа юм биз дээ. Ажлаа яасан?

Э -Ажил яахав дээ, хувиараа яахаа мэдэхгүй яваа юм чинь. Орхичихоор энэ чинь одоо тэгээд архи дарсаа уугаад хүүхдээ ярьж уйлаад байх юм. Тэгж байгаад юманд орчих бий дээ гэж санаа зовоод гэртээ сууж чадахгүй байна ш тээ. Үнэндээ санаа зовохгүй байхын арга алга. Намайг ирсээр хоёр өдөр уучихлаа. Урьд шөнө ирж хоноогүй. Залгаад “Чи битгий мах бараад байгаарай, хаагуур яваад байна” гэхээр “өө найзындаа, өнөө шөнө очноо л” гэсэн. Үнэндээ хэцүү.

Х -Уг нь манаж суухаар авгайтай нь эвлэрүүлэх гээд явбал тэ?

Э -Тэгээд танай хүүтэй эргэж суухгүйгээс хойш гээд уулзахгүй тойроод байгаа хүнийг чинь яалтай вэ. Хөөгөөд отоод яваад байлтай биш. Одоо яадгийн аав нь байсан бол нэг очоод эр хүн байна бараг зандраад аваад ирэх байсан даа... Эр хүн амьдралаас яваад өгөхөөр ингээд хэрэг алга болдог юм байна аа. Ойр хавьдаа хүртэл аргаа олохгүй, ачаа очоод харчихья гэж хэлж зүрхлэхгүй ингээд ... нээрээ үнэндээ хэрэг алгаа... /түрүүхэн үзмэрчийн тухай сүрхий сэргэн ярьж байсан эмэгтэй эргээд нам гунигтай болчихлоо/ ... Нулимсаа ч арчих шиг болов ...  Яршиг зүгээр хашаа байшингаа зараад эндээс нүүлгэдэг ч юм уу эндээс...  за эгч нь ингээд буучихья...

6

Буугаад зам гаран алхаж буй эмэгтэйн торонд нэг жижиг шилтэй архи байлаа. Аягүй л бол нөгөө хүүгээ ирэхээр шарыг нь тайлах юмтай сууя гэж бодсон байх  л даа... Эмзэглэлээ. Ийм дүр зураг их харах юм.  Ханиа алдсан бололтой юм. Дээр нь бид нар архинаас арай л хамааралтай болж байна аа гэж бодогдлоо.

6

3.Загасаа тавиагүй

Хөвсгөлд амарсан гэх залуу ойрхон явахдаа усанд урсаад явчих шахсанаа инээд алдан өгүүллээ.

6

З/залуу/ -Би жоохон загас барьчих санаатай голоо туулж гарчихгүй юу. Гайгүй гүехэн л дээ. Гэхдээ нэлээн уруудаж байж өнөө барьдаг газраасаа их доогуур гарч ирсэн юм. Тэгээд хэдэн загас шүүрчихээд өнөө гаталсан газар луугаа алхахаас залхуурдаг байгаа юм биз дээ. Тэр хавиар адилхан гүехэн харагдаад байхаар нь өнөөх хэдэн загасаа үүргэвчиндээ хийж аваад орчихдог юм биз. Тэгсэн аймаар хүчтэй урсгалтай, хэд алхсан хамаад манийгаа шууд урсгачихдаг биз.

Х -Ээ, тэгээд хахаж цацаад аюул болно биз?

З -Шууд доошоо тийм гүн биш л дээ. Тийм аймаар бол би чинь орохгүй тойрдог байгаа юм биз дээ. Тэгээд урсаад, аймаар ширүүн урсгалтай. Би босоод гарчих гэхээр үүргэвч чирэлдээд байдаг. Тайлаад хаячихвал шууд л босоод ирнэ биз. Тэгсэн өнөө хэдэн загасаа хаяхаас хайран санагдаад үүргэвчээ тайлдаггүй ккк, баахан сарвалзаж урссан ш дээ. Тэгж хэсэг урсаад арай гүехэндүү ороод ирэхээр нь нэг юм хөл дээрээ босоод ямар ч байсан загастайгаа гарч ирдэг байгаа юм биз дээ ккк. Төв дээр ирээд найзуудтайгаа нөгөө загасаа цохиод. “Та нар томхон юмтай ирээрэй. Амь өрсөж байж авчирсан загас шүү” гээд  хүндрүүлсээр байгаад нэг ...том архи авахуулсан ш дээ ккк. Манай найзууд “чи нээрээ тэнэгээ, загасандаа голоо цохиж байж өөрөө загас болох шахаж дээ” гээд. Живсэн бол нээрээ загас болдог байгаа юм биз дээ хахаха...

Х -Одоо тэгэх л байх даа. Дараа тэгж гүрийх хэрэггүй юм байна даа залуу ....

7

Манайхан ч гэсэн усанд ам гарч гүрийх хэрэггүй шүү. Загастайгаа урсч өөрөө загас болох шахсан хүн байна шүү ккк ...

7

4. Уул руугаа л нүүгээд байхаас

Дээр өгүүлсэн эмэгтэйг буулгаад Жанцан руу дээшээ өгстөл суга таягтай нэг залуу замын хойд талд гар өргөх шиг болов.

“Ах аа, 2000 байна. Энэ нэг хүүхдийн түрдэг тэрэг хүн өгье гэсийн. Энд яг зам дээр байгаа айлаас аваад дээшээ дөхүүлээд өгөөч” гэж цөхрөнгүй гуйлаа.

7

Х -Тийм том тэрэг юм уу, миний энд багтах уу тэгээд?

З/залуу/ -Өө жижиг ээ, нярайгийн. Нэг найз бэлэглэе гэсийн. Яаж хүргэх үү гээд ... Би чинь таягтай.

Х -За за дээшээ хэр өгсдөг юм бол доо... Энэ Баянхошуу чинь араараа хаачихсан байна аа тэ?

З -Тийн ш тээ гэхдээ хойгуур уулаараа микронууд даваад байна лээ. Энэ хойшоо уулаадаа манай дээшээ унаа явдаггүй юм. Гэхдээ би таныг их өгсүүлэхгүй. Дөхөөд гэрээсээ хүүхэд дуудчихна аа гэж сэргэсэн залуу урд суулаа.

40 хүрэх гэж яваа гэнэ. Бэртсэн түүхээ товч ярилаа. 16-тай байхдаа нэг найзыгаа дагаж төмрөөр зуух муух элдэв юм хийдэг хувийн газар хэд хоног ажиллаж. ... Тэгсэн нэг өдөр Төв аймгаас нэг том ёмкость авчрах хэрэг байна. Овоо мөнгө өгье гэж байна гэхээр нь дагаад явчихсан. Тэр нь тэнэг том. Та мэднэ биз дээ нөгөө бензин вагоны ёмкост газар суулгачихсан. Хуучин орос цэргийн ангийн л бензиний сав байсан юм шиг билээ.  Нэлээн ухаад  талаас нь доош болгоод орхичихсон. Аан бид хэд чинь гялалзуулья гээд тавуулаа ороод ёроол руу нь олс оруулах гээд ухаж өгсөн. Тэгсэн байхгүй Баянаа зугатаарай гэх шиг болсон. Миний ард нөгөө эрэг нь бөөн сул шороо нураад, дээрээс. Би гүйх гээд үхсэн зай байгүй байгаа юм чинь. Тэгээд пир гээд л шороонд дарагдчихсан. Шууд нүд харанхуйлаад. Цээж гайгүй ил байгаа юм чинь яг таазнаас доош хоёр хөл дээр дараад. Тэгээд нэг юм намайг гаргаж аваад хөл хугарсан. Нэг хөл бүр яс нь үйрээд.

Х -Тэгээд эмнэлэг аргалахгүй байна уу.

З -Өө их тамлуулсан. Явсаар байгаад овоо болж байтал нэг хулгайч ирж согтуу байхад дахиж хөл рүү нүдээд. Тэгээд бүүр ийм болсон.

Х -Балай юм болж дээ. Чи тэгээд одоо энэ тэргээ хүүхэддээ аваачиж өгөх гэж байгаа юм уу?

З -Үгүй ээ. Ачдаа аваачиж өгөх гэсэн юм.

Х -Өө за за, бүүр өвөө болчихсон, айн.

З -Би чинь тэгж балрахынхаа өмнө ангийнхаа нэг охинтой үерхдэг байсан юм. Хөөрхий намайг тахир дутуу гээд хаяагүй ээ. Тэр чигтээ харж асарч байгаад суучихсан. Бид хоёр 3 хүүхэдтэй. Би ч нэг хэсэг дунд нь уугаад хэсэг самарсаан. Багын юм үнэнч юм билээ ах. Миний хань тэгээд тэсээд л үлдсэн. Элдвийн л ажил хийж намайг тэжээсэн. Сургууль мэргэжил гэж бид хоёрт байхгүй ш дээ.... Том хүү сая хүүхэдтэй болоод. Би гэрээ өгчихсөн хажууд нь бараг нэг овоохойд л байна.

Х -Аан тийм байдаг байж. Тэгээд архиа татаад амьдралаа бодож чадсан бол сайн л байна даа чи. Үр ачаа үзээд айн.

З -Тнх. Салж сарниж байхдаа хашаа байшингүй болоод. Одоо дээр нэг газар буучихсан хөөгдөөд бас хэцүү байнаа. Тэр харагдаж байгаа энгэр дээр нэлээн дээшээ хэдэн айл таллаад буучихсан.

Х -Тог цахилгаан худаг байгаа юм уу?

З -Тог байхгүй ээ.

Х -Хн, тэгээд ач чинь сая төрсөн нярай. Энд цуг байгаа юм уу?

З -Тийн. Хол, гэхдээ газар нь их сайхан агаартай. Эртээр нэг машинтай цагдаа ирж хөөгөөд, наана чинь зөвшөөрөлтэй айл байгаа шүү. Удахгүй ирж буух байх танайх нүүгээрэй гэсэн...

Х -Тэгвэл одоо яанаа, та нар минь.

З -Харин дахиад жоохон дээшээ ахиад буучихвал. Энэ өвөлдөө гайгүй болов уу, яах бол.

Х -Аан мэдэхгүй улам өгсөж байхаар доошоо бууж нэг арга бодсон нь дээр байх аа...

З -Харин ээ харин. Энэ өвлийг давбал уг нь нэг газар авчих мөнгө олох л байх даа. Хүү эхнэр хоёр нэг хүний барилга дээр ажил хийгээд байгаа л даа...

7

Бид хоёр замд байх нэг тал хашаатай гэрээс жижиг хүүхдийн тэрэг аваад дээш нэлээн өгсөөд залуу буулаа. Уул руу хараалсаар сууж үлдсэн бөгөөд цаанаас нь нэг хүү бууж ирж яваа харагдлаа. Бодвол хүү нь байх аа. Тахир дутуу болсон ч хар багын үерхдэг охин, сайн ханьтай таарсных тосоод авах хүүтэй ачтай гэж яваа бас азтай л залуу юм.

7

Үүгээр энэ удаагийн бичлэг өндөрлөж байна.

Хэсэг тасрахад ирж хайж, бичлэгээ тэвчээртэй туйлбартай хүлээсэн эрхэм уншигчиддаа баярлалаа. Та бүхний урмаар миний таксины км зам маань урагшилсаар л байна. ...Санал зөвлөмж бодол санаагаа цашид ч харамгүй хуваалцаж байгаарай, манайхаан.

7

Иргэний дуу хоолойг нийгэмд түгээгч,Таксич Хоовон Хөх