Босоо хөх Монгол ТББ, Гал үндэстэн холбоо, Сэлэнгэ аймгийн иргэд хамтран "Ноён уулаа аваръя" хөдөлгөөнийг өрнүүлсэн билээ. Тэд энэ сарын 9-ний өдөр Чингис хааны нэрэмжит төв талбайд бөөгийн зан үйлээр эсэргүүцлээ үргэлжлүүлсэн. Уг арга хэмжээний дараа “Босоо хөх Монгол” ТББ-ынхан Хэлмэгдэгсэдийн хөшөөний өмнө суулт зарлаж, эхэлсэн бөгөөд өчигдрөөс өлсгөлөн зарлаад байгаа юм.
s
Тэд нэгдүгээр сарын 26-нд Ноён уулаа аварья, урт нэртэй хуулинд өөрчлөлт оруулахыг эсэргүүцэж байна хэмээн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, УИХ-ын даргад шаардлага хүргүүлсэн аж. Гэвч шаардлагын хариу ирээгүй тул энэ сарын 9-нд суулт зарлаж, 10-ны өдөр дахин Ерөнхийлөгчид хүсэлт, Ерөнхий сайд болон УИХ-ын даргад шаардлага хүргүүлсэн гэнэ. Тэд өнөөдөр дахин Монгол Улсын ерөнхийлөгчид уулзах хүсэлтээ хүргүүлсэн юм. Ард түмний төлөөлөл нь эх орныхоо төлөө амь биеэ үл хайрлан өвлийн хүйтэнд суулт хийж, улмаар өлсгөлөн зарлаад байхад хэн ч тоохгүй байна. Шаардлага, хүсэлтийг хүлээн авч хариу ирүүлэхгүй бол хуурай өлсгөлөн зарлана гэдгээ тэд мэдэгдлээ.
s
Энэ талаар “Босоо хөх Монгол” ТББ-ийн Удирдах зөвлөлийн гишүүн Ц.Баяраатай ярилцсанаа хүргэж байна.
s
-Ноён уулаа хамгаалж, өлсгөлөн зарлачихлаа. Та бүхний энэ эсэргүүцлийг хүлээн авч хууль тогтоогчид ирж уулзав уу?
-Бид энд суулт зарлаад хоёр хоног боллоо. Төрийн гурван өндөрлөгт хандаад албан бичиг илгээсэн. Хариу хүлээгээд ирэхгүй болохоор нь өлсгөлөнд шилжлээ. Ёроолгүй нүх рүү юм шидсэн юм шиг л байна. Бичиг хүргүүлэхээр эргээд хариу ирэхгүй байгаа нь биднийг ийм үйлдэл руу оруулж байна. Одоогийн байдлаар “Босоо хөх монгол “ТББ есөн хүн өлсөж байна. Дундуур нь янз бүрийн хүмүүс хэвлэлийнхэнд ярилцлага өгөөд 20-30 иргэний хөдөлгөөн байна гэсэн нэрээр буруу мэдээлэл хүргээд байх юм. Үнэхээр байгаа бол бусад хөдөлгөөнийхөн хаана байна аа.
as
Өчигдөр оройн 21 цагийн үед бидний ар талын албанд явж байсан машиныг маань шатаачихлаа. Хэн тэгсэнийг мэдэхгүй байна. Энэ үйлдлээрээ бидний зориг зүрхийг мохоож, тэмүүллийг болиулна гэж бодох хэрэггүй. Бид тэмцлээ үргэлжлүүлнэ. Суулт зарласан өдрөөс биднийг дэмждэг хүмүүс ирж, гарын үсгээ зурж байгаа ч өнөөдөр арай бага байна. Магадгүй энэ үйлдлээрээ энд ирж дэмжих иргэдийн зоригийг нь мохоосон байж магадгүй.
s
-Өлсгөлөн зарлаад байхад эрх багригчдаас тоохгүй байна. Үр дүнгүй тэмцэл болох вий?
-Өлсгөлөн бол тэмцлийн хурц хэлбэр. Хэрвээ энэ хэлбэрийг минь хүндэтгээд ямар нэгэн хариу ирэхгүй бол хуурай өлсгөлөн рүү шилжинэ. Учир нь энд гэрээслэлээ үлдээсэн, эх орныхоо төлөө амиа өгвөл ч өгнө гэдэг шийдвэр гаргасан хүмүүс байгаа. Яагаад гэвэл бид Монгол Улсын ард иргэдийнхээ төлөө, уул ус, газар орныхоо бүрэн бүтэн байдлын төлөө хамтдаа 10 гаруй жил тэмцэж зангидсан гар мэт, хатуужсан төмөр мэт болсон. Бид нарыг хүмүүс мэднэ дээ. Тэгэхээр бид зөвхөн гадныханыг дарамтлаад байдаг хүмүүс биш. Бид эх орноо хамгаалахын төлөө ч тэмцдэг. Өнөөдөр бид хуулийн дагуу тэмцээд өлсөж байна. Хуулийн дагуу тэмцэж болдог юм уу, үгүй юм уу харъя. Ямар нэгэн албан бичиг өгөхөөр таг чиг болчихдог, мэдсэн ч мэдээгүй мэт байдаг төртэй гэдгээ л мэдэрч байна.
a
Бид эх оронгүй бол хаана амьдрах юм. Харийн колони болчих юм бол хэр аз жаргалыг эдлэх юм. Хойч үе миаань бидэнд яаж хандах вэ. Ухаантай байх ёстой. Одоо бидний тэмцээд байгаагийн гол зорилго нь эх орныхоо төлөө. Хэдийгээр Ноён уул гэж яриад байгаа боловч гол асуудал нь урт нэртэй хуулинд өөрчлөлт орулахгүй байх. Урт нэртэй хууль бол ард түмнйи дундаас гарсан цорын ганц хууль гэж болно. Энэ хууль байгаа учраас дур дураараа эх орныг минь онгичихгүй байна. Энэ хууль олон олон уул ус, ой моддыг хамгаалж байгаа. Энэ хуулинд ойн сан, усны эх цөм багтана. Ноён уулын хувьд урт нэртэй хуулийн бусэд багтаж, ойн санд хамаардаг. Үнэхээр сайхан уул. Гэтэл энэ урт нэртэйхуулийн бүсээс гаргаад стратегийн орд болгох гээд байна. Одоо урт нэртэй хуулийн өөрчлөлтийг хүлээгээд ухах гээд бэлдэж хэдэн зуун уул уурхайн компаниуд байгаа. Энэ хуулийн өөрчлөлт хийгдэх л юм бол Ноён уулыг эзэмших лицензтэй нөхдүүд дайраад орно.
a
Тэр хүмүүсийн дийлэнх нь гадныхан. Тухайлбал, Гацуурт төслийг хэрэгжүүлэх гээд байгаа Канадын компани. Энэ компани урд нь Бороо гоулдад яаж хандлаа. Жаахан зарга хийж байж хэдэн төгрөг буцааж өгсөн. Тэгтэл өнөөдөр энэ компанид дахиад л өгөх гэж байна. Тэгэхдээ бүүр 80 хувийг нь ав гэж байна. Гадаадын компанид зориулаад хуулиа засаж өөрчлөнө гэдэг чинь болохгүй биз дээ. Энэ бүхнийг бид эсэргүүцэхгүй яваад байвал ухамсар доройтсоны шинж. Бид эсэргүүцэх эрхтэй. Болохгүй байгаа бүхнийг эсэргүүцнэ. Энэ тэмцэл ямар үр дүнд хүрэхийг хэлж мэдэхгүй байна. Гэхдээ тэмцсээр байна. Ирж тэмцээсэй гэж уриалмаар байна. Ард түмэн урт нэртэй хуулийн ач холбогдолыг ойлгож дэмжиж ирээсэй гэж хүсч байна. Дэмжиж гарын үсэг зурж байгаа хүн 10 мянга гаруй болж иргэд ирээд хандив өргөж байна.
sa
Миний хувьд өлсгөлөнд оролцоогүй. Эднийхээ арын албыг дааж, хамгаалж байгаа. Бас нэг юм хэлэхэд хүний зовлон дээр дөрөөлсөн хүмүүс байх юм. Янз бүрийн хүмүүс бидний өмнөөс ярилцлага өгөөд тэмцлийн маань утга учрыг гуйвуулаад байх юм. Ноён уул, урт нэртэй хуулийн өөрчлөлт гэсэн хоёр л зарчимыг барьж тэмцэж байхад УИХ, ЗГ-ыг тараах гэж байна гээд яриад банйа. Бид тийм тэмцлийг одоо хийх гээгүй.
a
-Өчигдөр шатсан машиныг та нар олны анхаарал татах гэж хийсэн. Юу ч хийхээс буцахгүй хүмүүс гэж зарим хүн хардах юм?
-Бид нар үнэхээр машин тэрэгээ шатаахаар хэмжээний баян болчихсон хүмүүс биш ээ. Өнөөдөр бид ар гэр, амьдралаа орхиод энд явж байна. Манай хүмүүсийн дунд жирэмсэн эхнэр нь төрөх гээд явж байхад энд өлсөөд л хэвтэж байгаа хүн ч бий. Бид олон юм золиосолж байгаа. Бид хөдөө гада явахад машин тэрэг үргэлж дутагддаг. Ийм юм сонсохоор ёстой уур хүрч байна. Энэ бол хүнийг сүүдэр дагадаг шиг ямар ч юм хийсэн дандаа л нөгөө л хар талыг түрүүлж боддог ойлголт байна.
a
-Магадгүй хаммер машинаар хот хөдөөгүй явдаг болохоор ингэж харддаг юм болов уу?
-Энэ хаммер машины түүхийг яриад өгье. Тэр цагаан хаммер манай “Босоо хөх Монгол” ТББ-ийн тэргүүн П.Шинжээравдангийн зээл авч авсан машин. Наад талд нь "Дэлхийн Монгол-Ногоон Нэгдэл" ТББ-ийн тэргүүн Х.Бээжингийн хувийн машин. Энэ машин томчуудийн гадуур унаж явдаг томчуудын машинаас бага үнэтэй. Энэнд айхтар эмзэглээд хардаад байх зүйл биш. Харин хоёр старекс машинтай байсан. Нэг нь жагсаалаас гарчихлаа.
й
-Санхүүжилтээ хаанаас олдог юм бэ?
-Санхүүжилтийг хаанаас олдог юм бэ гэлээ. Өлсгөлөн зарлахад санхүүжээд байх юм байхгүй. Гэрээсээ эсгий туурга авчраад, дээлээ өмсөж, мешокоо нөмрөөд л болно шүү дээ. Дээр нь ард түмэн бидэнд аарц авчирч байна. Аарц авахад их мөнгө хэрэггүй. Сэтгэл зүрхээ эх орныхоо төлөө зориулж бид энэ олон жил өөрсдөөсөө мөнгөө гаргаад л явж байгаа. Тэгтэл хаанаас ч юм биднийг хөдөө гадаа яваад уурхай дээрэмдсэн юм шиг л хардаад яриад байдаг. Бид хөдлөө явахдаа тал талаасаа цуглараад л дэм дэмэндээ дээс эрчиндээ гээд 50, 100 мянга гэхгүй өөрт байгаагаа нийлүүлж, шатахуун, элдэв зардлаа өөрсдөө шийдээд эх орныхоо хаана ч яваад очдог. Заримдаа орон нутгийн иргэд хоол унд ч үгүй, өлсөж даарч явсан үе олон бий. Биднийг, энэ бүх ажлыг минь дотор нь орж байж л мэднэ. Биднийг элдвээр хардах хэрэггүй ээ.
й
Энэ нь нөгөө талаар монгол хүний өөрсдөө тэмцэхгүй, хийхгүй мөртлөө нийгэмд хардлага төрүүлсэн худлаа цуу яриа тарааж байдаг муухай зангийн илрэл. Тийм хүмүүс өөрсдийгөө хэн гэдгээ л харуулж байгаа юм. Яагаад Монгол Улсад тэмцэгчид байж болохгүй гэж. Маш их зориг зүрхтэй, тэвчээртэй, эх орондоо хайртай хүмүүсээр л манай эгнээ өргөжиж байдаг. Ийм залуучууд зөндөө л байгаа. Тэднийг зоригтойгоор ирж, бидэнтэй нэгдээсэй л гэж хүсэж байна.
й
й
П.Наран
| Уншиж байна |