УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан үргэлжилж байна. Хуралдаанаар УИХ-ын  болон аймаг, нийслэлийн ИТХ-ын  2016 оны ээлжит сонгуулийн зардлын хэмжээг батлах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцлээ. Уг тогтоолоор сонгуулийн зардлын хэмжээг 16.4  тэрбум  төгрөгөөр  тогтоожээ. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан гишүүдийн асуултад СЕХ-ны дарга Ч.Содномцэрэн хариуллаа.   УИХ-ын гишүүн Д.Тэрбишдагва:

-Сонгуулийн зардал жилээс жилд нэмэгдээд байгаа. 2000 онд 400 сая төгрөг байсан бол жилээс жилд нэмэгдсээр 16,4 тэрбум төгрөг болжээ. Санал авах тоног төхөөрөмжид 2.5 тэрбум төгрөг тусгажээ. Энэ хар машин тийм их засвар хийддэг үү. Сонгуулийн насны хүмүүсийг хэдэн хувь оролцоно гэж бодож байна вэ?

-Зардал өмнөх сонгуулиас 400 гаруй сая төгрөгөөр багасч  байгаа. Сонгуулийн насны хүмүүсийн тоо нэмэгдсэн. Монгол Улсын хүн ам 3 сая болсон. Сонгуулийн насны санал өгөх хүний тоо 143 мянгаар нэмэгдсэн. Энэ хэрээр сонгуулийн санал авах байр нэмэгдэж байгаа. Үүнтэй зэрэгцээд сонгуулийн хороонд ажиллах хүний тоо нэмэгдсэн. Бидний урьчдилсан тооцоогоор 5000 хүнээр нэмэгдэж байгаа. Мөн аймаг, нийслэлийн сонгууль хамт явагдаж учир саналын хуудас нэмэгдна. УИХ-ын сонгууль, аймгийн сонгууль гэж саналын хуудсыг хоёр талд нь бичигдэнэ. Нийт дүнгээр том харагддаг ч шат шатанд нь мөнгө хуваарилахаар бага гардаг. Автомат техник хэрэгслийн батерей хугацаа нь дууссан. Тиймээс шинээр нэмж авна. Мөн техник тоног төхөөрөмжид шаардлагатай цэвэрлэгээний материалыг шинээр нэмж авна. Мөн машинуудыг хэсгүүддээ хүргэнэ, лиценз, серверийн хамгаалалтын төлбөр 2.5 тэрбум төгрөг дотроо багтсан. Мөн сонгуулийн насны 2 сая хүний тоо ирсэн. Үүнээсээ нас барсан, гадаадад, шоронд байгаа хүмүүсийнхээ тоог хасна. Өмнө нь сонгуулийн саналын хуудсыг  5 хувийн нөөцтэй хэвлүүлдэг байсан юм билээ.  Бид үүнийг больсон. Өнгөрсөн сонгуулиар 90 хувийг нь хэвлэсэн. Ямартай ч бид нөөц 5 хувийг нь байхгүй болгосон. Үүнээс гадна сонгуулийн хороодод ажиллаж байгаа ажилчдын урамшууллыг багасгасан. Өмнө нь Сарын цалинтай тэнцэх хэмжээний цалин өгдөг байсан. Сүүлийн жилүүдэд хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээгээр тооцдог болсон. Нэр дэвшигч бүр тойрог тус бүрээрээ янз бүр. Нутаг дэвсгэрийн хэмжээ, сонгогчдын тооноос хамаарна.

УИХ-ын гишүүн Д.Дэмбэрэл:

-Сонгуулийн зардлыг бид бодолцох ёстой. Заавал өндөр байх ёстой биш. Нэлээн элбэгжүү зардлыг УИХ баталж өгөөд үлдэгдлийг нь буцааж татан төвлөрүүлж байлаа. Гэхдээ энэ зардал хямдрал ёстой гэж боддог. Санал авахтай холбогдсон сурталчилгааны хугацаа багассан. Тэр хэмжээгээр ухуулагч болон бусад хүмүүсийн зардал буурч байгаа. Техник хэрэгсэл зардлыг улам л багасгасан баймаар юм. Аудитын газраар хянуулж байх ёстой.

-Сонгуулийн үеэр ажлын хэсэг гардаг. Сонгуулийн хуудсыг программчлах, хэвлүүлэх талаар ТЕГ-аас ажлын хэсэг ажилладаг. Хэвлэлтийн явцад нь хяналт хийдэг. 10 хуудас тутамд нь хяналт шалгалт хийдэг. Цагдаагийн хамгаалалтад бас авдаг.

Ийнхүү гишүүдийн олонхийн саналаар сонгуулийн зардлын хэмжээг 16.4 тэрбум төгрөгөөр төсөвлөх тогтоолын төслийг баталлаа. Чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна.

Н.Энх