Авлигын эсрэг парламентын бүлгийн Х.Нямбаатар нарын нэр бүхий гишүүн “Эрдэнэт”-ийн 51 хувьтай холбоотой асуудлаар Засгийн газарт асуулга хүргүүлээд байсан. Засгийн газар гишүүдийн асуулгын хариуг өгөөд байгаа билээ. Үүнтэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Б.Оюун-Эрдэнэ, Х.Нямбаатар, Л.Энхболд нар мэдээлэл хийлээ.

УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар:

-“Эрдэнэт”-ийн гүйцэтгэх удирдлагууд зээл авах хүсэлт дээр гарын үсэг зурсан уу, энэ асуудал хууль тогтоомжийн хүрээнд явагдаж байгаа юу  Стандарт банкинд баталгаа гаргасан уу гэсэн гурван асуулга тавьсан.  “Эрдэнэт”-ийн 51 хувийг барьцаалсан эсэх асуудал хууль тогтоомжийн хүрээнд явагдсан эсэх талаар АТГ-т эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгагдаж байгаа тул тодорхой мэдээлэл өгөх боломжгүй байна гэсэн хариулт Засгийн газар өгсөн. Мөн Засгийн газар “Эрдэнэт”-ийн уулын баяжуулах үйлдвэр баталгаа гаргаж өгснийхөө төлөө Арбитрын шүүхэд өр төлбөр төлөх нь тодорхой болсон гэдэг хариулт өглөө. Хамгийн ноцтой нь өнгөрсөн 11 дүгээр сарын 17-ны өдрийн Английн арбитрын шүүхийн шийдвэрээр “Эрдэнэт”-ийн данс, эд хөрөнгийг битүүмжлэх шийдвэр гарсан. Уг шийдвэртэй холбогдуулж Монгол Улсын Засгийн газраас давж заалдах гомдол гаргасан боловч хүлээж аваагүй гэдэг хариуг өгсөн байгаа. Өөрөөр хэлбэл өдөрт 800-900 ам.долларын хүү алданги нэмэгдэж төлөгдөх нөхцөл үүсээд байна. “Жаст” компанийн зээлсэн мөнгө 2009-2010 оны хооронд нийтдээ 213.3 сая ам.доллар Стандарт банкнаас Эрдэнэтийн уулын баяжуулах үйлдвэрийн данс руу гүйлгээ хийгдсэн байна. Өөрөөр хэлбэл, “Эрдэнэт”-ийн данс руу ороод эргээд “Мелкентал хаус, Милл зэрэг компани руу янз бүрийн гүйлгээ хийгджээ. “Эрдэнэт”-ийн дүрмээр 10 сая ам.доллар хүртэл мөнгөнд гүйцэтгэх захирал гарын үсэг зурах эрхтэй. Түүнээс дээшх хэлцэлд ТУЗ-ийн зөвшөөрлийг авч байж гарын үсэг зурдаг. Атал тухайн үеийн “Эрдэнэт”-ийн удирдлагууд дээрх хэлцлийг ТУЗ-ийн зөвшөөрөлгүй гарын үсэг зуржээ.

Тиймээс өнөөдөр арбитрын шүүхийн төлбөрт “Эрдэнэт” унажээ. Уг зээлийн мөнгө бүгд “Эрдэнэт”-ийн дансаар орж гарсан байна. Тухайн үеийн гүйцэтгэх удирдлага гарын үсэг зурж, Засгийн газар өрөнд унаад байна.  2013 оноос хойш эрүүгийн хэрэг үүссэн хэрэг яагаад өнөөдрийг хүртэл таван жилийн хугацаанд  шийдвэрлэгдэхгүй байна вэ. Хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа гэдэг эрүүгийн хариуцлагад татах хугацаа дуусч байгаа юм биш үү. Эцэстээ төр бусдын хариуцлагагүй үйлдэл болгоныг өөртөө хийдэг хогийн сав болж үлдэх нь. Төлбөрийг зөвхөн төр хүлээгээд, хариуцлагагүй үйлдэл гаргасан хүмүүс хариуцлагаас мултрах нөхцөл үүсээд байна.

УИХ-ын гишүүн Л.Энхболд:

-Хариуцлагагүйн тогтолцоо хаана хаанаа байхгүй байна. Би “Эрдэнэт”-ийн 49 хувийн ажлын хэсэг дээр ажиллаж байсан. Олон хууль, тогтоол зөрчсөн учир  төр “Эрдэнэт”-ийг 100 хувь авах шийдвэр гаргасан. Энэ бүхнийг Авлигийн эсрэг парламентын бүлэг анхааралдаа авах ёстой. Цаашдаа “Оюутолгой”, “Тавантолгой”-н талаар эргэж харах ёстой. Тийм учраас бид тууштай явна.

УИХ-ын гишүүн Б.Оюун-Эрдэнэ:

-Бид энэ мэдээллийг авахаас өмнө “Эрдэнэт”-ийг барьцаанд тавьчихаагүй байх гэж  бодож байсан. Гэтэл “Эрдэнэт”-ийн удирдлагууд гарын үсэг зурж, барьцаанд тавьсан байна.  Өнөөдөр тэд “бид гарын үсэг зураагүй” гээд Батхүү гэдэг хүнд хэргийг нялзаах шаардлагагүй. Цаашдаа бид замхраад алга  болсон хэргийн талаар манай бүлэг сөхөж тавина.

Ийнхүү тэд мэдээлэл хийснийхээ дараагаар сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариуллаа.

-Энэ асуудалд тухайн үеийн Засгийн газар хариуцлага хүлээх үү?

УИХ-ын гишүүн Б.Оюун-Эрдэнэ:

-Бидэнд итгэл үнэмшилж байгаа. Авлига хийсэн л бол хуулийн өмнө хүлээх ёстой. Нам гэдэг зүйлийн дээгүүр алхаж, улс орноо авлигаас ангид байлгах хэрэгтэй. Компаниуд парламентад бизнесийг төлөөлж, нам дамжсан бүлэглэл байгаа. Үүнийг арилгах хэрэгтэй. Ж.Батзандан гишүүн мөнгөний тал хувь нь алга гэсэн талаар бидэнд баримт, мэдээлэл байхгүй. Бид баримттай мэдээллийг хэлнэ.

-Энэ мөнгийг “Эрдэнэт”-ийн эрсдлийн сангаас төлнө гэсэн яриа байсан. Засгийн газар төлөх үү? Батхүү гэдэг нөхөр хаана явж байгаа бол?

УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар:

-Улсын хамгийн том бүтээн байгуулалтыг хэдэн нөхөд банкинд барьцаалснаас төлбөр төлөх нөхцөл үүсээд байна. Засгийн газар өнгөрсөн сарын 31-ний хуралдаанаараа “Эрдэнэт” үйлдвэртэй холбоотой арибтрийн шүүхийн шийдвэрийг төлж барагдуулах, холбогдох албан тушаалтнуудад тодорхой үүрэг өгсөн байсан. Гэтэл өнөөдөр “Эрдэнэт” үйлдвэрийн удирдлага 51:49 гээд хоёр тийшээ хараад суусан байгаа. Засгийн газар өрийн удирдлагын менежментийг хийж, хүмүүст хариуцлага тооцох бол?

-Ямар ямар хүмүүс холбогдох бол?

-Бидэнд ирүүлсэн албан бичгээр “”Эрдэнэт” ХХК-ийн захирал Ч.Ганзоригийн өгсөн үүргийн дагуу Амарбат, Мөнхжаргал, Галбаатар нар гэрээнд оролцсон нь тогтоогдсон” гэсэн хариу өгсөн. С.Баяр уг гэрээ хэлэлцэлд оролцсон эсэх нь тодорхойгүй байгаа. Бид байцаан шийтгэх ажиллагаанд саад болохооргүй мэдээллийг олон нийтэд ил болгооч гэсэн бичиг хуулийн байгууллагад хүргүүлнэ.  

УИХ-ын гишүүн Б.Оюун-Эрдэнэ:

Бид хууль хяналтын байгууллага, прокурорт албан бичиг явуулна. Шаардлагатай гэж үзвэл Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороонд нээлттэй сонсгол хийх хүсэлт тавина.

Н.Энх