1.Г.Батсуурь эрх мэдлээ хэтрүүлсэн нь:

Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 22.11 дүгээр зүйлийг зөрчсөн. Дураараа аашлах хэмээн тодотгосон тус заалтад “Нийтийн албан тушаалтан өөрт олгогдоогүй албан тушаалын бүрэн эрхийг бусдын нэрийн өмнөөс хэрэгжүүлсэн, ашигласны улмаас бусдын эрх ашигт ноцтой хохирол учирсан бол...” хэмээн шийтгэлийг нь тодорхойлж өгч.

Мөн Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа ажил үйлчилгээ худалдан тухай хуулинд :

5.1.1.”тендер” гэж захиалагчийн тогтоосон нөхцөл, шаардлагын дагуу боловсруулж, түүнд ирүүлсэн бараа, ажил, үйлчилгээг гүйцэтгэх тухай сонирхогч этгээдийн саналыг;

5.1.2.”тендер шалгаруулалт” гэж хамгийн сайн үнэлэгдсэн тендерийг энэ хуульд заасан журмын дагуу шалгаруулж, бараа, ажил, үйлчилгээ гүйцэтгэх гэрээ байгуулах эрх олгох, гэрээ байгуулах ажиллагааг

5.1.3.”босго үнэ” гэж бараа, ажил, үйлчилгээний төсөвт өртгөөс хамааруулан тендер шалгаруулалтыг энэ хуульд заасан журмын дагуу явуулахад баримтлах үнийн дээд, эсхүл доод хязгаарыг хэлнэ гэсэн заалтууд бий.

Эндээс урьдчилан тооцож, төлөвлөн батлагдсан төсөвт өртгийн хүрээнд худалдан авах ажиллагааг зохион байгуулах ёстой нь ойлгомжтой харагдана. Өөрөөр хэлбэл төсвөө баталчихаад гэрээгээ хийнэ гэсэн үг. Гэтэл Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь 2017 оны есдүгээр сарын нэгэнд БНХАУ-ын “Zhongsheng Economic and Trade” гэх компанитай “Аймгийн төвийн халаалтын зуухны өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил гүйцэтгүүлэх гэрээ”-г байгуулж, гарын үсгээ зурсан. Харин төсөв болох хоёр тэрбум төгрөгийг Засгийн газар есдүгээр сарын 13-ны өдөр баталсан. Товчхондоо Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь нь эрх олгогдоогүй байхад гэрээ байгуулж, дураараа аашилсан нь энэ.

2. Хоёр тэрбум төгрөгийн өртөгтэй ажилд шууд гэрээ байгуулсан нь:

Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа ажил үйлчилгээ худалдан тухай хуулийн

6 дугаар зүйл. Худалдан авах ажиллагааны зарчимыг заажээ. Тодруулбал 6.1-д “Худалдан авах ажиллагаанд ил тод, өрсөлдөх тэгш боломжтой, үр ашигтай, хэмнэлттэй, хариуцлагатай байх зарчмыг баримтална” гэж бий. Энгийнээр бол хоёр тэрбум төгрөгийн өртөгтэй ажилд тендер зарлана гэсэн үг.

Хуулийн заалтыг цааш үргэлжлүүлье.

Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа ажил үйлчилгээ худалдан тухай хуулийн 7.1-д “Захиалагч бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авахдаа дор дурдсан тендер шалгаруулалтын журмыг баримтлан гүйцэтгэгчийг сонгож гэрээ байгуулна:

7.1.1.нээлттэй тендер шалгаруулалтын журам;

7.1.2.тендер шалгаруулалтын онцгой журам;

7.1.3.зөвлөх үйлчилгээний гүйцэтгэгч сонгох журам.

7.1.4.олон нийтийн оролцоотой худалдан авах ажиллагааны журам.

7.2.Хуульд энэ хуулийн 7.1.2-7.1.4-т заасан журмыг хэрэглэхээр зааснаас бусад тохиолдолд нээлттэй тендер шалгаруулалтын журмыг мөрдөнө” гэж заасан.

Гэтэл Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь, БНХАУ-ын “Zhongsheng Economic and Trade” компанитай шууд гэрээ байгуулан, Монголын бусад компанийг оролцож, өрсөлдөх боломж олгоогүй нь хууль бус юм.

Мэдээж тендерийн хуулинд шууд гэрээ байгуулах тухай заалт бий. Оюуны өмчийн эрхийг хамгаалах шаардлагаар,  нэмэлт нийлүүлэлт нь анхны гэрээний үнийн 20 хувиас хэтрээгүй нөхцөлд,   гэнэтийн болон давагдашгүй хүчний шинжтэй онцгой байдалд,  зарим онцгой эм, эмнэлгийн хэрэгслийг олон улсын байгууллагаас шууд болон дамжуулан худалдан авах шаардлагатай зэрэгт шууд гэрээ байгуулахыг хуулиар зөвшөөрсөн.  Гэтэл Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурийн үзэглэсэн гэрээ нь тус хуулийн үндэслэлүүдийн алинд нь ч хамаарахгүй. Мөн гэрээнд сонгон авсан 34.1.5.гэнэтийн болон давагдашгүй хүчний шинжтэй онцгой нөхцөл байдлын улмаас нээлттэй буюу хязгаарлагдмал тендер шалгаруулалтын журмын дагуу тендер хүлээн авах доод хугацааг мөрдөх боломжгүй бол гэсэн заалт нь гэрээнд тохирох үндэслэл болохгүй гэдгийг хуульч хэлж байна.

Хоёр тэрбум төгрөгийн өртөгтэй ажил хийлгэхдээ гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулаагүй, шууд гэрээ байгуулж, Хятадын компанид давуу эрх олгосноос АВЛИГА үнэртэж байгааг үгүйсгэх боломжгүй.

3. Төсвийн мөнгийг “халаасалсан” нь:

Говьсүмбэр аймаг 2017 онд халаалтын зуухаа өргөтгөхдөө хоёр тэрбум төгрөгийг зарцуулжээ. Гэтэл тус аймгийн Баянтал сумын халаалтын зуухыг өмнө нь 500 орчим сая төгрөгөөр өргөтгөн шинэчилсэн байх юм. Говьсүмбэр аймаг, Баянтал суманд тавьсан зуухны техникийн үзүүлэлт төстэй. Тэгвэл яагаад хоёр тэрбум төгрөгөөр үнэлэгдэв?! Үнийн дүнгийн тэрбум төгрөгийн зөрүү үнэхээр бодитой юу?  

Монгол Улсын эрүүгийн хуулийн 23.8 дугаар зүйл.Төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулах. 1.”Төсөв захирагч төрийн өмч, төсвийн хөрөнгийг: 1.2.зах зээлийн дунджаас дээгүүр үнээр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авсан;....бол гэсэн заалт бий.

Эргэлзээтэй бүхнийг энэ удаа хуулийн заалттай уялдуулав. Улсын төсөв ус шиг урсдаггүй. Хууль журмын дагуу хуваарилагдаж, зарцуулагддаг. Бас хуулийн хариуцлагатай. Тэгэхээр Авлигатай тэмцэх газарт эргэлзээг тайлах олон асуулт үлдэж байна. Төсвийг мөнгийг салхинд хийсгэ бас халаасал гэж дарга болгодоггүй. Дарга ч, цэрэг ч хуулийн дор амьдардаг учраас хуулийг хэрэгжүүлэгчид тэр дундаа Авлигатай тэмцэх газар Говьсүмбэр аймгийн Засаг даргыг анхааралдаа авах нь зүй ёсны хэрэг болоод байна. Хууль хүн бүрт тэгш үйлчлэх ёстой, энд албан тушаал, эрх мэдэл, намын харъяалал хамаарах ёсгүй.

Говьсүмбэрийн Засаг дарга Г.Батсуурийн “том толгой” бичвэрийг энд дарж уншина уу.

Б.Энэрэл