Засгийн газраас төрийн албан хаагчдын цалинг нэмэгдүүлэх шийдвэрийг гаргасан. Гэвч ерөнхий боловсролын сургуулийн болон сургуулийн өмнөх боловсролын багш, ажилчид Засгийн газраас цалин нэмэгдүүлэх чиглэлээр гаргасан шийдвэртэй санал нийлэээгүй тул есдүгээр сарын 3-наас ажил хаялт зарлаад байгаа. Өнөөдрийн байдлаар хот, хөдөөгийн нийт 130 сургууль, 15 цэцэрлэгийн багш нар ажил хаялтад нэгджээ. Харин Сүхбаатарын талбайд өрнөж буй өнөөдрийн /2018.09.10/ суултад 10 мянга гаруй багш, ажилчин оролцож буй юм байна.  

Эхний ээлжинд 35 тэрбум төгрөг шийдээд өг

МҮЭХ-ны боловсрол шинжлэх ухааны үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны дэд дарга Ж.Батзориг “Эхний ээлжинд цалингаа нэмүүлэх шаардлага тавьж байгаа 70 мянган багшийн цалинг нэмэгдүүлэхд 35 тэрбум төгрөг шаардлагатай. Үүнийг энэ жилийн үлдэж байгаа саруудад хуваах юм бол сард ойролцоогоор найм орчим тэрбум төгрөг багш нарын цалинд зарцуулах тооцоолол байна. Ийм хэмжээний мөнгийг Засгийн газраас шийдэж өгөх бүрэн бололцоо байгаа. Улсын төсвийн орлого их наядаар давж биелж байгаа. Зардал 700-800 тэрбум төгрөгөөр буурч байгаа. Тэгэхээр хэмнэж болох зардлыг хэмнээд шийдчих боломж байна гэдгийг сангийн сайд өөрөө хэлсэн. Тэгэх юм бол 35 тэрбум төгрөгийг хэмнэх боломж Засгийн газарт бүрэн байна. Боловсролын салбарт нэг удаагийн тэтгэмж хэлбэрээр олгох 22 тэрбум төгрөг төсөвт тусгагдчихсан байсан. Улс 35 тэрбум төгрөгийнхөө 15 тэрбумыг эргээд нийгмийн даатгалын шимтгэл, татвар хэлбэрээр буцаагаад авчихна. Тэгэхээр үндсэндээ 20 орчим тэрбум төгрөг л Засгийн газраас нэмж гарна. Тийм учраас боловсролын салбарын тулгамдаад байгаа асуудлыг шийдэж, асуудалд бодитой хандахыг хүсч байна. Эхний ээлжинд 35 тэрбум төгрөг шийдээд өг. Тэгвэл ажил хаялтаа зогсооё” гэв.

Хамгийн өндөр цалин авч байгаа багш 608 мянган төгрөг авдаг бол шинэ багш 500 мянган төгрөгийн цалинтай аж. Багш нар нэг удаагийн урамшуулал, тэтгэмж зэргийг авахаа болиод есдүгээр сарын 1-нээс нэмсэн байгаа цалин дээрээ дахиад 7-10 хувийг нэмэхийг л хүсч байгаа гэдгээ хэлж байлаа. Суултад оролцож буй БЗД-ийн 61 дүгээр цэцэрлэгийн багш Б.Бурмаатай цөөн хором ярилцлаа.

Монголын багш нар эдийн засгийн хувьд ядуу ч оюун санааны хувьд БАЯН

-Та ажил хаялтад хэзээнээс нэгдсэн бэ? Танай цэцэрлэгийн бүхий л үйл ажиллагаа зогсчихсон уу?

-Манай цэцэрлэгийн бүх үйл ажиллагаа зогссон байгаа. Би ажил хаялтад есдүгээр сарын 6-наас нэгдсэн. Үүнд нэгдэхийн тулд үйлдвэрчний эвлэлийн хурлаа наймдугаар сарын 29-нд хийж, албан ёсоор мэдэгдлээ өгсөн. Улмаар есдүгээр сарын 6-наас нэгдээд байна.

-Таны хувьд өнөөдөр ямар хүсэл, зорилготой энд сууж байна вэ?

-Хамгийн их ачаалалтай ажилладаг цэцэрлэгийн, бага ангийн багшийн цалинг нэмээч. Бид өнөөдөр 70 гаруй хүүхэдтэй ажилладаг. Өдөрт 64 хүүхэдтэй ажиллаж байгаа багш нар байна. Шинээр төгсөж ирж байгаа багш нарын цалин маш бага, нэмэгдэл цалин урамшуулал огт авдаггүй. Тэгэхээр боловсролын салбарт яаж чадвартай, мэргэжилтэн орж ирж ажиллах, тогтож үлдэх юм бэ. Бидний өнөөдрийн тэмцэл зөвхөн цэцэрлэгийн багшийн цалинг нэмээч гээд байгаа шаардлага биш. Монгол Улсын, Монгол хүний хөдөлмөрийн үнэлэмж, үнэ цэнийг дээшлүүлээч гэдэг шаардлага давхар явж байгаа. Багш нар өнөөдөр ингэж тэмцэж байж үр дүнд хүрнэ үү гэхээс өөр бусад салбарынхан ажл хаялт зарлаад УИХ, Засгийн газар хүлээж авахгүй. Өнөөдөр Монголын багш нар эдийн засгийн хувьд ядуу байгаа ч оюун санааны хувьд бид ядууралд ороогүй. Бид маш олон жил хүлцэнгүй ажиллаж ирсэн. Одоо боллоо.

-Та боловсролын салбарт хичнээн жил ажиллаж байна вэ? Хэдэн төгрөгийн цалин авдаг вэ?

-Би боловсролын салбарт 22 жил ажиллаж байна. Миний цалин 577,800 төгрөг. Олон жил ажилласан, илүү цагийн, ур чадвар, зэргийн нэмэгдэл орж ирнэ. Гэтэл үндсэн цалингаа нэмэгдүүлэхийг шаардаад байгаа утга учир юу вэ гэвэл үр дүн, ур чадварын мөнгө гээд Засгийн газраас тавьж өгдөг. Тэрийгээ 60 эсвэл 45 хувь гээд заагаад өгчихдөг. Би хэзээ ч энэ хувь хэмжээгээр нэмэгдэл авч үзээгүй. Учир нь дүүргийн санхүүгийн хэлтэст маш их эрх мэдэл бүхий хүмүүс ажилладаг. Байгаа мөнгө нь энэ. Үүнийг авбал ав гэдэг. Тэр нь ердөө 10 хувь байх жишээтэй. Зарим багш нарт бүр мөнгө олддог ч үгүй. Олон жил ажиллаж байгаа мэргэжлийн ур чадвартай би л гэхэд 10-хан хувийн урамшуулал авах үе олон. Тийм учраас бид цалингаас гадна орж ирж байгаа орлогыг тогтвортой гэж үзэхгүй байна. Тиймээс үндсэн цалингаа нэмэгдүүлэхийг л шаардаж байгаа юм. Цалингаас гадна урамшууллыг Монголын багш нарын тодорхой хэсэг нь авна уу гэхээс нийтээрээ авч чадахгүй. Ялангуяа залуучуудад “юм” олдохгүй.

-Есдүгээр сарын 1-нээс багш нарын цалинг найм болон түүнээс дээш хувиар нэмсэн. Гэвч энэ нэмэгдлийг хангалтгүй гэж үзсэн. Энэ нэмэгдлийн талаар бодитой тоо хэлэхгүй юу?

-Цэцэрлэгийн багш, бага ангийн багш нарын цалинг 12.4 хувиар нэмэгдүүллээ гээд байх юм. Энэ буруу ташаа мэдээлэл. Миний цалин найман хувиар л нэмэгдсэн. Энэ нэмэгдлээс эргүүлээд би Улсад татвар, шимтгэлээ төлөхөд миний цалин дээр 10 гаруй мянгахан төгрөг л нэмэгдэж байгаа юм. Бодит байдал ийм л байна. Үндсэн цалинг минь нэмсэн тохиолдолд миний цалингаар хэн ч тоглох эрх байгүй. Бусад урамшуулал, нэмэгдэл дээр санхүүгийн байгууллагууд оролцож,“тоглолт” хийж, хасаад явах эрхтэй байна. Тийм учраас л үндсэн цалингаа нэмэгдүүлмээр байна.

-Цэцэрлэгийн багшийн ажлын байрны нөхцөл хүнд гэдэг. Та хичнээн хүүхэдтэй ажилладаг вэ?           

-Би есдүгээр сарын 1-наас хойш гурав хоногт 50-51 хүүхэд авсан. Эдгээр хүүхдээ би өглөө хүлээж авна. Хүүхдүүд маань өглөөний цайгаа ууна. Дараа нь би 51 хүүхдийнхээ аягыг угааж ариутгана. Энэ бол багшийн хийх хөдөлмөр. Өглөөний хоолны ширээ засахад би нэгдүгээр хоолны таваг, цайны аягаа, халбагаа тавина. Дараа нь 100 гаруй аяга тавгаа угаана. Дараа нь хүүхдээ хөгжүүлэх ажилдаа орох ёстой. Гэтэл энэ аяга, тавгыг угааж байтал хүүхэд хөгжүүлэх сургалтын 20 гаруй минут дуусчихаад байна. Хүүхдийг хөгжүүлэх ёстой гээд өнөөдөр надаас шаардаад байдаг. Гэтэл ариун цэвэр, эрүүл ахуйн талыг би хангах ёстой байдаг. Багш юу хийх ёстой, яах ёстой гэдэг ийм л асуудал тулгараад байна. Тэгэхээр ачаалалтай ажиллаж байгаа бидний нөхцөл байдлыг бодитоор үнэлэх ёстой. Гэхдээ би өнөөдөр энэ тэмцлийг хүсээгүй. Өнөөдөр би хүүхдүүдээ хараад, ажлаа хиймээр л байна. Гэвч миний орчин, нөхцөл бүрдэхгүй байна шүү дээ. Аяга тавгаа угааж байгаа багш хэзээ нь хүүхдүүдээ хөгжүүлэх вэ.

Олон түмнийхээ хүүхдийг бодоод ажилдаа ороход бэлэн байна

СХД-ийн есдүгээр сургуулийн химийн багш, боловсролын соёл шинжлэх ухааны үйлдвэрчний ажилт хаялтын зохион байгуулалтын гишүүн Д.Наранчимэд “Засгийн газраас 24.3 тэрбум төгрөг нэмээд өгчихвөл энэ удаад бид төр засгаа, олон түмнийхээ хүүхдийг бодоод ажилдаа ороход бэлэн байна гэдэг дүгнэлтийг Засгийн газарт гаргаж өгсөн. Гэтэл төр, засаг өнөөдрийг хүртэл нэг ч үг дугараагүй, хариу бичиг ирүүлээгүй тул өнөөдөр ажил хаясан сургуулийн багш нар суулт хийж байна. Би Улсад 31 жил багшилж байна. Миний үндсэн цалин 608 мянган төгрөг байсан. Сая Засгийн газрын 263 264 дүгээр тогтоолоор би 49 мянган төгрөг нэмүүлсэн гэсэн үг. Энэ нэмэгдэл яасан гэхээр бид 2017 онд Засгийн газартай хийсэн тогтолцоогоор энэ хоёрдугаар улирал авах ёстой байсан 300 мянган төгрөгөө 2018 онд 150 мянган төгрөг болгож авахаар Засгийн газар бидэнд тогтоол өгчихөөд байна. Тэгэхээр гаргасан шийдвэрээсээ Засгийн газар буцаад байгаа учраас бид цалингаа нэмэгдүүлэх асуудлыг тавьж байна” гэлээ.

Багш нарын цалингаа нэмэгдүүлэхийг шаардаж буй суулт цаашид өдөр болгон үргэлжлэх аж. 

Г.Сүрэн