Туушин зочид буудлын шат, автомашины орц гарцыг албадан буулгаж, газрыг чөлөөллөө. Явган хүний зам хаасан учраас хотын даргын шийдвэрээр газрыг албадан чөлөөлсөн нь энэ. Өөр нэг шалтгаан нь эзэмших эрхийн газрын хэмжээг дур мэдэн хэтрүүлж, явган хүний замыг үл хайхран шатаа барьсан. Өөрөөр хэлбэл хууль бусаар бусдын эрхэнд халдсан гэсэн үг. Тиймээс нийслэлийн Газрын албанаас албан шаардлага хүргүүлсэн. Харин энэ шаардлагыг үл хайхарсан  учраас хотын даргын шийдвэрээр шатыг албадан буулгаж, тэр орчмоор явах иргэдийг гишгэх газартай болголоо. Үүнийг төрийн төмөр нүүр гэж болно. Өөрөөр бол хууль ёсны албан шаардлага.

Ардчилсан нийгэмд хүн бүр тэгш эрхтэй амьдрах ёстой. Нэг нь өндөр шат босгож, нөгөө нь түүнийг тойрч гарахгүй гэсэн үг. Товчхондоо бүх хүн тэгш эрхтэй байх Үндсэн хуулийн заалттай ч нэг хүний эрх нөгөө хүний эрхээр хязгаарлагддаг ардчилсан зарчимтай. Бусдыг хүндэтгэж, өөрийн эрхээ эдлэх учиртай.

Улаанбаатар хотод бусдын эрхийг хязгаарласан газар мундахгүй олон. Нар салхи үзэх цонхыг нь хаагаад барилга барьчихна. Явах эрхийн нь хязгаарлаад байшингаа, хашаагаа өргөтгөчихнө. Ийм хууль ёс гэж байхгүй. Хэрвээ цагаан дээр хараар хууль ёсыг олж авсан бол цаанаа хээл хахууль, танилын давуу эрхээр олж авсан мөн л хууль бус ажиллагаа бий. Ихэнх нь хуулийг гишгэлж олж авсан бусдыг давуу эрх. Харин энэ эрх хэзээ  нэг өдөр хязгаарлагдаж, төрийн төмөр нүүрийг хардгийг өнөөдөр Туушин зочид буудлын газар чөлөөлөлт харууллаа.

Хүний хөрөнгөнд халдлаа гэж нэг хэсэг нь өмөөрөх биз. Хөрөнгөө ашиглахдаа хүний эрхэнд халдахгүй байх нь чухал. Олон мянган хүн тэр орчмоор явж, зөрж, зэрэгцэж байгаа. Тэр бүхэндаюулгүй алхаж гишгэх газар хэрэгтэй.

Нийслэлийн Газрын албанаас өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баянзүрх дүүргийн 25 дугаар хороо, Натур төвөөс Нарны зам руу холбосон авто зам дагуух явган хүний замыг чөлөөлсөн. Явган хүний замыг хааж барьсан зургаан хашааг албадан буулгасан. Хүний гишгэхээс эхлээд амьд явах хүртэлх бүхий эрхийг хязгаарласан хэн ч гуай ч хохирох л ёстой. Хэдэн сая, тэрбумын хөрөнгө байсан ч төр төмөр нүүрээ харуулж, иргэнийхээ эрхийг хамгаалах нь зүй ёс.

Б.Учрал