Гурван он дамжсан Анод банкны хэргийн мөрдөн байцаах ажиллагаа сунжирч эцэслэн шийдэгдэхгүй өнөөдрийг хүрсэн. Эх сурвалжийн мэдээллээр 1200 хохирогчтой уг хэрэгт хяналт тавьж буй прокурор нь тус банкыг дампуурахад нөлөөлсөн хохирлоо төлөөгүй томоохон зээлдэгч нарт Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу гэмт хэрэг үйлдэхэд хамтран оролцсоноор шалгуулах даалгаврыг бичиж мөрдөн байцаагчид явуулсан гэнэ.
Өөрөөр хэлбэл уг банкнаас зээл авсан хэр нь өнөөдрийг хүртэл хохирлоо барагдуулаагүй томоохон зээлдэгч нар бүгд эрүүгийн хариуцлагад татагдахаар болжээ.
Хууль хяналтынхны зүгээс дээрх арга хэмжээг авах болсон нь Анод банкны харилцагч хадгаламж эзэмшигч нарт учирсан хохирлыг шуурхай барагдуулах, гэмт хэрэгт оролцсон хүн нэг бүрийн үйлдлийг нарийвчлан тогтоох боломжтой болгож байгаа аж. Бидэнд ирсэн эхний мэдээллээр Анод банкнаас их хэмжээний зээл авсан "Мон-Уран”-ны Б.Наранхүүгийн нэр дуулдаж байна.
“Мон Уран” компанийн хувьд “Дүнжингарав” худалдааны төвийг барихдаа тус банкнаас 20 орчим тэрбум төгрөг зээлсэн бол “Монгол газар”-ын хувьд 15 сая гаруй ам.долларын зээлийн үлдэгдэлтэй гэнэ. Б.Наранхүүгийн хувьд дээрх хэмжээний зээлийг авахын тулд “Дүнжингарав” худалдааны төвөө эзэмшлийнх нь газартай, бас одоогийн “Анод” банкны төв байрлаж байгаа барилгыг барьцаанд тавьж байсан гэнэ. Тэднээс гадна олны танил Гацуурт, Сити такси, Эрхэс майнинг, Аэро монголия зэрэг компаниудын нэр ч уг жагсаалтад орсон бололтой.
Анх хэрэг сөхөгдөх үед Монголбанкнаас гаргасан мэдээлэлд дурдаснаар тус банкнаас зээл авсан хувь хүн, компанийн нийт зээлийн хэмжээ 54,4 тэрбум төгрөг эргэн төлөгдөөгүйгээс Анод банкыг хууль хяналтын байгууллагаар шалгуулж эхэлсэн юм. Үүн дээр банкны холбогдох этгээдийн гаргасан нийт аккредитив, батлан даалтын дүн дөрвөн сая ам.доллар (Япон улсын Иточу корпорацийн Анод банкнаас нэхэмжилж байгаа аккредитивийн дүнг оруулахгүйгээр), банкны хувь нийлүүлэгч, удирдлагад ажиллаж байсан Н.Даваа, Э.Гүр-Аранз, Д.Энхтөр нараас авах авлага 58.6 тэрбум төгрөг, тус банкны үндсэн хөрөнгөтэй холбоотой авлагын дүн 7.8 тэрбум төгрөгийг оруулан тооцвол нийт 120.8 тэрбум төгрөг, дөрвөн сая ам.долларыг банкны холбогдох удирдлагуудтай холбогдуулан эрүүгийн хэрэг үүсгэн сэжигтэн яллагдагчаар татан шалгасаар өдийг хүргэсэн юм.
Тэгвэл банк дампууруулж олон арван хадгаламж эзэмшигчдийг хохироосон хэрэгт Э.Гүр-Аранзын дүү нар болох Э.Цэрэндаш, Э.Батболд нар 1,7 тэрбум төгрөгийн зээлийн үлдэгдэлтэй сэжигтнээр татагджээ. Түүнчлэн Анод банкны гүйцэтгэх захирал захирал Д.Энхтөр, ТУЗ-ийн гишүүн Н.Даваа нараар дамжуулан зээл авсан ах дүүс, баз хүргэн, үеэл дүү нар нь бүгд шүүхийн хаалга татах нь.
Олон арван хувьцаа эзэмшигчдийг хохироож Анод банкыг дампууруулсан хэрэгт ТУЗ-ын гишүүн Л.Уламбаяр, Н.Даваа, Э.Гүр-Аранз, Д.Энхтөр болон Монгол банкны Тэргүүн дэд ерөнхийлөгч асан Б.Энххуяг, СЗХ-ны дарга Д.Баярсайхан нарыг буруутгагдан шалгагдаж гурван жилийн нүүрийг үзсэн.
Тэдний араас Монгол банкны Хяналт шалгалтын хэлтсийн даргаар ажиллаж байсан Ж.Ганбаатар ч дуудагдаж байсан билээ. Тэдэнд ЭХ-ийн тусгай ангийн 156.3, 143 зүйл ангиар хэрэг үүсгэн шалгасан хяналтын шатнаас хэд хэдэн удаа нэмэлт ажиллагаанд буцсаар өдийг хүргэсэн билээ.
Монгол банкны Тэргүүн дэд ерөнхийлөгч асан Б.Энххуяг, СЗХ-ны дарга Д.Баярсайхан нарыг шалгах болсон үндэслэл нь Анод банкнаас хуурамч IPO гаргахад хяналт тавиагүй, тус банкны удирдлагуудтай хуйвалдан бусдад их хэмжээний хохирол учруулахад нөлөөлсөн, банкны тухай хуулиа зөрчин тус IPO-ийг гаргахад тогтоолд гарын үсэг зурсан нь гэж үзсэн бол Монголбанкны Дотоод аудитын газрын дарга Г.Тогтохбаатарыг Анодын удирдлагаас 23 сая төгрөгийн авилга авсан байж болзошгүй гэх хардлага ч бий. Юутай ч 1200 гаруй хүнийг хохироож Л.Уламбаяр, Э.Гүр-Аранз нараас үгсэн хуйвалдаж зээл авсан хэр нь өнөөдрийг хүртэл барагдуулаагүй зээлдэгч хүн бүр тун удахгүй “аавын хаалга” хаалга татах нь.
Доор чанаргүй зээлдэгч нарын нэрсийн жагсаалтыг хүснэгтээр үзүүллээ.
Зээлдэгчийн нэр |
Зээлийн үлдэгдэл |
Зээлийн ангилал |
“Стардевелопмент” ХХК |
5.302.176.498.58 |
Муу |
“Очиртөв”ХХК |
4.199.899.509.71 |
Муу |
“Жи Энд Юу Голд”ХХК |
3.861.664.100.00 |
Муу |
“Улбаа” ХХК |
3.858.290.000.00 |
Муу |
“Шарихэрд”ХХК |
3.499.797.001.04 |
Муу |
“Санд”ХХК |
3.358.146.646.75 |
Муу |
|
|
|
“Дээж-Овоо”ХХК |
3.011.731.638.31 |
Муу |
“Сити такси”ХХК |
2.999.603.794.05 |
Эргэлзээтэй |
“Мон сити”ХХК |
2.831.075.857.21 |
Эргэлзээтэй |
“Эм Энд Жи констрашн” ХХК |
2.499.769.648.44 |
Муу |
“Аэромонголия”ХХК |
2.460.470.508.35 |
Муу |
Иргэн Цогзолмаа |
2.385.751.122.63 |
Муу |
“Аэромонголия”ХХК |
1.900.137.132.30 |
Муу |
“Смарт инт систем” ХХК |
1.804.040.702.77 |
Муу |
“Ай Ти Зэт” ХХК |
1.730.116.663.00 |
Муу |
“Шарын гол” ХК |
1.723.267.00.00 |
Муу |
“Уянга болор” ХХК |
1.642.778.461.02 |
Муу |
“Комитсервис” ХХК |
1.641.425.600.00 |
Муу |
“Уянга болор” ХХК |
1.1.434.352.456.02 |
Муу |
“Гацуурт” ХХК |
1.400.000.000.00 |
Муу |
“Ар Пи Эм”ХХК |
1.349.701.233.75 |
Муу |
“Тас петролиум”ХХК |
1.324.934.734.35 |
Муу |
“Жи Энд Юу Голд” |
1.300.000.000.00 |
Муу |
Их барилга төсөл |
1.291.679.886.75 |
Муу |
“Смарт инт систем” ХХК |
1.1.233.062.804.82 |
Муу |
“Шивээговь флюрит” ХХК |
1.226.934.363.34 |
Муу |
“Дээд цэг” ХХК |
1.200.000.000.00 |
Муу |
“Сэквоя” ХХК |
1.199.969.037.00 |
Муу |
“Мон форте”ХХК |
1.162.866.139.51 |
Муу |
“Хотын зам” ХХК |
1.109.429.698.57 |
Муу |
“Си Эйч Эм Жи Ай” |
1.031.797.832.00 |
Муу |
“Тас петролиум”ХХК |
1.1.021.324.583.33 |
Муу |
“Улбаа” ХХК |
997.000.000.000.00 |
Муу |
“Гүнтөгөл” ХХК |
996.954.243.57 |
Муу |
“Сэквоя” ХХК |
994.639.700.00 |
Муу |
“Дээд цэг” ХХК |
766.487.827.00 |
Муу |
“Тодмонгол” ХХК |
728.703.983.00 |
Муу |
“Гацуурт” ХХК |
698.312.927.74 |
Муу |
“Шивээговь флюрит” ХХК |
657.000.000.00 |
Муу |
“Си Эф Си групп” ХХК |
632.437.084.24 |
Эргэлзээтэй |
Болдбаатарын Чойжамц |
630.190.125.56 |
Муу |
“Коуль дизель монголия” ХХК |
611.624.879.71 |
Муу |
“Шинэ торгон монгол” ХХК |
602.094.826.90 |
Муу |
“Улбаа” ХХК |
560.000.000.000 |
Муу |
“ЭХБУ трест” ХК |
533.906.292.00 |
Муу |
Довчинжавын Отгонбилэг |
1.100.000.000.00 |
Муу |
“Жи Энд Юу Голд”ХХК |
500.000.000 |
Муу |
|
Н.Түвшин