Ч.Сайханбилэгийн санаархал

2014-01-15

Ерөнхий сайд асан П.Жасрай “Говь-Алтай аймаг бол Монгол Улсын хөгжлийн задлаагүй үүц” хэмээн хэлж байсан удаатай. Алсын тэр аймаг зөвхөн өөрийгөө бус Монгол Улсыг тэжээх нөөц баялагтай гэдгийг хэлсэн хэрэг. Харин энэ үүцэд санаархагчид ил цагаан болсныг жишээ баримтаас харж болох аж. Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Сайханбилэг өнгөрсөн онд Говь-Алтай аймгийн Засаг дарга Ш.Амгаланбаярт албан бичиг илгээжээ. Уг бичгийн гол санаа нь Говийн их, бага дархан цаазат газрын зарим хэсгийг улсын тусгай хамгаалалтаас гаргах аж. Тэгээд ашигт малтмал эрж хайж, ашиглах юм гэнэ. Хэтэрхий их санаархал гэдгийг хэн хүнгүй хэлнэ байх. Өөрөө ч бай, өрөөл нэгний гар хөл ч бай хайрлана, хамгаална гээд дархалсан газарт шунаж байгааг энгийн зүйл мэтээр орхиж болохгүй. Эрх мэдэлтэй, төрийн албан тушаалтай болохоороо л дур зоргоороо аашлах ёсгүй.

Ч.Сайханбилэгийн албан бичиг илгээж, тусгай хамгаалалтаас гаргахыг хүссэн газар нь Говь-Алтай аймгийн Эрдэнэ, Цогт сумын нутаг дэвсгэр. Энд Хатан суудал, Талын мэлтэс нэртэй алт, хүдрийн орд бий. Юу хүсч, юунд санаархаж байгаа нь тодорхой. Алтыг нь авч авдрыг нь хаясан газар Алтайд цөөнгүй бий.Тэдний тоог нэмж, Монголд төдийгүй дэлхийд данслагдсан газар нутагт санаархаж буйг асар их ашиг, эрх ашиг гэж харахаас өөрцгүй.

Говийн их дархан цаазат газар нь хэмжээгээрээ дэлхийд тавд бичигдэж, олон улсын шим мандлын сүлжээнд бүртгэгдсэн үржил шимтэй нутаг. Тиймээс ч энэ нутаг дэвсгэрт Монгол Улсад төдийгүй дэлхийд ховордсон ан амьтад идээшдэг. Мазаалай, хавтгай тэмээ, баавгай, хулан, хар сүүлт, зээр, цоохор ирвэс, аргаль, янгир зэрэг нэн ховор, ховор ангилалд багтсан ан амьтдын өлгий нутаг. Эрх мэдэлтний тусгай хамгаалалтаас гаргахыг хүсээд байгаа Хатан суудал, Талын мэлтэсийн орд газар нь дэлхийд хаана ч байхгүй мазаалай баавгай, хавтгай тэмээний тархац нутагт хамаардаг. Говь-Алтайн төдийгүй Монгол Улсын байгалийн үүц гэсэн үг.

Харин энэ газарт ашигт малтмал хайж, олборловол юу болохыг мэдэх ч мэдээгүй царайлан улайрах нь утгагүй хэрэг. Ан амьтан дайжих, цаашлаад устах аюулд хүрнэ. Ухаж сэндийчиж, ус нь татарсан газрыг үл ойшоодог юм гэхэд ан амьтдыг хайрлах ёстой. Ховордсон, хаана ч байхгүй гэж хэлж тайлбарлаад байхад ханцуй шамлан дайраад байвал юунд хүрэхийг төрийн ухаантнууд мэдэж буй биз. Ер нь тэгээд газар нутгийг яг яах гэж тусгай хамгаалалтад авдаг юм бэ. Хүссэн цагтаа хамгаалалтаас гаргаж, онгичих гэж лав биш гэдгийг хэлэх хүн захаас аваад зам дүүрэн бий.

В.Хэрлэн

Ч.Сайханбилэгийн санаархал

Shuud.mn

Сонин хачин

ганаа:

сувгаа бүү солиорой. өмхий чацга. хумсаа мэрсэн луйварчин. хэний гар хөл болж яваа бол.

2014-01-25

zorchiw:

uhej dald or now shoo

2014-01-18

говь:

муусайн луйварчингууд.

2014-01-16

suhee:

saihanbileg hyatadiin gar hol muu novsh eh orniig mine dahin tsolmohnee

2014-01-16

баагий:

баярцогтоосоо илүү гарах юмгүй яг адилхан новшнууд

2014-01-15

anhaaruulga.,:

хэн ч бай нутгийг минь оролдоод үзэг л дээ,.тэр монгол ардын намын ж.энхбаяр гуайч гэсэн даварч байгаа шүү....улсаа уул уурхайгаар хөгжүүлнэ гэж байгаа бол бүтэхгүй зүйл. өмнө нь яасныг нь зөндөө л харлаа...

2014-01-15

нутаг:

хумсаа мэрсэн худалч хулгайч вэ? идэж цадаагүй юу мангар бацаанаа.бөөн хангамж эдлээд л чи ер нь хэн бэ? юу хийж бүтээсэн юм,баахан амьтанд долигнож гүйж байж дарга сэтэр хүртчихээд болиод үз ,чи бол хэн ч биш шүү монголын ард түмэн чамайг сонгоогүй чи л өөрөө дарга нартаа долигносныхоо төлөө их хуралд суух болсон чи бол хэн ч биш

2014-01-15

mongol:

bugdengiinh ni hoshnogond hutga *gaad erguuleh tsag irnee udahgui.

2014-01-15

зочин:

наад хүн чинь монголын цахилгаан холбоо болон холбооны сүлжээний хөрөнгөөр ёстой гараа угаасан нөхөр дээ

2014-01-15

зочин:

энэ муухайбалаг монгол улсын тусгаар тогтнолд харш асуудлыг улайран дэмждэг нөхөр.хувь хүний нууцыг ил болгоно гээд дайраад байсан.тэр нь улсын нууцад байх ёстойг мэдсээр байж. одоо их хэмжээний алт руу шүлсээ унагаж дайрч байгаа юм байна л даа.энэ урвагч монгол улсыг хайрлах сэтгэл алга.одоо хариуцлага тооцохгүй ч ирээдүй тооцно доо....

2014-01-15

jhygut n:

iim zorilgoor dahin songuuli hiij bgaa yum daa. altain an-iin darga gaalias tursun terbumtan amgalanbaatar iim luivar ichih nuurgui hiih hulgaich bgaa yum aa. bas mandaliin s.baldandorj. yagad songuuli dahij baigaag odoo turgen altain ard tumend heleh heregtei . man bna uu ingehed

2014-01-15

huur:

ene ardchilsan namiin nuhduud dendej bgan bishuu taminee yu huleegeed yaah geed edniig haraad maltaj suuh be uursdiin erh ashgiin tuluu temtsey taminee udahgui suirlee

2014-01-15

yaagii :

idsen vm ni bagadsan vm baih da zailsan bai da

2014-01-15

зочин:

сайханбилэгээ чи аав ээж авгай хүүхдээ аваад монголоос зайл даа

2014-01-15

mongol:

baigaliin saihand nud ni horsood baidag ym baihdaa muu dorvoljin tolgoitoi *

2014-01-15

zochin:

saihanbilegee hol ochij hutsaarai. ardiin namiinhan yagaad duugarahgui bnaa

2014-01-15

акомдарнамд:

сувгаа сольчихсон юм уу хаашаа юм

2014-01-15

иргэн:

үүгээр нь засгийн газрыг унагах хэрэгтэй шүү дээ. энхбаяраа. энэ хужаа царайт ч ийм л юм хийнэ шүү

2014-01-15

zozo:

darhan tsaaztai gazaraa choloololj ashigt maltmaliig uhah ni arai dendej bnaa, zugeer l yamar negen hamgaalalt bus nutagt oldson erdes baylagiig ashiglahad buruu yu baih bilee dee,

2014-01-15

odod:

gedesni shimegch xorhoi hanaj tsadah chini boloogui uy

2014-01-15

http://gashuun.mn/217:

моррис россаби гэдэг америк эрдэмтэн монгол дахь ардчилалын түүхийг ингэж бичсэн байх юм. арай ч дээ: http://gashuun.mn/217

2014-01-15

http://gashuun.mn/217:

2014-01-15

bird:

saikhanbileg bish saikhanshunal gevel taarna

2014-01-15

hmmmm:

zugeer ch setgegdlee bichij chadahgui hun alna talna gej bichdeg hooson tolgoitoi yumnuud zunduu baikh yumaa.

2014-01-15

aagii:

ardchilaliin *uud altai nutgaas mini savaraa tat

2014-01-15

baagii:

alna shuu har *uudaa

2014-01-15

монгол:

энэ муу * хэний гар хөл болчихоод захиалгаар ийм зүйлс хийгээд байгааг тагнуул хүчнийхэн шалгаачээ. урд нь бас улсын нууцыг ил тод болгоё гээд хуцаад байсан муу хар хужаагийн тагнуул уу хулгайч чинь ёстой дургүй хүргэчихлээ. баярцогт ,сайханбалаг 2-ыг огцоруулъя.

2014-01-15

daanch dee:

boli doo ta nar.bolokhgui shuu.daraa ni shorond xatab daa.saikhanbileg ee

2014-01-15

монгол:

эх орноо учир утгагуй ухаж сэглэж хаяж байгаа нь багадаа юу? !!! хэлэх уг олдохгуй байна

2014-01-15

зочин:

ингүүлж хэрхэвч болохгүй. наад 76 чинь харь орны хоноцын сэтгэлээс ч муухай хүйтэн хөндий хандаж байгаа хүмүүс дээ. одоо шинээр нээгдсэн эд баялагийг ухуулж цөлмүүлэлгүйгээр хав дарах хэрэгтэй байна.

2014-01-15

шуналт сайханбилэгт:

сайханбилэгээ монголоос зайлаа

2014-01-15

зочин:

өө энэ муу сувгаа битгий солиорой гээд гонгинож байсан новш чинь ханаж чадахыг болсон луйварчин болжээ.энэ эрх мэдэл албан тушаал эзнээ олоогүйн хар гай ингэж илэрч байна. гонгируур минь гай бололгүй зайл

2014-01-15

.....:

энэ амьтан эм си эс ийн л захиалгыг биелуулж яваа биз дээ.

2014-01-15

eegii:

delhiin undur hugjilte ornuud uuriin ornii baigaliin bayalag ter ongon dagshin baidliig hamgaalan ur hoichdoo uvluulen uldeedeg nuuts bish nuutsiig bid barimtuudaas olon sonsoj bsn meddeg. bodoldoo oros ulsiin niislel hot gehed gazar dooroo ur udmaaraa hergelej ul barah tiim bayalagtai gedeg getel yagaad yunii tuluu ter bayalagiig hairlaad hamgaalaad buur niislelee deerne bosgchihood bgaan. 76 nerte erh medleeree huljin bayajig ch erhem ene etgeeduud uiliin ur hemeeh ayult zuilees aidaggui yum bhdaa. unuudur ted bayan tansag hemeeh ter hooson uzegdeld het avtaad ireedui tuuhees aihgui sohorchihson yavaa yum boluu. esvel tuuhiig neg ugaa uguisgej chadsan gesen bodoldoo enduureed ahiad chadna gj anduurj yavaa yum boluu. ta buheni ue duusaj bna shdee. honhnii duunaar uursuduu sereed lonhnii duund eh ornoo untuulsan erhem erh medeltenuudee. ta nariin ur huuhed bas duu nar chine yum oilgoh uhaantai erdem medlegte bolchihson bna bolgoomjtoi bj zuv shiidvel gargah hergte shuu. hervee unshih yostoi hunne unshval negiig bodoj 2 iig tungaana bizdee. bi bol zugeer l egel jrliin ambits alban tu*lgui erh duraaraa mongol zaluu hun bna.

2014-01-15

bold:

estoi novsh um daa. shunal ihdvel shulam boldog gedgiig sanuulchiy

2014-01-15

fdsafdsa:

ur hoichdooo yum uldeemeeer baina shuuu turiin dund shingesen heden novshooo

2014-01-15

irgen:

shudarga yosiig deedlegch altan gurgaldai eronhiiloch haa yavnaa. mng-chuudiig hoshgiruulj duusahgui yumaa

2014-01-15

ичмээр юм:

монгол улсын сайд хүн /төрийн сайд/ ийм хачин бичиг нь дээр гарын үсгээ яаж зурж чадаж байна аа. алив хариулаад өгөөч. сувгаа битгий солиорой гээд солиороод явж байхдаа таарсан хүн байна ш дээ.

2014-01-15

балбар:

энэ бол ганц сайханбилгийн санаа биш.байгаа хугацаандаа амжиж цөлмөх гэсэн ан-ын хужаа нарын бодлого.

2014-01-15

ан амьтан:

бид эх нутагтай тайван идээшмэээр байна .сайн санаат хүмүүс байвал бидэнд туслаач биднийг хамгаалаач????????????????????????????????????????????????????????????????????????????? бид гутарч уйлж байна??????

2014-01-15

алтайчуудаа:

монгол орны баядаг дуусах ёсгүй . бүгд үр хүүхэд ,хойт насандаа эдлэх хөрөнгө ,газар шороогоо хайрлаач.одоохондоо оюу-толгой,эрдэнэт хөшөөт гм мэт хангалтай баялаг байна .монголчуудаа эх ороноо хайрлая,тэмцэе

2014-01-15

өөөө:

энэ хүнийг тагнуул шалгах хэрэгтэй

2014-01-15

5555:

ine gomo hulgaich hyatadiin zeti kompand mongoliig buren hudaldsan nuher shuu dee,,,

2014-01-15

zochin:

ene bol mongoliin ard tumniig ul tooj doromjilson sanaarhal bish gejuu.yunii tuluu goviin ihk darhan gazar buur delhiin uvd burtgegdesen gazar shuu dee.odoo ter umnugovi gej hugjil ch geheer zuileer baga toos shoroond daruulsan gamshigiin nutag l bolj dee.

2014-01-15

иргэн :

энэ хятадуудыг хазаарлаж байх хэрэгтэй шүү. мөнгө хэрэгтэй болохоос монголын газар шороо хамаагүй ээ. хүний юманд хүн хайргүй, хүүхний юманд хужаа хайргүй гэдэг дээ.

2014-01-15

хөхөхөхө:

байдаг л нэг усгүй хүн амьдрах боломжгүй, тариа ногоо ургахгүй, газрын доорх ус байхгүй чулуун массив дээр оршдог, ус байсан ч бөөн эрдэстэй зүгээр л тусгай хамгаалттай гээд зарлачихсан газаршдээ. уурхай бол ийм том газар дээр нэг цэг л харагдашдээ. монгол маш хурдан хөгжиж, хоёр хөршөөсөө бага хамааралтай болохгүй бол тусгаар тогтнол бусдын гарах орох юм бол наад харамлаад байгаа говь чинь харийн их гүрний түүхий эдийн бааз болж гуя-алцайханд ч монголд падгүй болшдээ. та нар яахлаараа ямар тэнгэр төрснөөрөө ингэж хосгүй бурханы орон шиг юм яриад байдаг байна. та нар хөвсгөл, бө, завхан, булганд очиж үз. байгалийн сайханыг нь биширчхээд дараа төр засгаа өмөөр

2014-01-15

aahoorji:

hun ene horvogois butsaad yavhaara usreel 10.shirheg zah banz tal butsan doo .... kkkkk novsh

2014-01-15

1234:

сайханбилэг хулгайч аа хулгайч аа болиочээ. алтай ард түмнийг дүлий балай гэж бодоо юу одоо ан -аас засаг дарга тавигдвал алтай нутан сөнөх юм байна л даа яана энэ эрхийн хугацаандаа алтай нутагт сайханбилэг биш муухай билэг барих нь даа анам болон сайханбилэг гэдэг хүн. миний нутгийн шороонд халдах шийдвэр ан гаргавал дайн зарлахад бэлэн байна алтайчууд. эцэг өвгөд минь дархлаж үлдээсэн эх нутаг минь шүү дээ. арай ч дээ сайханбилэг гуай савараа тат

2014-01-15

ттөрийн сайдач:

...танаа.му-г гаргах тул..... өгнө үү.муухан бэлэг

2014-01-15

saihanbileg:

mongloos min zail eh ornig min uhj idej hanaagui bna uu chi tiiml surhi yum bol ter dalain erg deerei ochoid hevtech buzrin dev shingsen aimtan yosto novshnuud

2014-01-15

khasariin udam:

kharjil baye mongolchuudaa!!! kherev minii mongoliin gazar shoroond shunaad ukhaad ekhelbel , mongoloo gesen akhan duus min negen sanaa , negen tugiin dor tsereglen khudultsgue ! ! !

2014-01-15

muuuuuuch:

saihanbilgin chi yosto huur yuma ter garin usg zursan mongo avaad dalain erg deer pokor togloid saihan baga bahda chi hezee negn tsagta uhjil taaraa mongliin gazrt chamaig bulhgui baivl taarn chamaig hergu ehner ur sad anduusigchin ene monglin gazr shoroond shingeehgui baivl taarn oodgu novsh.

2014-01-15

сайханбилэг ийг алчий:

би энэ бүс нутгийг мэднэ. би геологич хүн, энэ газраар ч явж байсан, үнэхээр үзэсгэлэнтэй байгальтай, ховор ан амьтанаар дүүрэн газар бас газрын баялаг ч их ялангуяа алт маш их байдаг газар. энэдээс хулгайгаар нинжаа хийж баяжсан томчууд хүртэл байдаг. харин тусгай хамгаалалтаас гаргаж ашиглах гэж байгаа нь улсын аюулгүй байдалд хүрсэн том асуудалд хүрч байна. үүнийг зүгээр өнгөрөөж болохгүй.

2014-01-15

zochin :

saihanbileg chin ih muu zaluu bn herev tegej gazar nutagt halddag l yum bol mongol ulsiin irgen bh erhiig ni hasaad nasaar ni tsuluh heregtei naad zaluugaa yasan tsadaj hanadaggui shunal ve

2014-01-15

lion:

saixanbileg bol ugaasaa oodgvi gar xvmvvs sain medne dee

2014-01-15

zochin:

darhan tsaazat gazriig oroldoh hereggui. bid ur hoich uedee um uldeeh estoi. hyataduud manai nuurseer uul bosgoj baylagiig gazar nutagtaa shingeej bhad manaih ugui bolgoh ged baih um daa

2014-01-15

eh oronch :

saihanbilegiin ard mcs bga. ene hun iim yum hiiseniihee tuluusund tednees avilgal huvi avdag. mcs-iin odjargal yargaitiin gmand baidag zuslangiinhaa baishing zugeer l beleglechisen gesen. ehner geh o baigal nb naizuuddaa ingej bayarhaj yarilaa shu dee.

2014-01-15

зочин:

20 гаруй жил монголоос ил далдаар бишгүй л нэг цуслаа биз дээ. одоо энэ новшид энэ л дутаж гэнэ. ийм юмнуудыг ёстой тэнгэр ниргэдэггүй юм байх даа. яаж газар дэлхий дааж байнаа ийм юмыг

2014-01-15

bathuu:

yadag saihanbalag ve

2014-01-15

цагаан:

муу ногоорсон гуйлгачин сайханбилэг дэлхийгээс зайл. энэ ер нь нэр нь зохиогүй хүнэнцэр, муухайбилэг гэвэл таарна.

2014-01-15

gggggggggggg:

газар нутгаар оролдвол хэдэн үеэрээ баларна шүү.тэнгэр газар нутгаа шүтэж яваарай

2014-01-15

baylagiin haraal:

muu mal heleh vg alga nowshnuudad hairan sanalaa ugluu

2014-01-15

zochin :

uuren telfonii kompaanaas 5 say dolloriin avilgal avch baisan ene erhem tsadaagui yu

2014-01-15

зочин:

талын мэлтэст 40 тн алт бадаг гэсэн. яг хил дээр шахуу. түнийг нь авах гээд олон хүн оролдсон одоо эзэнтэй болж байгаа юм ббайна л

2014-01-15

хөх монгол:

муу * чинь яаж байгаа муу хулх вэ? хэний даалгавар захиалага вэ? нармайгий нь нээх юмсан.

2014-01-15

gege :

saihan bileg mini dee teneg yum daa chi ene aav eej ni ah duu ni ene maanagtaa heldgui yum bh daa

2014-01-15

zochin:

ene uls turiin yanhanuudiig zailuulaagui tsagt ch hetcuu dee. ard tumniig buu ingej basaj doromjlooroi aldah yumgui humuus yu ch hiij medne shuu dee.

2014-01-15

hutsnaa chi :

odoo yumgui uldchlee geed govi altaig uhaj tunhuhnuu tegdgui yumdaa chii eh delhiigeeree hamaagui oroldvol lusiin horlol bolno doo chi heden uyeeree tulnu medej bna uu

2014-01-15

88888888:

эх орны сайхан байгаль тэр хэвээрээ байгээ битгий эрэл хайгуул хийгээрэй шуналын туламнуудаа. одоо цадаачээ

2014-01-15

монгол хүн:

алт эрдэнэст шунах хэрэггүй, монголчуудаа! бидэнд эд хөрөнгө биш эх орон минь хэрэгтэй.

2014-01-15

цусссс:

дайн цус хүсээд байна даа ардчилсан фашистууд

2014-01-15

boliochee bolioch:

saikhanbileg buunii nohoi chinii ene bashir argiig chin medej bgaa hun mash olon bgaa shuu, huuli gargaj mongoloo zarj boldog ard tumen uhaangui yu ch medehgui gej bodood teneg onigootoi yumaa yariad yavj bai mongoliin zaya ih shuu muu hooson tolgoi min, chi huviinhaa amidraliin nuutsaa l zadluulah geegui yum bol, ard tumen medne shuu, 10n jil nud iremhiin zuur ungurnu ard tumen bj l bna shuu

2014-01-15

battur:

сайханбилэг гуай та яаж ийм юман дээр гарын үсэг зураад сууж байна аа. танд болон танай засгийн газарт дархан цаазтай газар руу халдах эрх байхгүй. танай засгийн газар гүйцэтгэх газар болохоос монголын эзэн, өмчлөх субьект биш савар ааааа тат

2014-01-15

sssssss:

muuu * chini hiih ene iim l yum hiine l dee

2014-01-15

tuya:

uzen ydaj baina, mgl-oo gesen shudarga ard tumend temtsehiig urialj bna,

2014-01-15

mgl1:

yostoi ardchilal gj ner zuusen garuud

2014-01-15

аллнаа:

надтай таардаг юм бол ардчилсан намын хэнийг ньч тоосгодож аллна дааа би уг нь саналаа бгч байсан одоо үзэн ядаж байна

2014-01-15

danaasuren:

zavaan berd ve?

2014-01-15