Мобиком компани хэрэглэчдээ гомдоодог болсоор удаж буй. Та интернэтэд орвол гомдсон, гайхширсан, уурссан олон сэтгэгдэл, жиргээ, фэйсбүүкийн постууд харах болно.
-Долоо хоногийн өмнө төлбөрөө төлөөд авсан 2GB дата багц дуусчихлаа!
-Төлбөрөө төлөх гээд очтол 120 мянгаар нэмэгдцэн байхын!
-Миний төлбөр 2 сая төгрөг гарчихаж. Ажилтнаас асуутал, “та үйлчилгээгээ сунгуулах мессеж явуулаагүй байна” гэж хэллээ. Тийм мессежний тухай надад урьдчилан сануулаагүй шүү дээ!
Энэ бол зөвхөн жишээ. Хэрэглэгчиддээ ингэж хүйтэн хөндий хандах нь Япон соёл биш байлтай. Эсвэл 33 хувийг нь эзэмшдэг монгол дарга нар нь ингэж тоглоом шоглоомын бэлэг барьдаг юм уу? Уг нь хэрэглэгчдээ асрах хайрлах ёс зүй, бизнесийн алсын хараа аль ч томоохон байгууллагад байдаг. Гэтэл Мобиком “Нэр хүндийн баталгаа” 9911-ийн эзэмшигчиддээ хүртэл нэг мэссэжний эрх илүү өгдөггүй л газар.
Тэр байтугай хэрэглэгч нь рөүминг асаагаад гадаадад явахад нь аль болох их гоожуулаад авья гэсэн шиг чимээгүй харж байгаад хэдэн саяын төлбөр гаргуулдаг нь уламжлал болон тогтлоо. Олон хүн үүнийг гэрчилнэ.
Мобиком компани үүрэн телефоны анхдагч оператор хэмээх сайхан нэр алдартай билээ. Ерээд оны дундуур, Мобиком ганцаараа үйлчилгээгээ нэвтрүүлж байхад гар утас хэрэглэнэ гэдэг тэнгэрийн явдал байлаа. Арайхийж гар утастай болсон энгийн хүн хэзээ ч утаснаасаа гадагшаа дуудлага хийдэггүй байв. Хааяахан мессеж бичнэ. Одоо нэг минут нь 50 орчим төгрөгийн үнэтэй байдаг гар утасны гарах яриа анх 240 төгрөг орчим байсан шиг санаж байна. Тэр үеийн ханшаар бараг нэг доллар шахуу.
Дараа нь үндэсний оператор компаниуд гарч ирсэн нь дэлхийд хаана ч байхгүй өндөр үнээр монголчуудад үйлчилгээ үзүүлдэг байсан Мобикомын таагүй үе. Үндэсний операторууд хөгжин дэвжиж ухаалаг үнэ бүхий үйлчилгээ санал болгож эхэлсэн нь харин хэрэглэгчдийн “алтан үе”. Ашгүй хүн бүхэн гар утас барих бололцоо нээгдсэн. Бизнесийн өрсөлдөөнөөс хамгийн их хождог нь хэрэглэгчид гэдгийг энэ жишээ бүрэн баталдаг юм.
Харин Мобикомын хувьд ганцаараа монопольддог байсан үе нь аль хэдийнэ өнгөрчихөөд байхад тэр шуналаа тавихгүй байгааг хэн хүнгүй шүүмжилж байна. Мобиком бизнесийн цэвэр өрсөлдөөнөөс зайлсхийдэг газар гэж салбарынхан нь жиг жуг ярилцдаг, хэвлэлээр ч явж байдаг билээ. Шударга өрсөлдөөнийг хуульчилсан байдаг. Шударгаар өрсөлдөхгүй гэвэл хуулийг зөрчиж таарна.
Мобиком саяхан 94-өөр эхэлсэн шинэ дугаараа 20 төгрөгөөр борлуулж эхлэв. Бизнесийн хувьд ер бусын, увайгүй ч гэмээр энэ явдлаас болж өөрсдийнх нь нэр хүнд унах ч дүүрч. Гэтэл энэ нь Монгол улсад дагаж мөрддөг Өрсөлдөөний тухай хуулийг уландаа гишгэсэн үйлдэл болжээ. Учир нь уг хуулийн 7.1.4-т “Бусад аж ахуй эрхлэгч зах зээлд гарч ирэхэд саад учруулах, тэдгээрийг зах зээлээс шахан гаргах зорилгоор бүтээгдэхүүнээ бодит зардлаас доогуур үнээр борлуулах...”-ыг хориглоно гэж заасан байдаг байна.
Дашрамд нэг зүйлийг дурдмаар санагдлаа. 94-ийн тоог тэд хөгжин дэжихийн бэлгэдэл гэж гаргаж байгаа юм билээ. Гэтэл дээрх тоог япон ханзаар бичихэд “Гашуун Үхэл” гэж уншигдах аж. Монголоор бэлгэдэл, японооор муу ёр. Хоржоонтой л юм. Япон эзэд нь албаар ингэж өгсөн юм байх даа гэсэн гайхшрал ч чих дэлсэж байна. Мөн гадаадууд Монголд маркетинг хийх гэж хөглөх юмаа даа гэж энэ тооны аль нь бэлгэдэл юм бэ? гэж шоолсон улсууд жиргээ, фэйсбүүкд чамгүй байна. Ер нь Мобикомын хэрэглэгчдийн төлбөрөөс бий болсон ашгийн 70% нь Япон руу шууд гардаг гэдгийг манайхан мэддэг болов уу?
Дээрхийг бичиж байхад Мобиком нэг бол Монголын хууль уншихгүйгээр үйл ажиллагаа явуулдаг, эсвэл уншсан ч эс тоож байгаа юм байна гэсэн дүгнэлт гарч байна. 20 төгрөгийн дугаарыг доромжлол гэж хүлээн авч буй хэрэглэгчид ч бишгүй байгаа нь интернэт ертөнцөд элбэг харагдана. Эсвэл “20 төгрөгний хавх” гэж нэрийдэж ч байна. Энэ нь “20 төгрөгөөр сим карт зараад 200,000 төгрөгний төлбөр тавихаа мэдэж байгаа цаадуул чинь” гэсэн ярианаас үүдэлтэй аж. Шогийн мэдрэмж сайтай монголчууд яаж зүгээр байх вэ фэйсбүүк, твитэрдээ янз бүрийн зураг эвлүүлэн тавьсны заримаас сонирхуулья
О.Магнайг дарга байхад ШӨХТГ их л ширүүн байж, олны талархалыг хүлээж байсансан. Энд болоод байгаа явдлыг Аюурсайхан дарга анхаарсан байх гэж найдъя. Эсвэл шинэ дарга зөөлдөж, элэг бариулаад байна уу? Ер нь Монгол оронд, монголчуудад бүтээгдэхүүн борлуулах гэж байгаа бол тэднийг эхлээд хүндэлж, хууль журмыг нь “тоож үзэх” хэрэгтэй шүү Мобиком!