АСЕМ-ын өдөр тохиолоо. АСЕМ-ын Дээд хэмжээний уулзалтыг энэ оны 7 дугаар сарын 10-16-нд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулна. Энэ уулзалтад 4000 гаруй төлөөлөгч оролцох бөгөөд  53 орны төр, засгийн тэргүүн оролцохоор саналаа ирүүлсэн байгаа юм.  Дээд түвшний уулзалт болох цаг хугацаа нь Үндэсний баяр наадамтай давхцаж байгаа бөгөөд манай орон олон улсын анхаарлын төвд байж, дэлхий Монголыг дурдандах юм.

Үүнтэй холбогдуулан Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж АСЕМ-ын талаар танилцуулгыг олон нийтэд хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр шууд дамжуулан, нээлттэй  мэдээлсэн юм.  АСЕМ-ын Дээд хэмжээний уулзалтыг Монголд зохион байгуулах нь ямар ашигтай, үр дүнтэйг тэрбээр “Энэ үйл ажиллагаа ирээдүйд ургацаа өгнө, ашгаа өгнө гэж бодож байгаа. Их Монгол Улс байгуулагдсаны 810 жилийн ойгоо тэмдэглэж байхдаа Монголчууд  хоёр тивийн ард түмнийг уулзуулна” хэмээн онцоллоо.

АСЕМ гэдэг нь Ази Европын дээд хэмжээний уулзалт.  Анхны уулзалт нь 1996 онд Бангкокт болж байсан бол 11 дэх удаагийн уулзалт буюу АСЕМ-ын 20 жилийн ой  манай улсад зохион байгуулагдах билээ.  Манай улс  2008 онд эгнээнд нь нэгджээ.  Эдүгээ АСЕМ нь 53 гишүүнтэй болтлоо өргөжсөн байна. Хоёр жилд нэг удаа уулздаг АСЕМ Европ тивд 5 удаа болж байсан бөгөөд дэлхийн хүн амын 68 хувь нь АСЕМ-ын улс орнуудад амьдарч, дэлхийн   эдийн засгийн  58 хувь нь гишүүн орнуудад хамаардаг байна.

АСЕМ нь Ази, Европын орнуудын эрх тэгш харилцаанд суурилсан улс төр, эдийн засаг, нийгэм соёлын нийтлэг тулгамдсан асуудлыг хэлэлцдэг Засгийн газар хоорондын албан бус яриа хэлэлцээний хамтын ажиллагаа юм.

АСЕМ-д орон тооны бүтэц, байнгын ажиллагаатай нарийн бичгийн дарга нарын газар байхгүй учир одоогоор ийн албан бус хэлэлцээнээс хэтэрч  чадахгүй байгаа аж. Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж  АСЕМ-ын Дээд хэмжээний уулзалтын үеэр Монгол улс уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудалд ихээхэн анхаарч буйг илэрхийлж, цөлжилтэд улам бүр нэрвэгдэж буй говь нутагт засгийн газрын тусгай хуралдааныг зохион байгуулсан, улмаар уг хуралдаанаас олон улсын хамтын нийгэмлэгт хандан илгээлт гаргаж байсан юм.

АСЕМ-ын Дээд хэмжээний уулзалтыг зохион байгуулах бэлтгэл ажил хийгдэж байгаа. Энэ уулзалтыг зохион байгуулахад гишүүн орнуудын зүгээс ямар нэг хөрөнгө санхүүжилт гаргадаггүй байна. Уулзалт зохион байгуулж байгаа тал  бүх зардлаа хариуцдаг ажээ. Одоогийн байдлаар АСЕМ-ын Дээд хэмжээний уулзалтаар өндөр дээд хэмжээний зочдыг байршуулах  хотхоныг хувийн хэвшлийн оролцоотой барьж, үйлчлэх  машиныг  захиалан оруулж ирэхдээ татвараас  чөлөөлөх шийдвэрийг парламент гаргасан билээ.

Гадаад улс орнуудын өндөр дээд хэмжээний зочид айлчлахтай холбоотой уг арга хэмжээний үеэр  нийслэлчүүдийг хотоос гарч явахыг хотын захиргаанаас уриалж тухай яриа цахим сүлжээгээр гарсан.  Харин үүнийг ГХ-ийн сайдаас эхлээд Ерөнхийлөгч хүртэл үгүйсгэлээ.

Монгол Улсад АСЕМ-ыг зохион байгуулснаар ямар үр дүн вэ.  Энэ дээд хэмжээний уулзалтыг амжилттай зохион байгуулснаар юуны түрүүн Монголыг олон улс мэддэг, нэр хүндтэй болно.  АСЕМ  Монголчууд биднийг нэгтгэнэ . Монгол гэдэг нэг өнгөөр биднийг гадаадынхан хардаг. Монгол иргэн бүр энэ уулзалтаас баяр баясгалантай гараасай гэж бодож байна хэмээн  Ерөнхийлөгч онцолсон.

Цаашид аялал жуучлал, дэд бүтэц бий болоход тустай аж.  Энэ уулзалтаар АСЕМ-ын ирэх 10 жилийн хандлагыг тодорхойлно. Тиймээс энэ уулзалт   дэлхийн хамтын нийгэмлэгийн хувь заяаг тодорхойлж байгаа түүхэн ач холбогдолтой юм.

Н.Энх