АН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Л.Эрхэмбаяртай цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.

-АН-ын ҮЗХ-ны хурал товлогдоод хойшиллоо. ҮЗХ хойшлогдоод байгаа шалтгаан юу вэ?

-УИХ-ыг л харж байна. Сонгуулийн хууль өөрчлөгдөх юм шиг байна. Ямар шийдвэр гаргах нь вэ гээд харзнаж байгаа.

-Х.Баттулга нарын зарим гишүүнтэй ойлголцолд хүрэх гээд ҮЗХ-ны хурлаа хойшлуулаад  байгаа гэх яриа гарсан. Хурал хойшлогдоод байгааг АН-ын дотоод зөрчилтэй холбон ярьж  байгаад та тайлбар хийхгүй юу?

-Хүмүүс янз бүрийн таамаг гаргачихдаг. Түүнийгээ ургуулж, үйл явдал өрнүүлж байна. Ямар нэг байдлаар Х.Баттулга гишүүнтэй эвлэрлэх, хэлэлцэх гээд хойшлуулсан зүйлгүй. Намын төлөвшил хэн нэг гишүүнийхээ байр сууриас болж ямар нэгэн байдлаар ганхдаггүй. Ямар ч үед шугамаа бариад явж байх ёстой.

-Их тэнгэрт АН өргөтгөсөн хуралдаан хийсэн.Энэ хуралдаанаас гарсан шийдвэр хэрэгжиж байна уу?

-Намын гишүүд тухайн хэлэлцэж байгаа асуудлаар өөр өөр байр суурьтай байж болно. Асуудалд өөр өөрийн байр сууринаас хандаж байгаа нь тухайн гишүүд хоорондын, хүн хоорондын асуудал болохоос бус намын жанжин шугам, бодлого нь биш. АН-ын гол бодлого бол Монгол Улсаа хөгжүүлье, бүтээгч Монгол байя, үйлдвэрлэгч Монгол байя, ажилтай,орлоготой Монголын төлөө чиг шугамаа барьж яваа. Энэ бодлого хувь хүмүүсийн хоорондох маргаан юм уу, асуудалд өөр өөрийн байр суурьтай байснаас болоод өөрчлөгдөхгүй. АН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын үүрэг гүйцэтгэгчийн хувьд хүн хоорондын маргааныг намын байр суурьтай хольж хутгах хэрэггүй. ҮЗХ намын байр суурь, үнэт, эрхэмлэх зүйлээр шийдвэрээ гаргаж, түүнийхээ төлөө явна гэдгийг хэлье.

-Дархан-Уул аймгийн АН-ын асуудал шийдэгдсэн үү? Өнгөрсөн хугацаанд байнга л маргаан дэгдээж байсан.

-Намын дүрмийн дагуу сонгогдсон Дархан-Уул аймгийн АН-ын дарга бол Мөнхдаш. Баянмөнх гэдэг хүн АН-аас хөөгдсөн.

-Л.Наранбаатарын хувьд...?

-Л.Наранбаатарыг бие дааж нэрээ дэвшүүлэх гээд саналаа өгөөд явж байна гэж сонссон юм байна. Угаасаа намаас гарсан шүү дээ.

-Ер нь намаас гаргасан шийдвэрийг зөрчсөн гишүүдэд анхаарал, сануулга өгдөг болов уу? Тухайлбал, Засгийн газрын гишүүн Ерөнхий сайддаа ЦЕГ-ын даргыг огцруулах асуудлыг өргөн барилаа. Мөн л Х.Баттулга гишүүний компанийг шалгаж байгаатай холбоотой үүссэн асуудал.

-Улс төрийн намууд ч, иргэд ч дор бүрнээ үндсэн ажлаа хийгээд явж байвал сайн. Өндөр хөгжсөн улс орнуудын иргэд ч өөр өөрсдийн ажлаа л хийж байдаг. Бүгдээрээ нэг зүйл рүү хошуурч, улс төрийг чухалчилдаггүй юм билээ. Тиймээс энэ бол Засгийн дотоод асуудал. Засгийн газрын кабинет гал тогоондоо санал нийлэх, нийлэхгүй зүйл гарч болно. Асуудлуудаа шийдээд л явж байгаа. Хүмүүс санал зөрөлдсөн аливаа зүйлийг манайхан дэвэргэж,маргаантай зүйлийг илүү олж харах юм. Болгоод, бүтээгээд байсан зүйлийг ер хөндөхгүй шүү. Ипотекийн 8 хувийн зээлийг шийдвэрлэсэн түүхэн үйл явдал, түүнийгээ эргээд 5 хувь болгосон асуудал олны анхаарлын төвд орохгүй байна. Тэгсэн мөртлөө ам зөрсөн жоохон юм сэвэгдэж, дэвэгдэх юм.

-Сайн зүйл яригдахгүй байна гэснээс АН-ын мөрийн хөтөлбөрөөс аль нь хамгийн сайн хэрэгжсэн бэ? Зарим төслүүд 100 орчим хувийн биелэлтэй яваа гэж та мэдээлж байсан.

-Үндэсний үйлдвэрлэлийн суурийг тавьж, бэхжүүлэх, импортыг орлосон экспортын чиг баримжаатай үйлдвэрүүдийг бий болгох, зам дэд бүтэц, эрчим хүч зэрэг бүтээн байгуулалтын төслүүд сайн хэрэгжсэн. Иргэдээ орон сууцжуулах төсөл мөн сайн биеллээ. 2012 оноос хойш дэлхий даяар уул уурхайн түүхий эдийн үнэ навс уналаа. Бид гараа элгэндээ эвхэж суугаад байсангүй, “Чингис” бондыг босгож, энэ бүтээн байгуулалтыг өрнүүлсэн. Улс орон, иргэдийн аж амьдрал маш хүндээр тусах эдийн засгийн мөчлөгийг бид амжилттай давж чадлаа. Харин эдийн засгийн хүнд мөчлөг тохиосноос болоод бидний санасан, төлөвлөсөн  хэмжээнд хүрч чадаагүй.  Гэсэн хэдий ч бид зөв зүйтэй алхам хийж, зөв бодлого баримтлан ажилласан. Орлого дандаа тасарч, мөнгөний хомсдолтой байсан энэ үеийг хүмүүсээ ажилтай, орлоготой байлгаж, улс орныхоо хөгжилд шинэ үеийг бий болгож чадлаа гэж хэлэх байна.

-УИХ Цэцийн шийдвэрийг хүлээж авахаар болсон харагдана. АН-ын хувьд намын жагсаалтын 28 мандатыг тойргуудад хэрхэн хуваарилах хувилбар ярьж байгаа бол. 

-Цэцийн дүгнэлтийг УИХ хэрхэн шийдэхийг л харж байна.

-Жижиг 76 тойргоор явуулахаар АН, МАН хоёр тохироо хийсэн яригдаад байсан. Энэ талаар?

-Тэрийг хоёр нам ерөөсөө тохирсон зүйл байхгүй. Манай нам дээр ч нэгдсэн шийдвэрт хүрсэн зүйл алга. Эхний ээлжинд бид ҮХЦ-ийн шийдвэрийг хүлээж авах уу, үгүй юу гэдгийг л ярилцаж байна. Нэгэнт Цэц шийдвэрээ гаргасан болохоор Үндсэн хууль зөрчсөн байна гэсэн шийдвэрийг нь хүлээж авахаар л болж байх шиг байна, УИХ.

-ҮХЦ-ийн дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөхгүй гишүүд ч байсан. Тухайлбал, танай намаас УИХ-ын дэд дарга Р.Гончигдорж нарын гишүүн ч энэ дүгнэлтийг эсэргүүцэж байна. Таны хувьд ямар байр суурьтай байна вэ?

-ҮХЦ нэг асуудлаар хоёр өөр шийдвэр гаргачихсан. 2012 онд 28 нь жагсаалтаар байх нь зөв гэж байсан бол өнөөдөр үүнийг Үндсэн хууль зөрчсөн гэж дүгнэж байна. Хувь гишүүдийн байр суурь ч гэсэн дотроо янз янз байна. Манай намын хувьд ҮЗХ хуралдаагүй болохоор энэ асуудлаар хэлэлцэж шийдвэр гаргаагүй.

-Улс төрийн хүчнүүдэд намын жагсаалтад багтах хүмүүс нь бараг тодорхой болсон байсан. АН, МАН хоёр намын жагсаалтад багтах хүмүүсээ тойрогт нэр дэвшүүлэхдээ 28 мандатыг тэнцүү хуваарилан авахаар хэлэлцэн тохирсон гэх яриа явж байсан. Үүнд ямар тайлбар өгөх бол?

-Манай намын үндсэн дүрэмд сонгуульд нэр дэвшигчийг сонгон шалгаруулдаг журам байгаа. Тэр дүрэм, журмын дагуу нэр дэвшигчээ тодруулна.

-АН сонгуульд оролцох хүсэлтээ СЕХ-д хэзээ өргөн барих вэ?

-Хуулиараа улс төрийн хүчнүүд өнөөдөр, маргааш /өчигдөр, өнөөдөр/  СЕХ-д бүртгүүлэх юм. Энэ хооронд зай байна. 

-АН-ын ирэх сонгуульд ямар зорилт дэвшүүлж байна вэ?

-АН-ын хувьд “Монгол хүн-2020” мөрийн хөтөлбөртэйгээ орж байгаа. Сонгуулийн хуулийн сурталчилгааны хугацаа эхлэхээр бид уриагаа задална даа.

-АН сонгуулийн мөрийн хөтөлбөртөө ямар зорилтыг тусгасан бол? Тодорхой дурьдаж болох уу?

-Маргаашнаас /өнөөдрөөс/ ярьж болно. Одоохондоо хуулиараа ярих цаг нь болоогүй байна.

-Таныг “жинхлэх” асуудал сонгуулиас өмнө хэлэлцэгдэх үү?

-Миний асуудал тийм сонин байна уу. Үүнийг сонгуулиас өмнө албажуулна.

-Та сонгуульд нэр дэвших байх. Аль тойрогт өрсөлдөх бол?

-Одоо хэлмээргүй байна.

Н.Энхбат