Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн сурталчилгаа үргэлжилж байна. Энэ удаагийн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд МАН-аас УИХ-ын дарга, МАН-ын дарга М.Энхболд, АН-аас УИХ-ын гишүүн асан Х.Баттулга, МАХН-аас УИХ-ын гишүүн асан С.Ганбаатар нар тус тус нэр дэвшин өрсөлдөж байгаа билээ. Гурван нэр дэвшигчид эдүгээ  сонгуулийн сурталчилгаагаа үргэлжлүүлж, ард иргэдэд мөрийн хөтөлбөртөө сурталчилж явна. Тэд эдийн засгийг сэргээх талаар ямар ажил хэрэгжүүлэхээр мөрийн хөтөлбөртөө тусгасан бэ?

Баялаг бүтээгч дундаж давхрагыг өргөжүүлнэ

МАН-аас нэр дэвшигч М.Энхболд Монгол төр-Монгол гэр” гэсэн мөрийн хөтөлбөр дэвшүүлээд байгаа. Түүний мөрийн хөтөлбөр дэх бүлэг, заалтууд ч тооно, хана унь, багана, үүд гэсэн таван хэсгээс бүрджээ. Мөрийн хөтөлбөрийнх нь багана хэсэг эдийн засгийн талаар авах арга хэмжээгээ тусгасан байна.

 
“Тогтвортой, өсөлттэй эдийн засаг бол ул гэрийн тулгуур” гэдгийг нэр дэвшигч энэ бүлэгтээ онцолжээ. Бүтээлч, өрсөлдөх чадвартай, баялаг бүтээгч нийгмийн дундаж давхрагыг өргөжүүлэх бодлогыг баримтлахаа нэр дэвшигч мөрийн хөтөлбөртөө дурдсан байна. Ингэхдээ эдийн засгийн суурь үзүүлэлтүүдийг ойрын хугацаанд эрс сайжруулах тогтвортой бодлого Засгийн газар, УИХ-тай хамтран хэрэгжүүлэх аж. Гадаадын хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг сэргээж, хөрөнгө оруулалтыг дэмжиж ажиллах, аж үйлдвэрийн парк байгуулах асуудлыг ажил хэрэг болгох, дотоод нөөц бололцоондоо тулгуурласан эдийн засгийг бий болгохыг зорьжээ.

 
Ингэхдээ эдийн засгийн уул уурхайн салбараас хэт хамаарлыг бууруулах чиглэлээр хөдөө аж ахуй, аялал жуучлал, үйлдвэрлэл, эрчим хүчний салбарыг дэмжих бодлогыг ажил болгохыг Засгийн газраас шаардах аж. Атрын аяны хүрсэн түвшинг ахиулах, малын гаралтай түүхий эдийн үнийг тогтвожуулах, ЖДҮ-ийг дэмжиж, ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, гадаад дотоодын хөрөнгө санхүүг Монгол улсаар дамжих үйлчилгээг бодлогоор дэмжихээ мөрийн хөтөлбөртөө тусгасан байна. Эдүгээ төрийн өмчит үйлдвэрийн газрууд алдагдал ихтэй ажиллаж байгаа. Үүнд төрийн өмчийг өр үйлдвэрлэдэггүй болгох, хөрөнгийн зах зээлд шинэ бодлого нэвтрүүлж шинэчлэх, Монгол брэндийг олон улсад нэвтрүүлэх зэргээр эдийн засгийг сэргээх хөгжүүлэх бодлого баримтлах ажээ.

 
Аж үйлдвэрийг хөгжүүлнэ
 
АН-аас нэр дэвшигч Х.Баттулга “Хүчирхэг Монгол Улсыг цогцлоох эх оронч Ерөнхийлөгч байхаа мөрийн хөтөлбөртөө онцолсон байна.

Эдийн засгийнхаа бүтцийг шинэчлэн олон тулгууртай болгох бодлого хэрэгжүүлж, инновацид суурилсан аж үйлдвэрийг хөгжүүлэх замаар эдийн засгийн өсөлтийг хүртээмжтэй болгон, хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэхэд тэргүүн зэргийн ач холбогдол өгч ажиллах бодлого баримтлах юм байна. Ингэхдээ  2016 оны 2 дугаар сарын 5-ны өдөр УИХ-ын 19 дүгээр тогтоолоор батлагдсан “Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал-2030” хөтөлбөрийг дэмжин ажиллах аж.

Эдийн засгийн бүтцийг шинэчлэн олон тулгууртай болгох замаар өрсөлдөх чадварыг сайжруулах, иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлж, амжиргааны чанарыг сайжруулахын тулд Монгол Улсын төрөөс нэн тэргүүнд анхаарах ёстой чухал чиглэл бол аж үйлдвэржилт хэмээн үзжээ.  Тиймээс аж үйлдвэрийн хөгжилд ээлтэй банк санхүү, хөрөнгийн зах зээлийг хөгжүүлэх бодлогыг дэмжих юм байна.

Эрдэс баялгийн салбарыг хөгжүүлэхдээ үндэсний аюулгүй байдлын ашиг сонирхолд нийцүүлэн улс төр, бизнесийн бүлэглэлийн ашиг сонирхлын зөрчилдөөний талбар болгохоос сэргийлж, баялгийг хууль бусаар өмчлөх аливаа үйлдэл эс үйлдэхүйтэй тууштай тэмцэж, эрх зүйн орчин бүрдүүлэхийг зорьжээ.  Цаашдаа эдийн засаг дахь “Хүрэн эдийн засаг”-ийн хувийн жинг тогтвортой бууруулж, байгальд ээлтэй, экологийн тэнцвэрт байдлыг хадгалсан, нөхөн сэргээлт хийх бүрэн боломжтой, ил тод, хариуцлагатай уул уурхайг дэмжихийг зорьжээ.

Иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих, хөдөлмөрийн чадавхитай ажиллах хүчний нөөцийг баялаг бүтээх үйлсэд татан оролцуулах, баялаг бүтээгчдэд учирч буй төрийн дарамт, хяналт шалгалт болон татвар, зээлийн хүндрэл, авлига хүнд суртлыг арилгахад чиглэсэн эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгоход анхаарах юм байна.

Хоёр хөршийг холбосон эдийн засгийн бүс (коридор)-ийг хөгжүүлэх, ре-экспортыг өргөжүүлэх, эдийн засгийн чөлөөт бүсүүдийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, гуравдагч хөрштэй хийх худалдааны хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх, хөрөнгө оруулалтыг дэмжихээ мөрийн хөтөлбөртөө тусгажээ. Тэр дундаа төрөөс төмөр замын тээврийн талаар баримтлах бодлогоор баталсан дотоодын төмөр замын нэгдсэн сүлжээг байгуулж, хоёр хөршийн болон дэлхийн зах зээл рүү чиглэсэн төмөр замын чиглэлүүдийг барьж байгуулах бодлогыг дэмжиж ажиллах гэнэ.

Сэргээгдэх эрчим хүчний нөөцийг ашиглах, эрчим хүчний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх замаар эрчим хүчний дотоодын эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх, гадаад зах зээлд нийлүүлэх бодлогыг дэмжих, Санхүүгийн болон хөрөнгө оруулалтын зах зээлийн үйл ажиллагааг эдийн засгийг тэлэх бодлогод уялдуулан зохион байгуулах эрх зүйн орчныг сайжруулах талаар нэр дэвшигч мөрийн хөтөлбөртөө тусгажээ.

Оффшорт байрлуулсан ам.долларыг Монголдоо буцаан авчрах ёстой

МАХН-наас нэр дэвшигч С.Ганбаатар “Их аяныг эхлэхүй” мөрийн хөтөлбөртөө 9 хүсэл 9 зорилтыг дэвшүүлсэн байна.

“Ажилгүйдэл, ядуурал Монголд маань газар авсны улмаас баян хоосны ялгарал тэнгэр газар шиг зааглагджээ. Олигархиуд язартлаа баяжиж, оффшорчид Монголын баялгийг харх шиг мэрж байна. Дундаж давхарга өсөн нэмэгдэх бус харин шавхран ширгэж байна. Энэ бүхэн нь шударга ёсыг ноцтойгоор алдагдуулж байна” гэдгийг тэрбээр мөрийн хөтөлбөртөө онцолжээ.

Тиймээс гадаадын оффшор дансанд байрлуулсан олон тэрбум ам.долларыг Монголд буцаан авчрах ёстой гэсэн зарчим баримталжээ.

Хөдөө аж ахуйн салбарыг тэргүүлэх салбар болгон хөгжүүлж, хот суурин газрыг үндэсний үйлдвэрлэлийн цогцолборууд болгон хөгжүүлэх,  ажилгүйдлийг арилгаж, ард түмнээрээ нэгэн санаагаар зүтгэж, төрийг түмэнд үйлчилдэг болгох, Монголын нийгэм дэх чинээлэг дундаж давхаргын тоо хэмжээг нэмэгдүүлэхээ нэр дэвшигч мөрийн хөтөлбөртөө тусгажээ. 

Ийнхүү гурван нэр дэвшигч иргэдийн амжиргааг дээшлүүлэх, ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, дотоодын үйлдвэрлэлийг сэргээн хөгжүүлэх, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх талаар баримтлах бодлогоо тус тусын мөрийн хөтөлбөртөө ийн тусгажээ. 

Н.Энх