Нийслэлийн иргэд жилд, хоёр ч удаа нэг дор олноороо цугларч сүрхий муудалцах болж. Нэг нь Төв цэнгэлдэхэд наадамлах гэж тасалбарт дугаарлаж маргана. Нөгөө нь намрын намарт цэцэрлэгт хүүхдээ бүртгүүлж, бас ч үгүй сугалаа татаж, ёндоогоо үзчих санаатай оочер булаалдах болсон.
Их л удахгүй Тулгар төр байгуулагдсаны 2226, Их монгол улс байгуулагдсаны 811 жил, Ардын хувьсгалын 96 жилийн ойн Үндэсний их баяр наадам болно. Жил бүр улсын баяр наадмаа Төв цэнгэлдэх хүрээлэнд үзэхийн тулд билет авахаар дугаарлан зогсох иргэдийн бухимдал дээд цэгтээ хүрдэг.
Өнөө жилийн наадмын тасалбарыг ирэх баасан гарагаас буюу энэ сарын 7-ноос Соёлын төв өргөөний билетийн кассаар худалдаалахаар болжээ. Оочер дайрсан, кассын ажилчид луйвар хийсэн гэх маргаан дэгдэж, зарим нэг нь халуун наранд гурав, дөрөв хоног дугаарлаж зогссоноос ангаж, цангаад ухаан алдаж, эмнэлэгт хүргэгддэг дүр зураг өнөө жил ч давтагдах бололтой.
Өнгөрсөн жил билет авахаар оочерлож зогссон нэг залуу пидхийтэл унаад өгсөн. Иргэдийг эмх журамтай байлгахаар ажиллаж байсан цагдаа нар хүйтэн ус цацсанаар азаар өнөөх залуу сэргэж билээ. Залуу гурав хоног дугаарлан зогссон бөгөөд дөрөв дэх хоног дээрээ ийн ухаан алдсан хэрэг. Түүнийг билет шаглаж зардаг наймаачин эмэгтэй өдрийн 20 мянган төгрөг өгөхөөр тохиролцож хөлсөлсөн гэдгийг хэлж байсан.
Билет авахаар оочерлох хүмүүсийн талаас илүү хувь нь шагийн наймаачид бөгөөд тэдэнтэй билетийн кассын ажилчид хамтарч хувь хүртдэг гэдгийг иргэд хэлдэг.
Кассын ажилчид өглөө 09.00 цагт ажлаа эхлэхгүй 11.00 цагт билет зарж эхлээд багахан хугацаанд ажиллаж байгаад цайны цаг боллоо гээд яваад өгнө. Цайны цаг нь дуусаад 15.00 цагт зарж эхлээд 16.00 цаг гэхэд ажлын цаг дууслаа гээд л мөн яваад өгнө. Өдөрт 3 цаг хагас л ажиллаж байхад иргэд 4 хоног дугаарлан зогсож байгаа нь үнэхээр шударга биш гэдгийг өнгөрсөн жил билет авахаар оочерлон зогссон нэгэн иргэн хэлж байсан. Тэгтэл кассын ажилчид “Муу л бол баруун хойд талын хар овоохой гэгчээр бидэн рүү дайрдаг. Бид ажлаа хэвийн үргэлжлүүлж байгаа” хэмээдэг. Ийм л эсрэг тэсрэг байр суурь илэрхийлсээр “осолдчихгүй” л тасалбараа авч, өгөлцөөд наадмаа угтдаг.
Үнэндээ билет авахаар дугаарлан зогсох иргэдийн эрүүл мэнд муудаж, гэнэт унаад өгөхийг үгүйсгэх аргагүй байдал тэнд үүсдэг. Хэд хоногоор дугаарлаж зогссон иргэдэд хамгийн дээд тал нь хоёр л тасалбар авах боломж олддог. Халуун наранд, салхинд, бороонд ч байсан хамаагүй зогссоор хоёр тасалбар авахдаа хаана сууж үзэхээ ч мэдэх эрхгүй. Хамгийн багадаа 48 цаг дугаарлаж байж 2 тасалбартай буцна гэдэг XXI зуунд амьдарч байгаа хэнд ч аймшигтай зүйл.
Наадам үзэхдээ зайлшгүй энэ давааг давах ёстой юм шиг явж ирсэн энэ уламжлалт хэлбэрийг халмаар байна. Юм хөгжөөд бүх юм гар утсанд багтчаад байхад наадмын билетийг онлайнаар зарчихаж болдоггүй юм уу. Өнөөдөр нийслэлд болж байгаа ихэнх тоглолтын тасалбарыг онлайнаар борлуулж байхад наадам, цагаан сараар л “нанчилдан” байж тасалбар олж авдаг хоцрогдсон хэлбэрийг халъя.
Г.Тэгшсүрэн