Үенч сумын иргэд нүүрс ачсан автомашины замыг хааж эсэргүүцлээ илэрхийлэв.
Ховд аймгийн Цэцэг, Дарви сум Хөшөөтийн уурхайн хөлд үрэгдэж нүүх дээрээ тулаад байгаа билээ. Энэ тухай манай “Зууны мэдээ” сонин өмнөх нийтлэлээрээ хүргэсэн билээ.
Хөшөөтийн уурхай гаалийн хяналтын бүстэй болж богино рейсээр нүүрсээ цагаалах цэгээр Үенч сумыг сонгожээ. Энэ тухай нутгийн иргэд, Иргэний нийгмийн байгууллагынхан манайд мэдээлсэн юм. Үенч Ховд аймгийн томоохон сумдын нэг. Хүн амын тоогоороо аймагтаа хоёрдугаарт, газар нутгийн хэмжээгээр гуравдугаарт ордог. Нийт 1000 гаруй өрх, 5000 хүн амтай суурин газар юм. Тус сум Хөшөөтийн уурхайгаас 300 орчим км-т хилээс 100 гаруй км-т байрладаг. Хилд ойрхон оршдог нь “Мон Эн Ко” компанийн хувьд ашигтай талбар болжээ.
Тус компани Үенч сумын ИТХ-д гаалийн хяналтын бүс байгуулах газрыг сумын төвөөс 17 км олгох хүсэлт тавьжээ. Харин сумын ИТХ-ын төлөөлөгчид энэ асуудлыг авч хэлэлцээд зайг холдуулах, улмаар байгаль орчинд ээлтэй үйл ажиллагаа явуулах шийдвэр гаргасан байна. Гэвч сумын Засаг дарга Э.Уртнасан ИТХ-ын шийдвэрийг зөрчиж сумын төвөөс ес, үзэсгэлэнт Үенч голоос 1.3 км-т буюу голын голидролд нөлөөлөхүйц байдлаар Улаан үзүүр хэмээх газарт зөвшөөрөл олгожээ. Түүнчлэн “Мон Эн Ко” гаалийн хяналтын бүсээ байгальд ээлтэй бороожуулалт бүхий технологийг нэвтрүүлнэ. Хашааны өндөр12 метр байна хэмээн ИТХ-ын төлөөлөгчдөд танилцуулж байсан байна. Сумын иргэд, “Үенч нутгийн төлөө” ТББ-ынхан газар дээр нь ахмад уурхайчин Жамъянтай очиж үзэхэд боржуулалтын систем тавигдаагүй. Мөн төмөр торон хашаатай байв.
Тус бүсэд жилд нэг сая тонн нүүрс буулгаж улмаар Хятадын компанид богино зайнаас нүүрсээ экспортлох боломжийг олгоод байгаа аж. Өөрөөр хэлбэл, сумын засаг дарга “ Мон Эн Ко” компанийн удирдлагуудтай хуйвалдан ийнхүү гэрээ хийсний гороор нутгийнхан нүүрс ачсан цувааны тоосонд дарагдаж эхэлжээ. 300 км үргэлжлэх шороон замаар давхилдах автомашины тоос босч тэнгэр баганадаж үзэгдэх орчин хязгаарлагдаж зам харгуй идэгдэж байгаад ард түмэн бухимдаж байна. Тиймээс өнгөрсөн дөрөвдүгээр сарын эхээр 20 гаруй залуус мотоциклтэй эгнэн зогсч замыг хааж, цувааг нэг өдөр зогсоосон аж. Тэд гаалийн бүсээ битүү болгож бороожуулалтын системээ тавихыг шаардсан юм. Гэвч тэдний тавьсан шаардлагыг компанийн зүгээс одоо болтол биелүүлээгүй байгаа юм. Түүнчлэн Үенч голын усанд нүүрсний хөө тортог тогтож хүн малгүй нүүртэй ус ууж эхэлсэн байна. Гэтэл “Мон- Эн Ко”-ийн удирдлагууд Цэцэг сум шиг танай сумыг нүүлгэчихнэ шүү хэмээн ярьж явсан хэмээн нутгийн иргэд ярьсан юм.
Нэг ёсондоо Гашуун сухайт дахь Цагаан хадны гаалийн хяналтын бүстэй ижил нөхцөл байдал тэнд үүүсээд байгаа тухай “Үенч нутгийн төлөө” ТББ-ын гишүүн М.Баярсайхан ярьж байна. Цагаан хадны хилийн гаалийн бичлэг хийж нутгийн ард түмэндээ үзүүлэхээр бэлтгэж байгаа гэв. Ховд аймгийн Үенч суманд гаалийн хяналтын бүс байгуулах шийдвэрийг Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газар огцрох үеэр олгосон гэдгийг баттай эх сурвалж хэлсэн юм. Өөрөөр хэлбэл, Шинэчлэлийн Засгийн газрын үед Үенчэд гаалийн хяналтын бүс байгуулах шийдвэр гараагүй явсаар байгаад яг огцрох нь тодорхой болонгуут олгосон юм байна.
Ц.МЯГМАРБАЯР
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
| Уншиж байна |