Л.Энх-Амгалан: Засгийн газар Үндсэн хууль зөрчиж байна

УИХ-ын чуулганы хуралдаандаа нэр бүхий гишүүд оролцохгүй байгаагаас ирц хүрэлцэхгүй байгаа. Тэр дундаа сайдын томилгоо хэлэлцэхэд Ерөнхий сайд чуулганы хуралдаанд ирэхгүй, сайд нарт хуралдаандаа оролцохгүй байгаа билээ. Үүнтэй холбогдуулан УИХ-аас Засгийн газарт шаардлага хүргүүлэхээр болсон юм. УИХ-ын дэд дарга Л.Энх-Амгалан уг шаардлагыг хүргүүлэхээр болсноо танилцууллаа. Уг шаардлагад:
-УИХ-ын чуулганы 12 дугаар сарын 6-ны өдрийн хуралдаанаар нэгдсэн хуралдаанаар ХХААХҮ-ийн сайдыг томилох, Засгийн газраас нэн яаралтай хэлэлцүүлж өгөх таны хүсэлт зэрэг улс орны өмнө тулгамдаж байгаа нэн чухал асуудлыг хэлэлцэхээр төлөвлөсөн байсан. Гэтэл Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх та Засгийн газрын гишүүн, ХХААХҮ-ийн сайдыг томилуулах саналаа танилцуулаагүйгээс уг асуудлыг гишүүдийн олонхийн саналаар хойшлууллаа. Засгийн газраас нэн яаралтайгаар хэлэлцүүлж байгаа асуудлыг хэлэлцэхэд Засгийн газрын гишүүд орхиж гарсны улмаас хэлэлцэх боломжгүй болсон. Та болон таны асуудал хэлэлцүүлэх ёстой Засгийн газрын 13 гишүүн чуулганы нэгдсэн хуралдаанд зориуд оролцохгүй байгаагаас валютын ханш болон нефть шатахууны үнийн өсөлт, Улаанбаатар хотын агаар, орчны бохирдол зэрэг ард иргэдийн өмнө тулгамдаж байгаа даруй шийдвэрлэвэл зохих асуудлаар хийгдэх Ерөнхий сайдын мэдээлэл, гишүүний асуулгын хариуг УИХ-аас сонсох ажиллагаа дөрвөн удаа хойшилсоор өнөөдрийг хүрлээ.
Ерөнхий сайд та өнөөдрийн үдээс хойшхи хуралдаанд оролцож, мал аж ахуйн салбарыг хөгжүүлэх талаар төрөөс баримталж буй бодлогын хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл хийх ёстой. Үндсэн хуулийн дагуу таны танхимаа бүрдүүлэх байдалд өөрөө өргөн мэдүүлсэн ХХААХҮ-ийн сайдыг томилуулах асуудлыг гурван долоо хоногийн турш хэлэлцүүлэхгүй байгаа нь хууль бус үйлдэл.
Өнөөдөр түүхэндээ анх удаа мал тооллогын ажлыг салбарын сайдгүй эхлүүлж, өвөлжилт хүндэрч байгаа энэ үед стратрегийн бүтээгдэхүүн болох улаан буудайн нөөц бүрдүүлэх, тариаланчдад улаанбуудайгаа борлуулах асуудал тодорхойгүй болсон. ЖДҮ-ийг хөгжүүлэх салбарт гарсан алдаа завхралыг цаг алдалгүй засах шаардлагатай байна. Өмнө нь Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг санаатайгаар гурван удаа тасалдуулсан. Ерөнхийлөгчийн хоригийг хэлэлцэхээр төлөвлөсөн байсан боловч чуулганы үйл ажиллагааг санаатайгаар тасалдуулсан.
Нийгэмд шударга ёс, хуулийн өмнө эрх тэгш байх шаардлагыг хангах үүднээс ЖДҮХС-гаас өөрийн хамаарал бүхий компанидаа зээл авсан асуудлыг Ёсзүйн дэд хороогоор хэлэлцэхээр байсан ч Засгийн газрын гишүүн Х.Баделхан, Д.Сарангэрэл, УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэн нар дэд хорооны хуралд оролцохгүй, санаатайгаар ирц бүрдүүлээгүй. ЖДҮХС-гаас зээл авсан холбогдох гишүүдэд өнөөдрийг хүртэл ёсзүйн арга хэмжээ авч чадахгүй байна.
УИХ-ын гишүүн өвчтэй, өвчтэй хүн асарсан, хүндэтгэх шалтгаанаар томилолттой байснаас бусад асуудлаар хуралдаанд оролцохыг хориглодог. Хуульд заагаагүй үндэслэлээр хуралдаанд оролцохгүй байх үндэслэл байхгүй. Төрийн хууль биелүүлэх үндсэн ажиллагаагаа УИХ-д Засгийн газар тайлагнадаг.
Иймд Ерөнхий сайд таныг Үндсэн хууль, УИХ-ын хууль, Дэгийн тухай хуулиар хүлээсэн үүргээ биелүүлж, төрийн үйл ажиллагааг хууль бусаар тасалдуулах гэсэн ажиллагаагаа зогсоож, хуралдаанд оролцохыг шаардаж байна. Таны тэргүүлсэн Засгийн газрын гишүүд хуулиа биелүүлээгүй улмаас Үндсэн хууль болон бусад хуулиа биелүүлээгүйн улмаас үүдэн гарах хариуцлагыг хүлээх болохыг хатуу анхааруулж байна гэжээ. УИХ-ын дарга Л.Энх-Амгалан шаардолагыг танилцуулсны дараагаар сэтгүүлчдийн асуултад хариулав.
-Шаардлагаа хэзээ хүргүүлэх вэ?
-Одоо энэ шаардлагыг хүргүүлнэ. Засгийн газар УИХ-ын өмнө хүлээсэн үүргээ биелүүлэх ёстой. Биелээгүй бол Засгийн газар Үндсэн хууль зөрчиж байна гэсэн үг. Бид өнөөдрийн дотор чуулган, байнгын хорооны ирцийг бүрдүүл гэж хугацаатай үүрэг өгч байна.
-УИХ дахь бүлгийн даргатай зөвшилцсөн үү?
-УИХ дахь МАН-ын бүлэг 64 гишүүнтэй. УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга гишүүдийнхээ ирцийг чуулган, байнгын хороонд бүрдүүлэн оролцуулах үндсэн үүрэгтэй. Харамсалтай нь бүлгийн дарга хэсэг бүлэг гишүүдийн эрх ашигт үйлчилж, ирцээ бүрдүүлэхгүй байгаа нь хууль зөрчиж байна.
-Бүлгийн дарга гишүүдийн эв нэгдлийг хангаж чадахгүй байна уу?
-Бүлгийн дарга 64 гишүүний саналаар сонгогддог. Тиймээс даваа гаригт бүлгийн хурал зарлах байх. Хууль ёсны шаардлага биелүүлээгүй бол хариуцлага тооцно.
-УИХ-ын дарга ажлаа өгнө гэсэн мэдээлэл байна?
-УИХ-ын дарга ажлаа өгч болно. Гэхдээ ажлаа өгөх хууль ёсны шаардлагыг тавих ёстой. Ямар үндэслэлээр ажлаасаа чөлөөлөгдөх талаар хуульд заасан байгаа. Өнөөдөр УИХ-ын дарга өглөний хуралдаанаар ирц бүрдээгүй асуудлаар хааж хэлсэн үгэндээ хууль ёсны шаардлага тавихыг хүссэн.
-Улс орны өмнө хүлээгдсэн асуудал шийдлээ олохгүй хүлээгдэж байна. Энэ талаар?
-Тийм учраас энэ асуудлыг шийдэхээр хугацаатай шаардлага хүргүүлж байна. Засгийн газар яаралтай горимоор томилуулах асуудлаа хэлэлцүүлэхгүй, өөрөө орж ирэхгүй байгаа нь хууль зөрчиж байна.
Н.Энх
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ