Эрх баригч МАН сонгуулийн хөзрөө дэлгэж эхэллээ. Тэд энэ удаа “Итгэлийн” хэмээн нэрлэсэн зээлийг иргэдэд олгох гэнэ. Ингэхдээ 20 хүртэлх сая төгрөгийг жилийн гурван хувийн хүүтэйгээр барьцаагүй олгох аж. Энэ зээл зорилтот бүлэг рүү чиглэх гэнэ. Өөрөөр хэлбэл банкинд барьцаа болгон тавих хөрөнгөгүй ядуу иргэддээ зориулан МАН ийм зээл санаачилжээ. Харин энэ зээлийг улсын төсвөөс жил бүр 200-300 тэрбум төгрөг гаргаж, Төрийн банкаар дамжуулан олгоно гэдгийг эрх баригчид хэлж байна.

Дөрвөн жилийн давтамжтай болдог сонгуулийн өмнөхөн эрх баригч нам мөнгө тараах шийдвэр гаргадаг нь шинэ зүйл биш ээ. 2016 оны сонгуулийн өмнөхөн АН-ын Засгийн газар Тавантолгойн 1072 хувьцааны 30 хувийг 300 мянган төгрөгөөр худалдан авах шийдвэр гаргаж байв. Тухайн үеийн Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг “Хувьцааг мөнгөжүүлж буй асуудлыг сонгуультай холбох хэрэггүй, бэлэн мөнгө тарааж буй асуудал биш. Хувьцааг нь худалдаж авч байгаа, өөрөөр хэлбэл төлбөр хийж байгаа асуудал юм” хэмээн амаараа мэдэгдэж, гараараа мөнгө тараасан.

Харин одоо МАН 2020 оны сонгуулийг угтаж, мөнгө тараах шийдвэрийг гаргахаар зэхэж эхэллээ. Итгэлийн гэж нэрлэсэн барьцаагүй, бага хүүтэй энэ зээл сонгуулийн өмнөх мөнгө тараалт гэдэг нь хэн бүхэнд ойлгомжтой. Хамгийн харамсалтай нь төр арилжааны банктай өрсөлдөж, төсвийн хөрөнгийг бага хүүтэйгээр иргэдэд тараах гэж буй нь. Төрийн мөнгө гэж байхгүй. Зөвхөн татвар төлөгчдийн бүрдүүлсэн орлого л гэж бий. Үүнийг төр оновчтой менежмент хийж зөв зарцуулах учиртай. Харин сонгууль угтаж, тараах нь эдийн засгаа, иргэдээ хорлож байгаагаас ялгаа үгүй.  

Итгэлийн зээлийг авах боломжтой, МАН-ын тодорхойлсон зорилтот бүлэг гэж хэн бэ?

-Хугацаа хэтэрсэн зээлгүй иргэн

-Хэн нэгний зээлийн батлан даагч болоогүй хүн

-Сүүлийн нэг жилийн хугацаанд өрхийн бичил бизнес эрхэлсэн ЖДҮ эрхлэгч

-Орлогын эх үүсвэртэй батлан даагчтай байх

-Зээлийн хугацаанд нь төлөх чадвартай иргэн

УИХ-ын гишүүн Д.Оюунхоролын хэлснээр барьцаа хөрөнгөгүйгээс банкнаас зээл  авч чадахгүй, амьдрал нь ядуураад байгаа тэр зорилтот бүлэг чинь энэ шаардлагыг хангаж чадах уу.

МАН энэ зээлээ ЖДҮ-гийн жижгэрүүлсэн хэлбэр гээд нэрлэчихэж болоогүй хэрэг үү. Хэн ч харсан ЖДҮ-гийн зээл, сонгуулийн өмнөх мөнгө тараалт, иргэдийн саналыг худалдаж авах гэсэн оролдлого шүү дээ. Монголын төр анх удаа иргэдээ бодсон зээлийн бүтээгдэхүүн гаргалаа хэмээн сүржигнэж, татвар төлөгчдийн мөнгийг тарааж, сонгуулийн шоу хийх нь үнэхээр харалган шийдвэр.

МАН, АН ээлж дараалан сонгуулийн өмнө иргэдэд мөнгө тараадаг хорлонтой ажлаа хэзээ зогсоох юм бэ. УИХ-ын гишүүн Л.Эрхэмбаярын хэлснээр “Улсаа хорлож, улдан чангааж, иргэдийг харанхуй бүдүүлэг, төрийн гар харсан, хариуцлагагүй зээлдэгч байх муухай хүмүүжил, төлөвшил рүү турхирч байна”.

Ажлын байр нэмэгдүүлж, иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлэх өчүүхэн ч оролдлого хийхгүй байгаагаа хүлээн зөвшөөрсөн эрх баригчид татварын мөнгөөр амиа аварч, улсаа хорлохоор улайрч эхэлсэн нь  энэ.

Б.Болд