Долоодугаар сарын нэгний өдөр осол болж, 14 хүний амь нас эрсэдсэн гүний усны аппарат цөмийн реактороор тоноглогдсон байжээ. Энэ талаар Оросын Батлан хамгаалахын сайд  Сергей Шойгу анх удаа ам нээсэн бөгөөд түүний өгүүлснээр реактор аюулгүй байдалд байгаа гэнэ. 

“Ослын үндсэн шалтгаан нь аккумляторын хэсэгт гарсан гал цаашлаад тархсантай холбоотой” хэмээн Шойгу Оросын Ерөнхийлөгч Владимир Путинтай долоодугаар сарын дөрөвний өдөр уулзахдаа өгүүлсэн байна. 

Түүний мэдээлснээр, гүний усны аппаратын цөмийн төхөөрөмж ажиллагаа нь хэвийн байгаа гэнэ. 

“Аппарат дахь цөмийн эрчим хүчний төхөөрөмж бүрэн тусгаарлагдсан, мөн тэнд ямар ч хүн байхгүй. Түүнчлэн экипажийнхан төхөөрөмжийг хамгаалах шаардлагатай бүхий л арга хэмжээг авсан, төхөөрөмж хэвийн ажиллагаатай байгаа ” хэмээн Шойгу мэдэгджээ. 

Өмнө нь Батлан хамгаалах яамны мэдээлэлд шумбагч онгоцны бүтцийн талаар ямар ч мэдээлэл дурдаагүй бөгөөд энэ сэдвээс Кремль ч мөн зайлсхийж байлаа. 

Хэдийгээр, цөмийн реактор байдаг гэдэг нь ил болсон ч шумбагч онгоцонд гал хэрхэн гарсан талаар Батлан хамгаалах яам ямар ч тайлбар өгөхгүй байгаа юм.

 
Харин энэ талаар хэвлэлүүд төрөл бүрийн таамаглал дэвшүүлж байна. Тухайлбал Коммерсантын мэдээлснээр хуваарилах самбаруудын нэг дээр богино холболт үүсснээр гал гарсан байх магадлалтай гэнэ. Коммерсантын эх сурвалжуудын онцолсноор удирдлагын самбарыг эвдэх чадвартай “багахан хэмжээний дэлбэрэлт” богино холболтоо үүссэн аж.

Далайчдыг сүүлчийн замд нь үдэв 

Долоодугаар сарын нэгний өдөр Оросын тэнгисийн цэргийн флотын эрдэм шинжилгээний гүний усны аппаратад гал гарсны улмаас 14 шумбагч-далайчин амиа алдсан талаарх мэдээлэл үйл явдал болсноос нэг өдрийн дараа гарсан юм.  280 метрийн гүнд болсон энэ ослын улмаас онгоцыг аврах ажиллагааг экипажийн амьд үлдсэн гишүүд шуурхайлан авч хэрэгжүүлснээр гадаргуу дээр гаргаж чадсан гэнэ. 

Шумбагч онгоцонд нийтдээ 25 хүн байсан гэж Оросын хэвлэлүүд мэдээлж байгаа ч чухам хичнээн хүн байсан талаарх албан ёсны мэдээлэл одоо хүртэл гараагүй. Харин амиа  алдсан 14 хүний нэрсийг долоодугаар сарын дөрөвний өдөр зарласан бөгөөд тэдний дунд Оросын баатар-2, нэгдүгээр рангийн ахмад -7 байжээ. Эрдэм шинжилгээ судалгааны ажил эрхэлдэг байсан тул энэ экипажд ихэвчлэн нарийн мэргэшсэн, өндөр боловсролтой, туршлагатай ахмад далайчид ажилладаг байсан гэнэ. 

Өчигдөр буюу долоодугаар сарын дөрөвний  пүрэв гаригт Умард Флотын гол бааз болох Североморск хотод амиа алдсан далайчдыг сүүлчийн замд нь үдэх ёслол болсон байна.

 
Шумбагч онгоцнуудын сүйрэл 

Оросын шумбах флотод гарсан хамгийн сүүлийн осол 2008 оны намар, харин шинэ үеийн түүхэн дэх хамгийн том осол 2000 оны наймдугаар сарын 12-ны өдөр Курск атомын шумбагч хөлөгтэй тохиосон юм. 

“Курск” шумбагч Баренцын тэнгист живж, 118 шумбагч далайчин амиа алдсан бөгөөд торпедын түлшний бүрэлдэхүүн алдагдсны улмаас дэлбэрэлт болсны улмаас онгоц живсэн гэж үздэг. Дэлбэрэлтийн дараа 23 далайчин 9 дүгээр хэсэгт очин галаас зайлж чадсан ч тэндээ амиа алдацгаасан юм. 

Аврах ажиллагаа ослоос нэг хоногийн дараа буюу наймдугаар сарын 13-ны өдөр “Петр Великий” онгоцны гидроакустик аппаратур шумбагч онгоцыг илрүүлсний дараа эхлэсэн. Гэвч шумбагч аппаратууд “Курск” онгоцтой холбогдож чадаагүй. Энэ үеэр өөрсдийн хүчээр далайчдаа аварч чадна гэж байсан ч, мөн амьд үлдсэн дайчид морзоор дохио өгч байна гэж ар гэрийнхэнд нь мэдээлж, тэнгисийн эрэг дээр дайчдын ойр дотныхон итгэл тээн хүлээсэн ч тэдний найдвар талаар болсон юм. Орос улс осол болсноос 7 хоногийн дараа, наймдугаар сарын 19-нд л олон улсын тусламж авахыг зөвшөөрсөн. Ингээд наймдугаар сарын 21-нд 9 дүгээр хэсгийн доод люкийг нээж байв. Гэсэн ч бүх зүйл хожимдсон...

2003 оны наймдугаар сард Баренцийн тэнгист Кильдин арлын ойролцоо К-159 атомын шумбагч хөлөг живж, 9 хүн амиа алдаж байв. 

Харин 2008 оны 11 дүгээр сард, Япон тэнгист “Нерпа” атомын шумбагч хөлөг онгоцон дээр осол болсон юм. Шумбагч онгоцон дээр гал унтраах систем буруу ажиллан, улмаар хий алдагдсан байна. Үүний улмаас хөлөгт байсан 208 хүнээс гурван цэргийн албан хаагч, 17 мэргэжилтэн амиа алджээ. 

Г.Бямбасүрэн