Утаанаас салдаг “баатрууд” болсон чинь нэг л өглөө дөрвөн хүний амь эрсдэж утаанаасаа эссэн юм боллоо.

Гурван лабораторийн шинжилгээний хариугаар сайжруулсан шахмал түлшинд “буруу” үгүй. Харин угаарын хийнд хордсон айл өрхүүдийн ханан пийшин битүүмжлэлгүй, цууралттай, зуухныхаа хаалтыг бүтэн хаасан, үнс дүүрсэн, яндан нурсан, яндангийн хаалтыг хаасан зэргээс болж угаартаж эрүүл мэнд, амь насаа алдсан болж таарав.

Өмнө нь Налайхын, Алагтолгойн, Багануурын нүүрсээ яаж ч буруу түлж, галласан арай ч амь насны асуудал яригддаггүй байв.

Дөрвөн хүний амь хохирсон тул сайжруулсан шахмал түлшийг худалдан борлуулахыг мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас түр зогсоогоод байсан бол шинжилгээний хариу гарсны дараагаар буцаан худалдаалж эхэлжээ.

Өчигдөр нэг шуудай шахмал түлш 3750 төгрөгөөр худалдан авч түллээ. Модоо өрдөж, түлшээ нэмж хийгээд асаав. Зуухныхаа хаалтыг бүрэн хааж болохгүй гэсэн тул хаасангүй. Тэндээс “Яаанаа, айгаад байна. Хэдүүлээ угаартаад нас барчихвал яах юм бэ аниа” гээд дүү алга хавсраад суучихаж.

Гал аслаа. Уг нь ч утаа бага гарах юм. Гэр дорхноо л дулаацаж дүүгийн хацар ягаарч эхлэх нь нэн таатай.

Шахмал түлш нүүрсийг бодвол жигд илчээр төөнөх аж. Нэг хутгуур шахмал түлш 2-3 цаг гэр дулаацуулж байна. Унтрахаас нь өмнө дахиад нэг хутгуурыг хийвэл гэр улам ч дулаан болов.

Гэхдээ зуухны хаалтыг огт битүүмжлээгүй тул хөрөх нь амархан аж. Одоо намрын сар тул гэр амархан хөрөхгүй ч идэр есийн хүйтэнд хэрхэх бол гэдэг тун бэрх.

Бидний “Төслийн” гэж нэрлэдэг “Дөл”, “Хас” зуухнуудыг гал асч, гэр дулаацсан даруйд хаалтыг нь хаачихад үдэш түлсэн гал өглөө болтол дулаанаа барьдаг гэдэг. Гэтэл шахмал түлшээр галласан тохиолдолд огт хаалтыг хааж болохгүй. Эс бөгөөс үхэх аюултай тул тухайн зуухнууд хаалтыг хаахгүй л бол шуудай нүүрсийг шөнөд нь “шүршиж” ч мэдэх тул ард иргэдийн нуруун дээрх ачааг нэмнэ гэсэн үг.

Хаалтыг нь хаагаагүй ч ямар нэгэн эвгүй үнэр үнэртэж буй эсэх, толгой эргэж, дотор муухайрч буй эсэхийг дүүгээсээ асуусаар бид унтахаар хэвтлээ. Сэрүүлэгний дуугаар өглөөг угтлаа. Амьд байгаадаа баярламаар ч болох шиг... Дүү тэндээс нүд нээсэн даруйдаа “Бүгдээрээ угаартаагүй байна тэ аниа” гэсээр суниаж байна.

Айхгүй ч аягүү гэдэг шиг “Нээрээ яадаг бол” гэсэн бодол эрхгүй  тээсээр унтсан  ч энэ өглөөг аюулгүй угтлаа. Тэгээд дүгнэлээ. Нийслэлийн гэр хорооллын иргэд энэ өвөл гэртээ осгохгүйн тулд шахмал түлшийг түлж л таарна. Харин түлэхэд учир бий аж. Хаалтыг ямар ч тохиолдолд хаахгүй, яндангаа хаахгүй бас хөөлнө. Зуухны битүүмжлэл алдагдсан эсэхийг цаг ямагт сайтар шалгана.

Гэхдээ асуудал бий. Хаалтаа хаахгүй түлшээ түлээд л байвал гэр хорооллын иргэд өмнөхөөсөө хэд дахин илүү түлш худалдан авч зарцуулах болно. Тэгэхээр иргэдийн халааснаас гарах мөнгө нэмэгдэнэ гэсэн үг.

Б.Итгэл