Украины Ерөнхийлөгч Владимир Зеленский пүрэв гарагт Киев хотноо ВВС агентлагийн сурвалжлагч Клайм Майрид ярилцлага өгснийг товчлон хүргэж байна. 

ВВС: Хар тэнгист хөлөг онгоц нь цохилтод өртөж, дэлбэрсэний улмаас ноцтой эвдэрсэн гэдгийг Оросын Батлан хамгаалах яам хүлээн зөвшөөрсөн. Та энэ талаар ямар бодолтой байна. Оросын цэргийн ажиллагааны чухал объектод цохилт өгсөн байна шүү дээ?

Владимир Зеленский: Би гагцхүү манай арми, Украины зэвсэгт хүчинд тохиолдож буй зүйлсийг л боддог. Учир нь тэд улс орноо хамгаалж байнаа. Бидэн рүү дайрсан, эзлэн түрэмгийлэгч болох ОХУ-ын армид юу тохиолдож байгаа нь үнэнийг хэлэхэд надад хамаагүй. Армийнх нь зэвсэглэл багасч л байвал энэ нь муугүй хэрэг.

ВВС: Белгород хот дахь газрын тосны бааз зэргээр Орост ч халдлагад өртсөн газрууд байсан шүү дээ. Орос улс түүний нутаг дэвсгэр дээр дахин халдлага гарвал Украины нийслэлийг байгаа болгоно гэдгийг ил тодоор ойлгуулсан. Та энэ аюул заналыг хэрхэн хүлээж авсан бэ?

Владимир Зеленский: Бид аливаа аюул заналд ихээхэн нухацтай хандаж байгаа, учир нь эдгээр аюул заналын улмаас манай хүмүүс амиа алдаж болзошгүй. Гэхдээ бид ОХУ-ын ямар ч сүрдүүлгээс айхгүй. Бид ОХУ-ын аливаа сүрдүүлсэн алхам бүрт хариу өгөх ёстой.

Тэд 2014 оноос эхлээд л манай газар нутгийг олонтаа эзлэн түэмгийлсэн. Тэд Крымийг эзлэн түрэмгийлж аваад, энэ нь тэдний нутаг гэж хаа сайгүй ярьдаг. <...>Тэд Донецкод ч алан хядлага үйлдсэн, дараа нь биднийг хийсэн гэж буруутгасан. <...> Тэд байнга мэдээллийн өдөөн хатгалга хийдэг. Оросын цэргүүд хотын төвд орж ирээд л “Энэ дэлбэрэлтүүдийг харж байна уу, Украины онгоц бөмбөгдсөн, украинчууд хийж байгаа ажил” гэж хэлдэг, бидэнд баримт бий. 

ВВС: Украины дорнод хэсэгт тулалдахад шаардлагатай зэвсэг та бүхэн авч байгаа юу? Баруунаас шаардлагатай зэвсэг ирж байгаа юу? 

Владимир Зеленский: Бид зэвсэг авч байгаа. <...> Зарим асуудлыг утсаар, цахимаар холбогдож шийдэж болдог. Төрийн тэргүүнүүдтэй уулзах гэж хоног, жил алдах шаардлагагүй. Бид өнөөдөр байлдах ёстой. Бидэнд өнөөдөр л зэвсэг хэрэгтэй. Бид аль нэгр орон зэвсэг өгөхийг эсвэл худалдахыг хүлээж чадахгүй. Зарим орон одоо хүртэл шийдэж чадаагүй л байна. Харин АНУ, Британи, Европын зарим орнуудын тухайд гэвэл тэд бидэнд туслахыг хичээж, туслаж ч байна. <…>

ВВС: Мариуполь хот сүйдэж, олон хүн амиа алдсан уу? 

Владимир Зеленский: Мариуполь хотын бүх барилга байгууламжийн 95 хувь нь сүйдсэн! Энэ хот Украины төдийгүй Европын том хотуудын нэг. Энэ 500 мянган оршин суугчтай. Тэднээс хэд нь амиа алдсаныг хэн ч мэдэхгүй. Хичнээн хүн үлдсэнийг ч хэн мэдэхгүй. Зарим сурвалжлагчид тэнд очсон байна билээ. Ассошейтед прессийн хоёр залуу тэндээс эргэн ирээд, надад ярихдаа гүн цочролд орсноо хэлж байсан. Энэ бол огт өөр мэдрэмж. <...> Хичнээн хүн амиа алдсаныг хэн ч мэдэхгүй. Бид дараа нь л олж мэдэх байх. Оросууд зөөврийн шарил чандарлах газар авчирсныг мэдсэн үү? 

ВВС: Оросууд украинчуудыг алаад дараа нь чандарлахын тулд зөөврийн шарил чандарлагчийг авчирсан нь батлагдсан уу? 

Владимир Зеленский: Тийм ээ, ийм шарил чандарлагч авчирсан. Үүнийг харсан олон гэрч бий. Тэд нотлох баримт цөөн үлдээхийн тулд хүмүүсийн цогцосыг чандарлаж байгаа. Харин Буча, Бородянка, Дмитровкад болсон үйл явдлыг нуухын аргагүй. Тиймээс нотлох баримт үлдэнэ. 

Мариупольд ч нөхцөл байдал ийм л байгаа. Тэд олон мянган хүнийг зөөсөн. Тэнд 20 мянган хүн амиа алдсан гэж хотын дарга хэлж байлаа. Түүнчлэн эзлэн түрэмгийлэгдсэн нутаг дэвсгэр рүү явж, дараа нь Орос руу нүүлгэн шилжүүлсэн хүмүүсийн талаар ч бид мэднэ. Бид олон хүнийг нүүлгэн шилжүүлж чадсан ч олон хүн эзлэгдсэн газар нутагт очиж, дараа нь ОХУ-ыг зорьсон. 

Ийм олон мянган хүн байгаа. Тэднээс зарим нь хаашаа ч юм алга болчихсон. Тэдний бичиг баримтыг сольж, Оросын гүн рүү, зах хязгаар руу явуулсан. Эдгээр хүмүүсийг хэрхсэнийг хэн ч мэдэхгүй. Би хүмүүсээ ойлгож байна, тэдний нутаг эзлэгдэж, удаан хугацаанд хоол хүнс, уух ус ч үгүй байсан. Тэдэнд Оросын паспорттой болвол хүнстэй болно гэж хэлсэн. Би тэднийг ойлгож болох юм. Хүүхдүүдээ дагуулсан ээж, өөр яах юм. Тэднийг ингэж л Орос руу зөөж байна. Ийм жишээ олон байна. Энэ бол оросуудын бодлого. Тиймээс л би энэ бол дайн биш геноцид гээд байгаа юм. 

ВВС: Геноцид гэж үү? 

Владимир Зеленский: Тийм ээ, геноцид. Та нар өөрчлөлтийг хүсэхгүй байгаа бол талхгүй үлдэнэ. Үүнийг юу гэж ойлгох вэ? Путин бол түүний цэргүүд үүнийг цэргийн ажиллагаа гээд байгаа. Ямар ажиллагаа? Амь насаа зүсэм талхаар солих ажиллагаа юу? 

ВВС: Та Путинийг цэргийн гэмт хэрэгтэн гэж үзэж байна уу? 
 

Владимир Зеленский: Зохих тушаал өгсөн, бүхий л удирдлага, түүний хүрээлэл, бүхий л цэргүүд бүгдээрээ гэмт хэрэгтэн. 

ВВС: Та ийм бодолтой байгаа бол хэлэлцээг цаашид хэрхэн хийх вэ? Та түүнтэй нэг ширээний ард сууж чадах уу? 

Владимир Зеленский: Дайныг хэрхэн дуусгаж болох вэ? Байлдаж буй орны ерөнхийлөгчид дайныг дуусгах олон хувилбар бий юу? Зарим орны хүсэж байгаа шиг эцсийн украин хүн хүртэл тулалдах уу? Эсвэл олон мянга бүр хэдэн сая хүнийг алдахгүйн тулд бүхнийг хийх үү? Дэлхийн гуравдугаар дайныг дуусгахын тулд бүгдийг хийх үү? Украиныг 100 хувь сүйрүүлэхгүйн тулд бүхнийг хийх ёстой юу? Үүнийг яаж хийх вэ? Үүнд хариулах бүрэн дүүрэн хариулт хэнд ч байхгүй гэж би бодож байна. 

Хэлэлцээ бол олон хувилбарын нэг. Бүхий л дайн ингэж дуусаж байсан. Хэлэлцээ хийх ёстой. <...> Би нөхцөл байдлаас үүдсэн бүхий л боломжийг ашиглана. Би хэлэлцээ хийх боломжийг алдахгүй. Гэхдээ Бучад болсон үйл явдлын дараа хэлэлцээ хийх боломж хаагдаж байна. Энэ нь надаас болоогүй.<…>

Ерөнхийлөгч болсноосоо хойш эхний хоёр жил би Путинтэй уулзахын тулд бүхнийг хийсэн. Хэлэлцээ хийхийг хүссэн. Дорнод хэсэг дэх дайныг зогсоохыг хүссэн.

ВВС: <...> Дайнаас болж 4,5 сая хүн эх орноо орхин дүрвэлээ. Тэдэнд Европ үүдээ нээсэн. Британи бусад орнуудтай харьцуулахад төдийлөн их дүрвэгч хүлээн аваагүй. Украинаас, дайнаас зугтаж байгаа хүмүүст туслахын тулд Британи хангалттай их зүйл хийж чадаж байгаа юу? 
 

Владимир Зеленский: Нийтдээ 11 сая хүн орон гэрээ орхихоос аргагүй болсон. Үүнээс 4,5 сая нь хилийн чанадыг зорьсон. Хүмүүс дараа нь эх орондоо эргэн ирэхийн тулд Поль, Румын, Литва зэрэг хөрш орнуудыг зорьж байна. Британи руу явсан хүн тийм их биш. Учир нь Британи хол шүү дээ. Надад өгсөн мэдээллээс харахад дайнаас болж дүрвэсэн хүмүүсийн 93-95 хувь нь эргэн ирэхийг хүсэж байгаа. <...>

ВВС: Та бүхэн АНУ болон Барууны орнуудаас тагнуулын мэдээ авч байгаа гэж би таамаглаж байгаа юм. Оростой дайтах үед та бүхэн барууны тагнуулын мэдээлэл авч байгаа юу? 

Владимир Зеленский: Манай тагнуулынхан тэдэнтэй хамтран ажиллаж байгаа. 

ВВС: Та дайн эхлэхэд өөр тийш явалгүй яагаад энд үлдсэн юм бэ? 
 

Владимир Зеленский: Миний улс оронд болж байгаа үйл явдал надад шууд хамаатай. Би украинчуудын нэг. Би яаж орхиж явах юм бэ? Энэ бол боломжгүй. Ийм бодол ч надад төрж байгаагүй. 

Г.Бямбасүрэн