Нэг кг хиам 13000 төгрөг хүрлээ

Удахгүй сар шинийн баяр боллоо. Айл бүр л энэ баяраар идээ ундаа, шүүс зоогоор элбэг дэлбэг байхын бэлгэдэн төрөл бүрийн амттанаар ширээгээ дүүргэхийг хичээдэг. Тиймдээ ч үнийн өсөлтөд дарлуулж байгаа ч ширээн дээрх идээ, ундааныхаа төрөл, тоог нэмэхийг хүснэ үү гэхэээс цөөлөхгүй гэж гүрийдэг нь манайхны зан. Гэхдээ өдрөөс өдөрт нэмэгдэж байгаа хүнсний бүтээгдэхүүний үнээс үүдэн байдгаа хаман байж баяр тэмдэглэдэг нь бага багаар хумигдаж магадгүй болоод байна. Учир нь баярын ширээний зуушны гол бүтээгдэхүүн болох хиамны үнэ сүүлийн хоёр долоо хоногийн дотор дээд тал нь 3000 төгрөгөөр нэмэгдсэн нь уламжлалт баярыг далимдуулан иргэдийн халаасыг хоослох гэсэн хэн нэгний бодлого гэлтэй. Хүнсний захуудад л гэхэд  хиам нэр төрлөөсөө хамаараад 6000-13000 мянган төгрөгт хүрсэн бол супермаркетуудад үүнээс ч өндөр байна.

Хууль, хиам хоёрыг хийж байгааг харах хэрэггүй

Хүнсний аюулгүй байдалд хамаатай, анхаарал татах асуудлын нэг яах аргагүй хиамны үйлдвэрлэл. Хиамны шошгон дээр орцонд гахай, үхрийн махаар хийсэн гэж бичсэн хэрнээ адуу, ямааны махаар хийсэн байх тохиолдол элбэг байдаг. Түүхий эд нь үнэтэй учир хиамыг орц нормоор нь хийдэггүй учраас чанар муутай бүтээгдэхүүн худалдаанд гардаг байна. Мөн хиаманд гахайн гадар, дотор өөх зэрэг хүний биед удаан задарч, шингэдэг өөх тос ихээр ордог. Энэ бүх өөх, махны эвгүй үнэр,  амтыг амт оруулагч, үнэр гаргагчаар дардаг аж. Түүнчлэн сүүлийн үед хиамны жижиг үйлдвэрүүд махаа арвилахын тулд ариун цэврийн цаасыг усанд дэвтээгээд хольдог тухай ч дуулдаж байсан. Тиймээс ч “Хууль, хиам хоёрыг хийж байгааг харах хэрэггүй” гэсэн үг гарсан байдаг байх.

Хиам хавдар үүсгэдэг үү

Харвардын их сургуулийн эрдэмтэд хиамны төрлийн бүтээгдэхүүнээс ердөө 50 граммыг идэхэд л чихрийн шижингээр өвчлөх эрсдлийг хэд дахин нэмдэг гэсэн судалгааг гаргасан байна. Мөн Монголд ходоодны шарх, ходоодны хорт хавдартай хүмүүсийн тоо нэмэгдэж байгаа нь хиамтай ч холбоотой байж магадгүй талаар эмч нар ярьж байна. Хиамыг улаан болгодог гол түүхий эд нь нитрит хэмээх химийн онцгой хортой бодис. Энэ нь нитритийн бордоо байдлаар хүнсээр дамжин хүний биед шингэдэг. Эсвэл хиам үйлдвэрлэх явцад хэрэглэсэн нитрит нь организмд төрөл бүрийн нитрозолин болон хувирдаг аж. Улмаар эдгээр нь хүний биед нөлөөлөх замаар  хорт хавдар үүсэх нөхцөлийг бүрдүүлдгээрээ тун аюултай бодис.Түүнчлэн хиамны орцонд орж байгаа элдэв төрлийн амтлагчид нь хавдрын эс үүсэх таатай орчин болдог байна.

Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газраас хиам үйлдвэрлэдэг аж ахуйн нэгжүүдэд үе үе шалгалт хийдэг. Шалгалтаар гардаг нийтлэг зөрчил нь нян судлалын шинжилгээгээр нянгийн тоо их, нитрит зөвшөөрөгдөх хэмжээнээс их гардаг байна. Энэ бол албан ёсоор үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгжүүдэд хийсэн шалгалтынх. Үүний цаана мөнөөх хавдар үүсгэгч нитритийг ямар ч хяналтгүйгээр зардаг, үүнийг нь авдаг хүмүүс бий. Тиймээс өндөр үнээр өөртөө өвчин худалдаж авахгүй байхын тулд хиамнаас татгалзъя. Д.Тамир