Сонгуульд тоосоо үзэж торгон жолоогоо өргүүлчих санаа  битүүхэн тээж явсан аймгийн засаг ноёдоос 12 нь АТГ-ын үүд сахиад удаж байна.  Тэдний хэрээс хэтэрсэн хууль бус үйлдэл  аль эрт  авлигчдыг агнагчдын чихэнд хүрч түрүүч нь  хар гэрт суусныг уншигчид санах биз ээ.   Улсын төсөв рүү хэрхэн гар дүрснээ   мөрдөн байцаагчдаа  нэг бүрчлэн өчиж суугаа тэдгээр  засаг ноёдын талаар дор танилцуулья. Орхон аймгийн Засаг дарга  асан Д.Оюунбат ялаа эдлэж байна Орхон аймгийн Засаг дарга Д.Оюунбат  хууль бус  үйлдлээ АТГ-ын Мөрдөн шалгах хэлтэст хэдэн сар шалгуулж  эцэст нь  Баянзүрх дүүргийн шүүхээс 2.4 жилийн хорих ял авсан юм. Тэрбээр Орхон аймгийн Засаг даргаар ажиллаж байхдаа албан тушаалаа урвуулан улсад их  хэмжээний хохирол учруулсан гэм буруу нь шүүхээр тогтоогджээ. Тодруулбал, тус аймгийн Засаг асан Д.Оюунбат нь таван тэрбумын өртөгтэй цэнгэлдэх хүрээлэн барих тендерийг авсан ч гурван тэрбумыг тоншсон нь мөрдөн байцаалтаар тогтоогдсон байна. Өөрөөр хэлбэл түүний босгосон цэнгэлдэх хүрээлэнг мэргэжлийн экспертүүд үзээд хоёр орчим тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар боссон гэж дүгнэсэн  аж. Түүнчлэн аймагтаа  “Бурхан багшийн сэрэг дүр” нэртэй хөшөө босгосон “Тод-жаргал” ХХК нь  Д.Оюунбаттай  үгсэн хуйвалдаж тендер шалгаруулалтад оролцоогүй, татварт өртэй зэрэг хууль зөрчсөн үйлдлээ шүүлгэсэн юм. Говьсүмбэрийн Засаг дарга Ж.Баянмөнх жилдээ 100 сая төгрөгийн орлоготой Эхнэртээ газар олгох тушаалд гарын үсэг зурж эрх мэдлээ хэтрүүлдэг албан тушаалтан бол Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Ж.Баянмөнх. Авлигатай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтсийнхэн хавтаст хэргүүдийнхээ тоог нэгээр нэмж Ж.Баянмөнхийг өнгөрөгч жилээс мөрдөж эхэлсэн юм.  Ноёны зөөлөн сэнтийгээс хар гэрт  дуудагдсан Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Ж.Баянмөнхийг   хуулийн байгууллагаас албан тушаалын хэрэгт сэжиглээд багагүй хугацаа өнгөрч байгаа нь энэ. Түүнийг “Илчлэг шивээ” үйлдвэрийн газрыг өвөрмонгол найздаа бэлэглэж их хэмжээний авлига авсан гэх бор шувуу олны дунд нисч эхэлсэн. Тэрхүү  үг яван явсаар АТГ-ын хаалгыг татахад хүргэсэн юм. Эх сурвалжийн хэлснээр засаг ноён  “Илчлэг шивээ” үйлдвэрийн газрыг өөрийн найздаа хувьчлахын тулд өмч хувьчлалын комисс болон доод тушаалтнууддаа хууль бус шаардлага тавьж, дарамталсан гэх мэдээлэл бий. Тэрбээр Улаан­баатар хотод хоёр  байртай. Жилдээ 100 саяын орлоготой, түүнчлэн ямар ч дуудлага худалдаагүйгээр өөрийн эзэмшилд авсан долоон газартай. Аймагтаа нэг байрны  ор­цыг нь авч 2, 3, 4 дүгээр давх­рын гурван айлын байрыг нэгтгэн хоёр хүүдээ өгсөн ч гэдэг.  Тэгэхдээ өрхийн эмнэлэг ба­рих нэрээр төсвөөс хөрөнгө гаргуулан хүүхдүү­дийн­хээ орон байрыг за­сч өгсөн тухай ч баримтууд Авлигатай тэмцэх газарт  шалгагдаж буй хавтаст хэрэгт нь бий. Хэрэв түүний гэм буруу нь шүүхээр тогтоогдвол 5-10 жилийн хорих ялаар шийтгүүлнэ. Налайхын Засаг дарга Б.Баяндэлгэр авлигын хэрэгт шалгагдаж байна Налайх дүүргийн Засаг дарга Б.Баяндэлгэр Авлигатай тэмцэх газрын мөрдөгчийн овоо хараанд өртөн өнгөрөгч оноос албан тушаал, авлигын  хэрэгт холбогдон шалгагдаж эхэлсэн билээ. Түүний 300 га газрыг БНСУ-ын хөрөнгө оруулалттай “Жэхуан групп”-т их хэмжээний мөнгөөр зарахыг завдаж, 320 га газар эзэмших гэрчилгээ олгож өгнө хэмээн амлаж 50 мянган ам. доллар хахуульд авсан гэх хэрэгт буруутгагдаж, сэжигтнээр татагдсан байна.  Өөрөөр хэлбэл албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж онц их хэмжээний авлига авсан  байж болзошгүй гэж сэжиглэгджээ.  Хэргийг шалгах явцад түүнд 50 мянган ам.долларын хахууль өгсөн гэдгээ “Жэхун” групп хууль зүйн “Хан Мон Лоу” хүлээсэн аж. Түүгээр ч барахгүй Налайхын уурхай руу тавьсан бетонон замыг дур мэдэн хуулуулсан нь  шаардлага хангаагүй тул налайхчууд нэлээд бухимддаг юм байна. Б.Баяндэлгэр  өөрийн мэдлийн “Хөл Налайх” цэцэрлэгт хүрээлэндээ уг замыг тавиулахын тулд  замыг хуулуулсан хэмээн иргэд  эсэргүүцлээ илэрхийлжээ. Өөрийн  эзэмшлийн цэцэрлэгтээ хандив өргөөгүй аж ахуй нэгж, иргэдэд ямар нэгэн зөвшөөрөл өгөхгүй, баримт бичгийг нь удаах зэргээр хүндрэл учруулдаг болсон   гэх яриа ч гарчээ. Тэрбээр  Налайх дүүргийн Засаг даргын албан тушаалыг 2009 оноос  хойш хаших болсон аж. Нутгийн иргэдийн ярихаар Баяндэлгэр үг дуу цөөн, ажилдаа хариуцлагатай нэгэн байсан ч сүүлийн үед хэл ам татлах болсон нь итгэл хүлээлгэсэн олон хүний сэтгэлийг гонсойлгоход хүргэжээ. Тун удахгүй түүний авлига авсан эсэхийг  шүүх тогтооно. Хэрэв шүүхээр гэм буруу нь тогтоогдвол  3-5 жилийн хорих ял авах юм байна. Увсын Засаг дарга Э.Цасчихэрийн хэргийг прокурор хянаж байна Төсвийн мөнгө шамшигдуулсан гэх хэрэгт холбогдоод буй Увс аймгийн Засаг дарга Э.Цасчихэрийг тус аймагт өнгөрсөн онд барихаар төлөвлөсөн Нарийны голын 325 м, Тээлийн голын 75.3 м гүүрийн барилгын ажлыг өөрийн "Мөнхжим" компаниар гүйцэтгүүлэхээр 710 сая төгрөг авсан хэрэгт анх шалгаж эхэлсэн билээ. Түүнчлэн  төрийн албан хаагчдын таван давхар орон сууцыг дөрвөн давхар болгон барьсан гэх иргэдийн мэдээллээр АТГ-т шалгаж эхэлсэн. Түүнээс гадна Увс аймгийн Засаг дарга Э.Цасчихэр болон бусад албан тушаалтны хууль бус үйл ажиллагааны улмаас иргэн Б 26 сая төгрөг завшиж, үрэгдүүлэх боломж олгосон гэмт хэрэгт Авлигатай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтэс мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулж дуусгасан юм. Улмаар Эрүүгийн хуулийн 263 дугаар зүйлд заасан "Төрийн албан тушаалтан албан тушаалаа урвуулсан", 150 дугаар зүйлд заасан “Төрийн өмчийг завшиж үрэгдүүлсэн" гэсэн үндэслэлээр яллах дүгнэлт үйлдүүлэхээр Увс аймгийн прокурорын газарт шилжүүлсэн  ч хэрэгсэхгүй болгож байв. Гэвч  дээд шатны прокурор  түүнд холбогдох хэргийг дахин шалгаж шийдвэр гаргасан юм. Одоогоор Э.Цасчихэрт холбогдох хэргийн мөрдөн байцаалт дуусчээ. СХД-ийн Засаг дарга Ц.Болдын хэргийн мөрдөн байцаалт удахгүй дуусна Сонгинохайрхан дүүргийн Засаг дарга Ц.Болдыг АТГ-аас эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаад багагүй хугацаа өнгөрч байна. Түүнд хамаарах Эрүүгийн хуулийн 150.3-т зааснаар буюу бусдын эд хөрөнгийг завшсан гэх хэргийн мөрдөн байцаалтын ажиллагаа дуусах шатандаа орсон талаар эх сурвалж мэдээллээ. Албан бус эх сурвалжийн мэдээллээр Ц.Болдыг цас хайлуулах бодисонд төсөвлөсөн хөрөнгөөс 300 сая гаруй төгрөг хувьдаа завшсан хэрэгт буруутгаж, УМБГ-т шалгаж байсан ч албан тушаалтай холбоотой учир АТГ-т шилжүүлэн шалгуулжээ. Өнгөрсөн оны есдүгээр сард уг хэрэгт холбогдуулан нийслэлийн Захирагчийн ажлын албаны Орчны бохирдол, хог хаягдлын менежментийн хэлтсийн дарга Б.Дэлгэрбаярыг шалгаж, цагдан хорьсон юм. Хэвлэлд гарсан мэдээллээр бол тэднийг хамтран цас хайлуулах бодис авах нэрийдлээр жил бvр тєсєвт мєнгє суулгаж, хувьдаа завшсан байж болзошгүй гэж үзэж байгаа юм. Хөвсгөл аймгийн Засаг дарга Л.Цэрэнжав тэрбум төгрөгөөр тансаглав Хөвсгөл аймгийн цагдаа, эмнэлгээс бусад нь Засаг даргынх болсон хэмээн иргэд сүүлийн хэдэн жил ярьсан. Тус аймгийн Засаг дарга Л.Цэрэнжавыг аймгийнхаа 80 жилийн ойг тэмдэглэхэд Засгийн газрын тогтоож өгсөн хэм хэмжээ болох 10 сая төгрөгийг хэтрүүлэн нэг тэрбум төгрөгөөр наадам тэмдэглэсэн гэх юм билээ. Түүнийг дээрх асуудлаар АТГ-аас шалгаж байгаа юм байна. Ц.Жанлав сүүлийн гурван жил эмнэлгийн акттай явлаа Дорнод аймгийн Засаг дарга Ц.Жанлав. Авлига авах болохоороо эрүүл саруул болж, АТГ-т шалгуулах болохоор эмнэлгийн акт бариад гүйчихдэг муу зуршилтай нэгэн. Тэрбээр сүүлийн гурван жил ийм зуршилтай болоод буй зартай Засаг ноён. 2008 онд өөрийнх нь болон эхнэрийнх нь нэр дээр бүртгэлтэй хоёр орон сууц, өмнөх оны хөрөнгө орлогын мэдүүлгээс хасагдсан хоёр барилга байгууламжийг бусдад худалдаж олсон 50 сая төгрөгийн орлого, өөрийн эзэмшлийн “Дорнод бөхийн өргөө”-нөөс олдог орлого зэргээ худал мэдүүлсэн, газрын наймаа гээд энэ нөхрийн талаархи хар мэдээлүүд АТГ-т 20-30 хуудсаараа хөглөрдөг гэдэг. Түүнд холбогдох хэргийн мөрдөн байцаалт үргэлжилсээр. Их хэмжээний газрын наймааны хэргээр Булган аймгийн Засаг дарга шалгагдаж байна Булган аймгийн Засаг дарга М.Оюунбатыг тус аймгийн Хишиг-Өндөр сумын Засаг дарга Г.Ганхуягийн хамт АТГ-т шалгаж байгаа. Тэднийг “UFС” групп болон зарим нэр бүхий компанид их хэмжээний газар олгосон гэх хэрэгт сэжигтнээр татаад байгаа юм. Говь-Алтай аймгийн Засаг дарга Ш.Амгаланбаярт эрүү үүсгэв Нийслэлийн прокурорын газраас Говь-Алтай аймгийн Засаг дарга Ш.Амгаланбаярт эрүүгийн хэрэг үүсгэх тогтоол гаргасан байна. Тиймээс АТГ-ын хоёр мөрдөн байцаагч тус аймгийг зорьжээ. Нутгийн иргэдээс тус газарт “Засаг дарга Ш.Амгаланбаяр албан тушаал эрх мэдлээ хэтрүүлэн тендергүйгээр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авч, танил талынхаа компанид давуу эрх олгодог. Тухайлбал, ХХААХҮЯ-наас хөдөө аж ахуйг дэмжих зорилгоор 200 сая төгрөгөөр трактор, компайн худалдан авах эрх олгосон. Гэтэл Засаг дарга Ш.Амгаланбаяр “Агсу Алтай” гэх компанид тендергүйгээр 100 сая төгрөг шилжүүлж компиан авсан. Орон нутагт барьж буй барилгын зураг төслийг хувийнхаа компанид давуу эрх олгон хийлгэдэг” гэжээ. Өвөрхангайн Д.Тогтохсүрэн шалгуулна Өвөрхангай аймгийн Засаг дарга Д.Тогтохсүрэн орон нутагтаа гарсан хууль бус үйлдлүүдийг өөгшүүлэн, хаацайлж байгаа учраас тус аймгийн Ардчилсан намын гишүүд АТГ-т хандаж шалгуулах хүсэлт гаргасан юм. Улсын төсвөөс санхүүжүүлэн өнгөрсөн онд тус аймагт бүтээн байгуулсан Өндөр Гэгээн Занабазарын сэргэг дүр бүхий цэцэрлэгт хүрээлэнг барих явцад 200 гаруй сая төгрөг завшсан. Эрх мэдлээ хэтрүүлэн албан тушаалын томилгоо хийж, аймгийн төвийн А зэрэглэлийн бүсийг танил тал, гэр бүлдээ өмчлүүлсэн. Аймгийн нутаг дэвсгэр дээр үйл ажиллагаа явуулж буй уул уурхайн компаниудаас хандив нэрийн дор их хэмжээний мөнгө татан төвлөрүүлж хувьдаа завшсан. Татвар төлөгчдийн мөнгөөр 35 хүнийг Сингапурт аялуулсан гэх зэрэг хууль бус үйлдэл нь хэрээс хэтэрсэн хэмээн үзэж Д.Тогтохсүрэнг шалгуулах хүсэлтээ АТГ-т хүргүүлжээ. Тэдний мэдээлснээр Өвөрхангай аймгийн удирдлага нэгэн гэр бүлийн мэдэлд ороод байгаа учраас жирийн иргэд нь аж төрөх аргагүйд хүрээд байгаа гэнэ. Өвөрхангай аймгийн хөгжил, бүтээн байгуулалт, эдийн засгийн чадавхи цаасан дээр өндөр хувьтай гарч байгаа хэдий ч бодит байдал дээр нутгийн ард иргэд ядуу, дорой амьдарч байгаа гэсэн юм. Н.Түвшин