Эзэн Чингис хаан түүний залгамжлагч алтан ургийн суут хаан Хубилай сэцэн хааны мэндэлсэний 805 жилийн ой энэ онд тохиож байна. Хубилай сэцэн хаан IV жарны хөхөгчин гахай жилийн намрын эхэн сарын 15-ны хөхөгчин туулай өдөр Хэрлэнгийн ордноо Толуйн их хатан Сорхугтани бэхигээс мэндэлсэн билээ. Хубилай хаан эзэн Чингис хааны дараах Монголын хаадын алдар сууг манлайлан дэлхийн түүхэнд тодооор бичигдсэн хаан юм.

Дууны клипэнд тоглосон "Үндэсний шуудан" сонины ерөнхий эрхлэгч Х.Мөнхжин, "VolumePlus" сувгийн захирал Д.Уранзая нарын үнсэлт тэдний сошиал хуудасны дагагчид, дэмжигчдийнх нь  анхаарал, сонирхлыг татаад байна. 

"Номын баяр-2020" аяны хүрээнд уншигчдын сонирхлыг татах, урамшуулах үүднээс сугалаат худалдаа зохион байгуулахын дээр цахим номыг ч танилцуулж байна. 

Монгол Улсын Филармони нь үзвэрийн 49 дэх жилийн нээлтээ Төрийн шагналт Баянмонгол чуулгын “Ганган Дагшаа” шинэ уран бүтээлийн концертоор  2020 оны 9-р сарын 26-ны 18:00 цагт өөрийн тайзнаа нээх гэж байна.

Чойжин ламын сүм музейд үзмэр үзэхээр сонсголын бэрхшээлтэй 100 гаруй хүмүүс цугларчээ. Өдөрлөгийн нээлт эхлэв. Соёл урлагийн газрын дарга Нацагдолгор “Соёлын яам 24 жилийн дараа дахин байгуулагдсанаар түүхэн өв соёл, уламжлалыг бүх нийтэд таниулан, ойлгуулах бодлогын хүрээнд зохиож цаашдаа энэ төрлийн ажлыг дэмжинэ”гэдгээ хэллээ. Зохион байгуулагчид үгээ хэлж дууссаны дараа дуучин МУГЖ Т.Ариунаа мэндчилгээ дэвшүүлж, жүжигчин СТА Д.Ганцэцэг лекц уншсан юм.

“Х.Халиуны толгойд нэг л зүйл эргэлдэнэ. Тэр нь түүний хүү. Хүүгээ санаж шөнө бүрийг дэрэн дээрээ доголон нулимстай өнгөрөөсөн. Х.Халиуны туйлын хүсэл батлан даалтаар гарч, шоронгийн тухай кинонд тоглож байгаа, удахгүй очно гэж хэлсэн  хүүдээ очих. Тэр нарсанд  өдөр   бүр батлан даалтад гарахсан гэж залбирсаар 108 хоногийг өнгөрөөнө...”

Монголын эстрадын урлагт домог болсон нэрт дуучин Хайдавын Төмөрбаатар нь 1951 оны 9-р сарын 15-нд Улаанбаатарт мэндэлжээ.

Алдаа хийгээд, “хэцүү” газар орчихсон охиноо харж суугаа эцэг хүний амнаас ямар ч үг гардаггүй юм байна. Бүр уйлж чадахгүй, гомдож болохгүй, тэр тусмаа загнаж буруутгаж бүр чадахгүй. Энэ үнэхээр хэцүү шаналан. Ялангуяа охин хүүхэд гэдэг чинь хичнээн эмзэг, хэцүү билээ. “Би чамайг буруу хүмүүжүүлсэн учраас, миний охин алдлаа” гэх харуусал гуниг тээж байгааг үзүүлэх “дүрийн шугам”-ыг л барьж тоглох гэж хичээлээ. Угаасаа үр хүүхэд нь ямар нэг алдаа гаргахад эцэг хүн бүх бурууг өөр дээрээ авдаг, дотроо нурж, эмтэрч суудаг юм байна л даа. Тийм ч учраас уулзаж ч чадахгүй зугатаж байгаа нь өр өвдмөөр. Нэг бодлын “жаргалтай” зовлон гэмээр. Алдахгүй хүн гэж байдаггүй, харин жижигхэн л алдаасай, том алдаа бүү хийгээсэй гэж хүний эцэг эх хүсч суудаг юм шүү.

Хичээлийн шинэ жил эхэлсэнтэй холбоотой сурагчдад музейг үнэ төлбөргүй үзүүлэх долоо хоногийн  арга хэмжээ зохион байгуулагдсан. Тиймээс ч өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд музейнүүд үзэгч ихтэй байлаа.

Монголын өргөн уудам тал нутаг, сүрлэг Алтайн оргилууд нь Монгол хүний хоолойн цар хүрээнд нөлөөлсөн гэж үздэг. Бидний өдөр тутмын амьдралаас урган гарсан алягуут ардын дуу гэгддэг  эл дуунд  хөдөө тал, эх орны дүрслэл үргэлжид шингэсэн байдаг тул түүнийг сонсох хэн бүхэнд нутаг нуга нь бодогдохуйц.

Янз янзын хүмүүс тэр шорон гэдэг газар ордог юм байна л даа. Зарим нь хөөрхий санаатай ч хэрэг хийчихсэн байна, зарим нь санаандгүй гээд янз янзын л хүн байна. Тэгэхээр энэ киног бид юу гэж зорьж хийсэн бэ гэхээр,  хүн алдаа л биз, заавал алдах ёстой биш л дээ. Гэхдээ алдсан ч ард чинь амьдрал байгаа шүү гэж итгэл төрүүлэхийг хүссэн. Түүнээс биш чи бол тэртээ тэргүй муу амьтан, чи үхвэл таарна гэж хүнийг ад үзэж болохгүй шүү дээ. Тийм учраас тэр хүмүүст урам зориг өгөөсэй гэж бодож хийсэн.

“Чойжин лам”-ын музейд ихэвчлэн амьдралаа холбож байгаа залуу хосууд ирж ирээдүйн амьдралаа даатган залбирдаг. Арга эвийн бурхад нь амар тайван амьдрал аз жаргалыг бэлгэддэг. Айл гэрт инээд хөөр, эв нэгдлийг бэлэглэх увдистай байдаг ажээ.

Чөлөөлөх дайны 75 жилийн ой, Аугаа эх орны дайнд ялалт байгуулсны 75 жилийн түүхэн ойг тохиолдуулан Эх орны дайны жилүүдэд Монголын ард түмнээс Зөвлөлтийн ард түмэн, Улаан армид үзүүлсэн эд материал, сэтгэл санааны асар их дэмийг дахин сануулах зорилгоор олон нийтэд өмнө дэлгэгдэж байгаагүй түүхийн хосгүй өлөг, ховор баримт бичиг, фото, дүрс бичлэг, музейн үнэт үзмэрүүдийг дэлгэсэн үзэсгэлэн  Оросын шинжлэх ухаан, соёлын төвд /РЦНК/ нээгдсэн. 

Өвөрмөц нэртэй энэ кино нь есдүгээр сарын 11-нд нээлтээ хийж бүх кинотеатруудын дэлгэцнээ гарна.

Манай театрын нэг онцлог бол үзэгчдэд тайз дэлгэцийн урлагийг хүргэдэг учир монголын биет бус өвийг сурталчлах тал дээр илүү анхаарч музейн үзмэрийн тайлбаруудыг монгол бичигтэй хадмал болгосон. Кирилл, Англи, Монгол бичгээр унших боломжтой юм. Мөн үзвэрийн QR кодыг смарт утсанд уншуулснаар Англи, Монгол тайлбартайгаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах бүрэн боломжтой.

Соёлын сайдын тушаалаар өнөөдрөөс эхлэн бүх музейг 18 хүртэлх насны хүүхдүүд үнэгүй үзүүлэх шийдвэр гарчээ. 

-Хүн инээлгэнэ гэдэг чинь хамгийн хэцүү шүү дээ. Маш их мэдрэмж, ур чадвар шаардагдана.  Тэгээд мэдээж жүжигчин хүн юм чинь аль ч жанрт хувьсаж тоглож чадах чадвартай байх ёстой гэж боддог. Би ч гэсэн өөрт оногдсон дүрээ аль чадах ядахаараа хичээж гаргахыг хүсдэг дээ. Тэгэхгүй, би зөвхөн инээдмийн төрөлд ажиллаж сурсан гээд өөрийгөө эвдэхгүй, өөр зүйлд сорихгүй байвал жүжигчин мэргэжлээрээ ажиллаад ч яахав.

Үсээ хусуулсан, үүргэвчээ үүрсэн дөрвөн залуу “Эх орноороо эко аялъя” уриан дор нэгдээд   Дорно зүгийг зорьсон аяллаас бүтсэн “Эгэлгүй Монгол жаалууд”  аяллын тэмдэглэл номын нээлт   энэ сарын 26-нд  боллоо. Дөрөө нийлсэн дөрвөн халзан Экологийн цагдаагийн албаны байгаль хамгаалах элчүүд. Тэднийг Шагж, Жак, Базараа, Түшиг гэнэ.

Жонни Депп ихэмсэг бас харгис хурандаа. Харин Б.Ганчимэг зовж, зүдэрсэн ч дотоод гоо үзэсгэлэнтэй эмэгтэй. Марк Райлэнс бүс нутаг хариуцсан ноён ч, эв эеийг эрхэмлэгч, зөв зөөлөн нэгэн. Киноны зөрчил, тэмцэл, ойлголцол бүрийг энэ гурван дүр илэрхийлнэ. Кинонд аль нэгэн улс орны нэр дурдагдахгүй. Цаг хугацаа ч тодорхойгүй. АЖ П.Цэрэндагва арьс үс болсон дах дээл, малгайтайгаас үзэхэд эртний, магад Чингис хааны түүхэнд дөхүүлэх гэсэн оролдлого шиг санагдав.

Найруулагч М.Батболд “Альфа” постдрамын театр байгуулжээ.