Монгол Улс, БНХАУ-ын Засгийн газар хоорондын комиссийн хуралдааныг Хятадын тал тодорхойгүй хугацаагаар хойшлуулж, УИХ-ын гишүүдийн айлчлал цуцлагдсан байна. Энэ талаар  ГХ-ны  сайд Ц.Мөнх-Оргилоос тодруулсан юм.

-БНХАУ-ын тал уулзалтуудыг  ямар шалтгаанаар хойшлуулсан бол? Далай ламыг Монгол Улсад айлчилсантай холбоотойгоор хойшлуулсан гэсэн мэдээлэл гараад байгаа.

-Далай ламын дөрөв хоногийн хугацаатай Монгол Улсад хийсэн айлчлал улс төрийн агуулгагүй. Зөвхөн монголын сүсэгтэн олонд ном айлдсан гэдгийг бид тайлбарлаж, хойшилсон, цуцлагдсан айлчлалыг удахгүй хийнэ гэж найдаж байгаагаа БНХАУ-ын талд илэрхийлсэн. Мөн Далай багшийг урьж авчрахад ямар нэгэн төр, засгийн байгууллага албан тушаалтан оролцоогүй. Энэ бол Монголын бурхан шашинтны төв Гандантэгчинлэн хийдийн тэргүүн хамба лам Д.Чойжамц тэргүүтэй шашны байгууллагаас зохион байгуулсан айлчлал юм. Монгол Улсад төр, шашин тусдаа учраас энэ айлчлалыг зохион байгуулахад төр оролцоогүй. Монголын сүсэгтэн олон энэ айлчлалыг хүлээж байгаа үед бид сүсэгтэн олонд хүндэтгэлтэй хандана гэдэг тайлбар хийсэн.

-Хэдэн уулзалтыг БНХАУ-ын талаас цуцалсан бэ?

-Монголын талаас БНХАУ-д хийх хэд хэдэн айлчлал цуцлагдсаныг Хятадын талаас өчигдөр бидэнд мэдэгдсэн. Тодруулбал, 11 дүгээр сарын 23-25-ны өдрүүдэд Монгол Улсын Их хурал, БНХАУ-ын парламнетын зөвлөлдөх уулзалт болох ёстой байсан. Энэ бол хоёр жилд нэг удаа болдог, хоёр улсын парламентын хэмжээнд яригддаг том асуудлаа шийдэх чухал уулзалт байсан боловч цуцлагдлаа. Мөн 11 дүгээр сарын 28-29-ний өдөр Шадар сайд У.Хүрэлсүхээр ахлуулсан ажлын хэсэг БНХАУ-ын Хөгжил шинэчлэлийн хорооны даргаар ахлуулсан ажлын хэсгийнхэнтэй уулзах ёстой байсан. Энэ уулзалтаар хөнгөлөлттэй зээл, Тавантолгойн төмөр зам, зэс хайлуулах үйлдвэр, нүүрснээс хий гаргах төсөл гэх мэт асуудлаар яриа хэлэлцээ хийхээр төлөвлөсөн байсан. Гэвч БНХАУ хүлээж авах бололцоогүй гэдэг хариуг өгсөн.

Мөн 12 дугаар сарын 5-нд БНХАУ-ын Гадаад харилцааны сайдын урилгаар  миний бие БНХАУ-д айлчилж,  Шадар сайд У.Хүрэлсүхийн айлчлалыг дүгнэх, Ерөнхий сайдын ирэх онд хийхээр төлөвлөж байгаа айлчлалын бэлтгэл ажлын талаар ярилцах ёстой байлаа.  Энэ уулзалт мөн л хойшлогдох байх гэдгийг БНХАУ-ын талаас мэдэгдсэн. Үүнээс гадна 12 дугаар сарын 5-7-ны өдрүүдэд Москва хотноо Ази, номхон далайн улс орнуудын Зам тээврийн сайд нарын уулзалт болно. Энэ үеэр Монгол Улсын Зам, тээврийн хөгжлийн сайд БНХАУ болон ОХУ-ын Зам тээврийн сайд нар гурван улсын хооронд зам тээврийн гурвалсан гэрээнд гарын үсэг зурах ёстой байсан. Энэ ажил хойшлогдох нөхцөл байдал үүслээ.

-Манай улс БНХАУ-аас хөнгөлөлттэй зээл авахаар яриа хэлэлцээр хийж байгаа. Энэ  зээл авах хэлэлцээнд хүндрэл учирсан уу?

-Монгол Улс Хятад улсаас зээл авах асуудал яригдаж байсан. Энэ зээлийн асуудлаарх яриа хэлэлцээг  11 дүгээр сарын 28,29-нд үргэлжлүүлэх ёстой байсан ч боломжгүй боллоо.

Н.Энх