Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдорж сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийж байна. Тэрбээр:

-Өнөөдрийн ХЗДХ-ийн сайдын үед гаднаас хүн хулгайлж, хуруу гарыг нь хугалж байсан. Хуульзүйн салбарын түүхэнд огцорч байсан хүн бол өнөөгийн Хуульзүйн сайд байгаа юм. 

Өнөөдрийн ҮАБЗ Үндэсний аюултай байдлын зөвлөл болчихлоо. Ерөнхийлөгч болсон хүн өмнө нь бодож явсан юмаа хийдэг. Монгол Улс шүүхгүй байснаас Хуульзүйн сайдгүй, шүүхгүй байснаас Ерөнхийлөгчгүй байсан нь дээр. 

Ардчиллын удирдагчийн амь насыг хөнөөсөн хэргийг хуулийн байгууллага олон жил мөрдөж, алуурчдыг нь оллоо гэж шүүхээр шийдвэр гарсан. Ахиц дэвшил хууль, шүүхийн байгууллагад байсан юм шүү гэдгийг хэлэх нь зөв байх хэмээгээд сэтгүүлчдийн асуултад хариулж байна. 

-Та прокурорын байгууллагыг дарамталж баярын хурал дээр нь шүүмжилж байсан. Энэ талаар?

-Би ээжийгээ өөд болохоос нэг өдрийн өмнө Н.Энхбаярт өршөөл үзүүлсэн байдаг юм. Н.Энхбаярт өршөөл үзүүлснээс хоёр жилийн дараа прокурорын байгууллагын ой дээр өнөөдрийн үйл явцыг л эртнээс харж хэлж байлаа.  Хууль, шүүхийн байгууллага дуудвал гутлаа тослоод, зангиагаа дуудаад очих хэрэгтэй. Н.Энхбаярыг 12 удаа дуудаж байлаа. Тэгээд аргагүйн эрхэнд хууль, шүүхийн байгууллага тийм баривчилгаа хийсэн байдаг юм. Сая дахиад дуудлаа гэж байна. Тэр үед нь очоод хариулт өгчих хэрэгтэй бид хууль, шүүхийн байгууллагаа хүндлэхгүй бол өөр хэн хүндлэх вэ.

-С.Зоригийн амь насыг хөнөсөн хэрэгтэй холбоотой асуудлыг яаж харж байна вэ?

-Аливаа хүнийг хөнөөсөн хэрэгт эхлээд алуурчныг нь дараа нь хатгасан хүнийг олох ёстой. Миний харж байгаагаар энэ хэрэг гурван үе шаттай юм байна гэж харж байна. 21 жил илрээгүй байгаа вэ гэдгийг харах ёстой. Одоо дөрөв дэх шат гэж гарч ирж байна. Яагаад Ц.Нямдорж үүнийг хийж байна вэ? Тиймээс энэ хэрэг одоо дөрвөн шаттай явах нь. Шүүхээр шийдэгдсэн алуурчид нь амьд байгаа. Тиймээс учир нь олдоно гэж боддог. 

-Та ҮАБЗ-ийн гишүүнээр ажиллаж байсан. АТГ, прокурор, шүүхийн удирдлагуудыг  ҮАБЗ-өөр чөлөөлөх эсэхийг шийдэх нь хэр вэ?

-Өнөөдөр энэ асуудал батлагдах эсэх нь сонин биш болчихлоо. С.Зоригийн хэрэг гээд яригдаад байгаа зүйл сэдэв. Хуульзүйн сайдын яриад байгаа зүйл бол улс төрийн амьдралаа сунгах гэж байгаа арга. ҮАБЗ үндэсний аюултай байдлын зөвлөл боллоо. Хууль, шүүхээс зугатаж байсан хүн одоо ҮАБЗ-ийн дарга болоод юу хийх вэ. Хамсаатнуудаа зугатаалгах арга хайна.  

-Шударга бусын хонгилыг та үүсгэсэн биш үү?

-Энэ бол таван жил үргэлжилж байгаа кино. Монголын төрийг авна, айдас хүйдэстэй болгоно гэж гаргасан зүйлээ үзүүлж байгаа. Намайг хэн хараадгийг, хэнээр хараалгадгийг би мэднэ. Ц.Элбэгдоржийг өөрөө илүү хүн болгох гэдэг хэцүү. Ц.Элбэгдорж өөрөөс нь илүү хулгайч, өөрөөс нь илүү шударга хүн байх ёстой гэдэг. 

-Өнөөдөр шүүх, прокурорыг хэн шүүх вэ? Хууль, шүүхийн байгууллага улстөрчидтэйгээ нэгдээд байна.

-Бид өөр өөр ном уншаад байна. Дэвшлээ хадгалаад явчих байсан. Би 11 хууль санаачилсан, долоон хууль нь батлагдсан. Шүүгч, хуульчийг улстөрч шүүхгүй. С.Зоригийн амь насаа алдсан хэрэг дээр ч шинэ зүйл үүслээ. Алдаа гарсан бол хууль, шүүхийн байгууллага нь өөрөө шалгаад явах ёстой. 

-С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэргийг шүүхдээ эрүүдэн шүүсэн, бичлэгийг нь ил болгоно гэж байгаа. Энэ талаар?

-Шүүх нь шийдээд, энэ хүн гэмт хэрэг үйлдсэн байна гээд гурван шатны шүүхээр яваад шийдсэн. Шүүх хурлын бүх материал бэлэн байгаа. Шүүх хурлын видео бичлэгийг шүүгчид гаргах хэрэгтэй. Энэ бол дээрээ явуулж байгаа систем. Хүн тамласан, эрүүдэн шүүсэн бичлэг байгаа гээд байгаа. Хилсээр ял авсан гээд байгаа. Би С.Зоригийг ямар алуурчид амь насыг нэг л хүн харсан. Тэр бол С.Зориг өөрөө. Өнөөдрийн Хуульзүйн сайд С.Зоригийн алуурчдаар бахархдаг. С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хүмүүст үйлчилгээ үзүүлж байгаа юм шиг ажилладаг. Өнөөдөр Ц.Элбэгдоржийг алчихлаа гэж бодоход тэр зохион байгуулагчийг олохын төлөө явах уу. Ц.Нямдорж бол улс төрийн амьдралаа уртасгах гэж яваа хүн. Засгийн газар нь одоо Хуульзүйн сайдаа чөлөөлөөд, УИХ-ын гишүүнээс нь түдгэлзүүлэх хэрэгтэй. 

Өнөөгийн Ерөнхийлөгчийг Үндсэн хууль зөрчсөн эсэхийг ҮХЦ шийд. Гарц байгаа. Гэтэл өнөөдөр вакумд орчихсон юм шиг байна. Өнөөгийн Ерөнхийлөгч гарч ирээд өөртэй нь санал нийлэхгүй байж магадгүй гээд Засгийн газар огцорсон. Оролцсон, оролцоогүй гэдэг маргаан эцэс төгсгөлгүй явна. Дараа нь хууль тогтоох байгууллагыг өөрийн болох гэлээ. Тэнд өөрийнх нь үзэл бодолтой нийлэхгүй, зарим нэг зүйлийг хааж байсан бул чулуу шиг хүн байсан байж магадгүй. Тэрийг огцруулаад, УИХ-ыг гартаа авлаа. УИХ-ын гишүүн нэг бүр дээр асуудал үүсгэлээ. ЖДҮ-ийн хэргээр ч юм уу. Наад УИХ-ын гишүүд чинь бүгд баригдсан. Дараагийн сонгуульд хэн нэр дэвшихийг ҮАБЗ-ийн гурван хүн шийднэ гэдгээ харууллаа. Хууль, шүүхийн байгууллагынханд айдас үүсгэсэн.  

Гурав дахь шат нь хууль, шүүхийн байгууллагыг гартаа авах гэж байна. Бид гайхамшигтай мундаг хуульчидтай байсан шүү. Өнөөдөр УИХ, Засгийн газар, шүүхийг кармандаа хийлээ. Дараа нь дөрөв дэх засаглал болох та нарыг гартаа оруулна.  

Өнөөдөр хамгийн хэцүү ажлыг ОУВС хийж байгаа. Энэ засаглаж байгаа хүмүүс жаргаж байгаа. Өнөөдөр эрх баригчид "Эрдэнэс Тавантолгой" компани дээр найрлаж байна. 800 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажилласан "Эрдэнэс Тавантолгой" дээр хэн нь илүү мөнгө авах вэ гэж байна. Хөгжлийн банк дээр авлига явж байна. "Эрдэнэт"-ийн 49 хувийг хөөж явуулчихаад тендергүй шалгаруулж, сонгуулийн мөнгөө босгох гэж байна. 

-Үндсэн хууль зөрчсөн асуудалд ҮХЦ ямар дүгнэлт гаргах бол?

-ҮХЦ гэдэг бол Үндсэн хуулийн үг үсэг, үзэл санааг аврах хэрэгтэй. Энэ аврах ажлаа хийх нь үү, үгүй юу гэдгийг харъя. 

Н.Энх