Монголбанкны ерөнхийлөгч Л.Пүрэвдорж, Сангийн яамны төрийн сангийн газрын дарга Х.Пүрэвсүрэн нар холбогдон шалгагдсан Зоос банкны хэргийн мөрдөн байцаалт дуусч өнгөрөгч сарын сүүлээр Чингэлтэй дүүргийн шүүх рүү шилжсэн юм.
Олон арван хохирогчтой тус банкийг 41.3 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай ажиллаж 7894 зээлдэгчид хамаарах 168.7 тэрбум төгрөгийн зээлтэй, 84777 харилцагчийн 29.7 тэрбум төгрөгийн харилцах, 25733 хадгаламж эзэмшигчийн 54 тэрбум төгрөгийн хадгаламж, 54.2 тэрбум төгрөгийн төслийн зээлийн эх үүсвэр, Монголбанкнаас авсан зээл 34 тэрбум, гадаадын банкнаас авсан зээл есөн тэрбум төгрөгт хүрч дампуурахад нөлөөлсөн гэж үзэн хууль хяналтын байгууллагаас Монголбанкны ерөнхийлөгч Л.Пүрэвдорж, Сангийн яамны төрийн сангийн газрын дарга Х.Пүрэвсүрэн нарыг буруутган шалгалт хийж зарим нэгийг нь цагдан хорьж байв.
Эх сурвалжийн мэдээллээр мөрдөн байцаалтаар тэднийг гэм буруугүй гэж үзэн өнгөрөгч сард прокурорын хяналтын шатанд цагаатгаж, цагаатгасан тогтоолд гарын үсэг зуруулсан байна. Харин Зоос банкны гүйцэтгэх захирал асан Ш.Чуданжийг Эрүүгийн хуулийн 156 дугаар зүйлийн гурав дахь хэсэгт заасан “Банкны байгууллагын ажилтан шунахайн буюу хувийн ашиг сонирхлын үүднээс банкны болон мөнгөн хадгаламж, төлбөр тооцоо, банкны зээлийн үйл ажиллагааны тухай хууль тогтоомж зөрчиж бусдад онц их хэмжээний хохирол учруулсан” гэх үндэслэлээр яллах дүгнэлт үйлдэж хэргийг нь шүүх рүү шилжүүлсэн байна.
Түүнчлэн энэ хэрэгт Зоос банкны ТУЗийн дарга, “Ой мод” компанийн захирал Д.Батбаярыг банкны санхүүгийн үйл ажиллагаа доголдоход хүргэж оруулсан хөрөнгөө татсан гэдгээр буруутган ял төлөвлөжээ.
Зоос банкны хэрэгт гүйцэтгэх захирал нь шүүхийн хаалга татаад зогсохгүй салбарын захирлууд нь ч албан тушаалын хэрэгт шалгуулж байгаа юм.
Тухайлбал Зоос банкны 113 дугаар салбарын захирал Ж.Алтанцаг, Гадаад дахь төлбөр, тооцоо хариуцсан санхүүгийн албаны дарга Н.Сэлэнгэ нарыг албан тушаал, эрх мэдлээ хэтрүүлэн гадаадын банкинд тодорхой хэмжээний хүүтэй мөнгө байршуулж, хүүг нь хувьдаа завшсан гэсэн үндэслэлээр хэрэгт холбогдсон юм. Тэдэнд холбогдох хэргийг мөн Чингэлтэй дүүргийн шүүхийн Эрүүгийн танхимд хэлэлцэхээр шүүгчид хавтаст хэрэгтэйгээ танилцаж байна.
Үүнтэй зэрэгцэн тус банкны Хохирогчдын түр хорооны гишүүд Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцэд хандан гаргасан өргөдөл гомдлынхоо хариуг нэхэмжилж эхэллээ.
Хохирогчид 2009 оны арваннэгдүгээр сарын 19-нд Засгийн газар банк байгуулах 348 дугаар тогтоол гаргаж, банкны үүсгэн байгуулагчаар Сангийн яамыг томилсон шийдвэр нь хууль бус байсан гэж үзэж буй.
Энэхүү шийдвэр нь Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн 8.2-рт зааснаар “Нийгэмчлэх шийдвэрийг гагцхүү УИХ гаргах эрхтэй” гэж заалтыг зөрчин Засгийн газар өөрийн эрх мэдлээ хэтрүүлж УИХ-ын өмнөөс шийдвэр гаргасан нь банк дампуурах үндэслэл болсон хэмээн гомдол гаргасан байна.
Мөн Банкны тухай хуулийн арвандолдугаар зүйлд заасан “Төсвөөс санхүүждаг хуулийн этгээдээс бусад хуулийн этгээд, иргэн банк байгуулж болно” гэж заасан ч холбогдох албан тушаалтнууд хууль зөрчсөн гэж үзжээ.
Хохирогчдын түр хороонынхон Үндсэн хуулийн цэцэд гаргасан өргөдөлдөө “Засгийн газрын 2009 оны 348 дугаар тогтоол нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 1 дүгээр зүйлийн 2 “...Хууль дээдлэх нь төрийн үйл ажиллагааны үндсэн зарчим мөн” 45 дугаар зүйлийн 1 дэх заалт “Засгийн газар хууль тогтоомжид нийцүүлэн бүрэн эрхийнхээ дотор тогтоол” гаргах гэснийг тус тус зөрчсөн гэж үзэж байна” гэж ээ.
Мөн Засгийн газрын гаргасан банк байгуулах 348 дугаар тогтоолыг Үндсэн хуулийн цэц судлаж үзээд хүчингүй болгохыг хохирогчид хүссэн байна.
Н.Түвшин
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ