2008 оны долдугаар сарын 1-ний үймээнээр галт зэвсэгт өртөн дөрвөн хүн амь үрэгдсэн хэрэгт холбогдсон цагдаагийн экс дарга нарыг шүүх хурал өнгөрөгч сарын 28-ны өдөр товлогдсон ч тодорхойгүй хугацаагаар хойшилсон. Хойшлогдсон шүүх хурлын үеэр дөрвөн өмгөөлөгч шүүгдэгч нараас татгалзах мэдэгдэл гаргасан юм. Тэгвэл үйлчлүүлэгчээсээ албан ёсоор гэрээ цуцалсан талаар өнөөдөр Ч.Амарболд генералын өмгөөлөгч О.Алтангэрэл мэдээлэл хийлээ. Түүнээс зарим асуултад хариулт авлаа.
-Ч.Амарболд генералыг хэзээнээс өмгөөлж эхэлсэн бэ?
-2008 оны есдүгээр сараас эхлэн Ч.Амарболд генералд холбогдох хэргийн өмгөөлөгчөөр ажиллаж ирсэн би. Гэвч өнгөрөгч гуравдугаар сарын 28-ны өдөр Цагдан хорих төвд товлогдсон шүүх хурлын үеэр шүүгч нар илт хууль зөрчсөн шийдвэр гаргасан. Тиймээс бид үйлчлүүлэгч нартаа эрхзүйн туслалцаа үзүүлэхээс татгалзснаа бүрэлдэхүүнд албан ёсоор мэдэгдсэн. Энэхүү шүүх хурлын дараагаар өмгөөлөгч рүү дайрсан, сүрдүүлсэн янз бүрийн мэдээ мэдээлэл олноор цацагдлаа. Нийслэлийн Шүүхээс хүртэл өмгөөлөгчдийг буруутган хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэл өглөө. Шүүгчид хуул зөрчиж байхад бид өмгөөлөл явуулах ямар шаардлага байхгүй шүү дээ. Шүүхийн хууль бус үйлдлийн талаар албан ёсоор гомдол гаргана. Шүүхийг ёсзүйн хороонд нь өгнө. Миний хувьд өчигдөр үйлчүүлэгчтэйгээ уулзсан. Харилцан ярилцаад үйлчлүүлэгчээсээ татгалзах шийдвэр гаргасан байгаа.Өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд надад энэ хэргийг өмгөөлөхөд тийм амар байсангүй. Сүрдүүлэх, утсаар дарамтлах зэрэг асуудал байнга гарч байв. Үймээнээр олон хүн хохирсон амь насаа алдсан хэргийг үнэн зөв шийдвэрлэхийг хүсч буй олон хүн бий. Гэхдээ үүнийг хуулийн хүрээнд улстөржихгүй шийдэх учиртай.
-Үндсэн хуулийн цэцэд таны экс үйлчлүүлэгтэй холбоотой хэргийн зүйлчлэлд маргаан үүссэн. Цэцийн дүгнэлт гарсан уу. Ер нь хэргийг түтгэлзүүлэх ёстой гэж үзэж байна уу?
- Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан үүссэн тохиолдолд хэргийг түтгэлзүүлнэ гэсэн хуулийн заалт заасан. Ч.Амарболд генерал нарт үүсгэсэн хэргийн зүйлчлэл үндсэн хууль зөрчсөн эсэх талаар дүгнэлт гаргуулахаар цэцэд хандсан. Үндсэн хууль цэцэд маргаан үүсгэсэн байгаа. Хэлэлцэх тов нь тодорхойгүй байна. Би маргаан үүссэний дараа Сүхбаатар дүүргийн шүүхэд хүсэлт хүргүүлсэн. Хуульд зааснаар тав хоног дотор миний хүсэлтэд хариу өгөхгүй ёстой. Гэтэл хариу өгөөгүй.
-Шүүх хурлыг өмгөөлөгч нар хойшлуулж байна гэх олон нийтийн хардлага байна л даа?
-Нэг өмгөөлөгч мэс засалд орсон. Дараагийн шүүх хуралд хэрэг тусгаарласан шийдвэр буруу гэж үзээд шүүх бүрэлдэхүүнээс бид татгалзах хүсэлт тавьсан. Хэргийг тусгаарлах боломжгүй гэж үзсэн. Тэр өдөр бүх өмгөөлөгч байсан. Өөрсдөөс нь татгалзах хүсэлт гаргасны дараа шүүх шийдвэр гаргаж шүүгдэгч нарыг хорьсон. Уг нь хуулиар бол шүүх бүрэлдэхүүнээс татгалзсан тохиолдолд шүүгч шийдвэр гаргах эрхгүй болдог. Гэтэл өмгөөлөгч нараас болж шүүх хурал хойшлож байна гэж ташаа мэдээлэл өгч байгаа олон нийтэд.
-
Шүүгдэгч нараас татгалзсан үндэслэлдээ тайлбар өгөөч?
-Шүүх хурал эхлэхээс өмнө бид хүсэлтээ хариулт нэхсэн. Та бүхний хүсэлтийг шийдвэрлэх боломжгүй гэсэн хариулт өгсөн. Тэгэхээр нь шүүх хуулиа зөрчиж байгаа бол бид үйлчлүүлэгчдээсээ татгалзья гэсэн. Шүүгч нар цаг зөвлөлдсөний дараа биднийг шүүгчээс татгалзаж байгааг хүлээж авах боломжгүй гэж байгаа юм. Нэгэнт бид мэдэгдлээ өгсөн болохоор хуралдааны танхимыг орхиж гарсан л даа. Бидний шүүгчдэгчээсээ татгалзаж байгаа нь шүүхэд бол хүсэлт биш. Мэдэгдэл. Шүүхээс зөвшөөрөл гуйгаагүй. Гэтэл шүүгч хөндлөнгөөс үйлчлүүлэгч өмгөөлөгчийн харилцаанд оролцсон. Бүр гурван өмгөөлөгчийг шүүх танхим дотор түгжиж байгаад хурлаа явуулсан.
-Өмгөөлөгч хуулиараа шүүгдэгч нараасаа татгалзах эрх бий юу?
-Хүндэтгэн үзэх шалтгаанаар татгалзана. Өөрөөр хэлбэл хүндэтгэн үзэх шалтгаанд шүүх дүгнэлт өгөх эрхгүй. Зөвхөн Өмгөөлөгчдийн холбооны сахилгын хороо шийдэх асуудал. Бид оролцох боломжгүй гэж хэлээд гарах үед шүүгч бариад ав гэж хэлсэн. Даргалагч шүүгч аваад ир гэсэн гээд хоёр цагдаагийн албан хаагч намайг шатнаас чирсэн. Монголын түүхэнд өмгөөлөгчийг шүүх хурлын танхимд түгжсэн, хорьсон тохиолдол анх удаагаа болж байна. Намайг Цагдан хорих төвийн өрөөнд 30 минут хорьсон. Шүүх хурлын үеэр болсон үйл явдалтай холбогдуулан шүүхийн Ерөнхий зөвлөлөөс мэдээлэл хийж, өмгөөлөгч нарыг хорьж болно, торгож гэсэн шийдвэр гаргаснаа ч дуулгасан шүү дээ. Анхан шатны шүүхээс байр сууриа илэрхийлээгүй байхад нийслэлийн Шүүх, Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс олон нийтэд мэдээлэл хийж байгаа нь хууль зөрчиж байна. Бид шүүхийн хууль зөрчсөн үйлдлийг таслан зогсооход тууштай тэмцэнэ. Өмгөөлөгч миний шүүх ажиллагаанд оролцох, үйлчлүүлэгчдээ туслалцаа үзүүлэх эрхийг бүдүүлгээр зөрчиж байгаа учраас би тэмцэнэ. Төгсөлд нь хэлэхэд Ч.Амарболд генералын ар гэрийнхэн болон энэ хэргийг үнэн зөв шийдэхийг хүссэн хүлээсэн олон хүнээс уучлалт хүсье.
Н.Бүжин
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ