Монголчууд дөрөв дэх Ерөнхийлөгчөө хоёр сарын дараа сонгоно. Эв нэгдлийг зангидан, төр тэргүүлэх эрхэм хэн байх бол гэсэн хүлээлт нийгэмд үүсээд буй. Дангаараа шахуу эрх мэдлийг гартаа атгасан АН-ын хувьд одоогийн Ерөнхийлөгчөө сонгуульд сойх нь тодорхой болоод байгаа бол сөрөг хүчин болох МАН-ын хувьд хэд хэдэн хүний нэр дуулдаж байгаа. Түүнчлэн “МАХН-МҮАН”-ын Шударга ёс эвслийнхэн ч бага чуулганаа хуралдуулж зургаан хүний нэрийг тодруулсан ч хоёр нь нэрээ татаж авснаар дөрвөн нь тунаж үлдэн дараагийн хурлаас хэн гарахаа шийдэх юм.

 АН-ын Ц.Элбэгдорж

УИХ дахь олонхийн бүлгийн ахлагч Д.Эрдэнэбат одоогийн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржоо сонгуульд нэр дэвших нь тодорхой гэдгийг аль эрт зарлачихсан. Өнгөрсөн дөрвөн жилд төрийн жолоог атгасан Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржтой энэ зэрэгцэн өрсөлдөх аавын хүү АН дотор байхгүй гэдгийг ил далдгүй хүн бүр мэднэ гэх.  Архинаас татгалзах аян өрнүүлж, засгийн томчуудын толгойг илэхгүй гэдгээ хатуухан дуулгаж, авлигалын сүлжээний торыг тас татахаар хичээн зүтгэж буй эл эрхэмтэй намаас нь өрсөлдөх хүн байх аваас хүч тэнцвэргүй тулаан болно гэж олон нийт харж байна.

Өнгөрөгч УИХ-ын 2012 оны сонгуулийн өмнө өөрийн хүчтэй өрсөлдөгч болох МАХН-ын дарга Н.Энхбаярыг баривчлах ажиллагааг шууд удирдсан нь хөдөөгийн сонгогчдын дунд рейтинг нь унах үндэслэл болсон гэж хардах хүмүүс бий. Түүнийг уран гоё үгээр олныг сэнхрүүлдэг гэж шүүмжлэх нэгэн ч байна. Он гарснаас хойш Хөвсгөлийн их тайга, цаатны урцнаас эхлэн “Далан мянга таны амьдралд” гэх мэт уралдааныг оюутан залуусын дунд зарлан үргэлжлүүлж буй түүний далд сурталчилгаа өдгөө цахим ертөнцөд хүчтэй орж ирсэн.

МАН-ын Б.Бат-Эрдэнэ

УИХ дахь цөөнхийн бүлгийнхэн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөх хүнийг сонгохдоо ард түмний дунд санал асуулга явуулна гэж анхнаасаа мэдэгдсэн билээ. Энэхүү мэдэгдэл ч биелэлээ олж тус намынхан хот, хөдөөгүй санал асуулга явуулснаар УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ нэлээд дээгүүр давхиж буй сураг дуулдана. Түүний араас намын дарга Ө.Энхтүвшин нэхэж яваа ч ардын дунд  танигдаагүй нь чөдөр болж байна гэх.

Бараг нам дотроо ч лидер байж чадаагүй эл эрхмийг сонгуульд сойвол амжилт олох нь юу л бол гэж эргэлзэх гишүүн олон бий.  Танихгүй бурхнаас таньдаг чөтгөр дээр гэдгийн үлгэрээр Б.Бат-Эрдэнэ аваргаа дэмжих нь зүйтэй гэсэн яриа гишүүдийнх нь дунд хөвөрч байгаа бол УИХ-д удаа дараа улиран сонгогдсон Отгон тэнгэрийн Д.Оюунхорол далай даян дархан аваргыг гүйцэн түрүүлж мэдэхээр байна. Тэрбээр нэгэнтээ “Итгэл хүлээлгэвэл Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөхөөс татгалзахгүй” гэдгээ  хэлээд авсан.  Хэрэв тэрбээр нам нь дэмжээд сонгуульд үзэхээр бол Ерөнхийлөгчид өрсөлдсөн цорын ганц эмэгтэй болж түүхэнд бичигдэнэ.

МАН-аас УИХ-ын гишүүн Д.Лүндээжанцан ч  сонгуульд үзээд алдахад гэмгүй гэсэн бодлыг битүүхэн тээж яваа гэнэ. Гэхдээ түүний нэр тийм ч хүчтэй яригдахгүй байгаа.

МАХН-ынхан өнгөрөгч гуравдугаар сард  бага чуулганаа хуралдуулж Ерөнхийлөгчид нэр дэвших боломжтой гэсэн зургаан хүний нэрийг тодруулсан ч хоёр нь нэрээ татсан.  Тэдгээр дөрвөн хүнээс Сангийн сайд Ч.Улаан сонгуульд  нэр дэвших нь бараг тодорхой болсон гэх яриа хөвдөнд хаясан гал шиг л дүрэлзэж байна. Өнгөрсөн арванхоёрдугаар сард олон улсын зах зээлээс Чингис бондын мөнгийг босгож  дарьтай торх шиг болоод байсан эдийн засгийг тогтворжуулсан хэмээн эрдэмтэд, судлаачид ам сайтай байгаа нь түүнийг сонгуульд өрсөлдөхөд нэмэх оноо цуглуулсан гэж болно. Хашир туршлагатай улстөрчдийн тоонд зүй ёсоор тооцогдох Сангийн сайд Ч.Улааныг одоогийн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржтой гарааны зурхайд зэрэгцэхэд  гайхах  хүн гарахгүй биз. Түүнтэй нам дотор нь хүчтэй өрсөлдөх хүн бол УИХ-ын гишүүн, Шадар сайд Д.Тэрбишдагва. Түүнчлэн Эрүүл мэндийн сайд Н.Удвал, УИХ-ын дэд дарга Л.Цог нар ч үзээд алдахаар сэтгэл шулуудан зүтгэж байна.

Гэхдээ  МАХН-ынхан МҮАН-тай  УИХ-ын сонгуульд нэгдэж орж арваад суудал атгаж ашиг тусыг нь мэдэрч яваагийн хувьд энэ удаагийн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд хэрхэн хамтарч оролцох бол гэдэг асуулт хариулт нэхэж  байна. Тэгвэл улс төр судлаачдын харж буйгаар хоёр өөр угшилтай, хоёр өөр үзэл баримтлалтай хоёр намын хувьд нэг нь сөрөг хүчний үүрэг гүйцэтгэж буй МАН-тай нөгөө нь АН-тай эвсч сонгуульд эвсч  хүч үзэх магадлал ч бий гэнэ. Тэгэхээр айсуй Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн гол тулаан МАН-МАХН, АН-МҮАН гэсэн хоёр эвслийн дунд өрнөх нь гэж харах хүн ч бий.

ИЗНН-ын С.Оюун

ИЗНН-ын хувьд байр суурь нь тодорхой болсон. Өөрөөр хэлбэл, Ерөнхийлөгчийн сонгуульд хүнээ “сойх” сонирхолгүй байгаагаа мэдэгдээд гэрээ байгуулж хамтарч ажиллаж буй эрх баригч хүчний нэр дэвшигчийг дэмжинэ гэдгээ намын дарга С.Оюун мэдэгдээд байгаа.