Төсвийн алдааг олж харсан, өөрчлөх зүйлээ мэдсэн нь Н.Алтанхуяг сайдын давуу тал
Тогтолцооны гажуудал, авлига хээл хахууль, албан тушаалтнуудын хэрээс хэтэрсэн дураараа авирлалаас шалтгаалан сүүлийн жилүүдэд УИХ-аар батлагдан гарч, Засгийн газрын нэрээр хийгдэж байгаа томоохон төсөл, хөтөлбөрүүдэд хөрөнгө, санхүү, цаг хугацааны ихээхэн гажуудал үүсч, улсын төсвийн мөнгө хэдэн арван тэрбумаараа салхинд хийсэх болсон нь хэнд ч нууц биш.7
Авлига, хээл хахууль, албан тушаалын орооцолдсон сүлжээнд гацчихаад байгаа энэ бүх завхрал, гажуудлыг засах хүндхэн үүрэг шинэчлэлийн Засгийн газарт ногдоод байгаа.
7
Эдийн засгийн хөгжлийн яам байгуулагдсанаар хуучин Сангийн яамны олж хардаггүй байсан эдийн засаг, төсвийн бодлого хоёрыг салгаж Монгол Улсын эдийн засагт үүсчихээд байгаа хөөс нүдэнд үзэгдэн гарт баригдахуйц тодорхой болсон.
7
Энэ талаар УИХ-ын чуулганы нээлт дээр хэлсэн үгэндээ Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг тодорхой дурдсан. Монгол Улсын 2014 оны төсвийн тухай, Хүний хөгжил сангийн 2014 оны төсвийн тухай,
Нийгмийн даатгалын сангийн 2014 оны төсвийн тухай хуулиудыг хэлэлцэхийн өмнө “Хөөсөрчихсөн төсвөө зогсоож, илүү зардлаа хасч, гажигийг нь засъя” хэмээн баримт нотолгоо сайтай илтгэл тавьсан нь зарим нэгэн сайдаасаа болоод нэр хүнд нь базаахгүй байгаа шинэчлэлийн Засгийн газрын тэргүүнийг сонгогчид арай өөр нүдээр харахад хүргээд байгаа.
7
Өөрөөр хэлбэл өмнөх аль ч Засгийн газрын үед яригдаж байгаагүй сэдвийг зоригтой барьж авснаараа Н.Алтанхуяг сайд богино хугацаанд рейтингээ ихээхэн өсгөснийг улстөр судлаачид цохон тэмдэглэж байгаа юм.
7
2000 онд манай улсын нийт зарлага 430 тэрбум төгрөг байсан бол 2013 онд 7.4 их наяд болcон. Бараа үйлчилгээний зардал 2000 оныхоосоо ес дахин өссөн. Үүнд эд хогшил худалдаж авах зардал 5.1 дахин, урсгал засвар 2.7 дахин, гадаад томилолтын зардал найм дахин, гадаадын зочны зардал 6.2 дахин, хурал зөвлөгөөн 15.3 дахин өссөн нь төсөвт хүндрэл учруулж байгаа хамгийн тод баримт юм.
7
Улсын төсвийн хөрөнгөөр босч байгаа барилгуудад нэгдүгээрт баригдаж дуусдаггүй, он дамнуулан анхных нь төсвийг хэд дахин өсгөдөг гажиг өнөөдөр хэвийн үзэгдэл болжээ. Анхны үнэлгээ нь 800 саяд төсөвлөсөн байшинг гурван он дамнуулан гацаасны эцэст төсвийн зардал нь найман тэрбум болж хувирсан жишээ бий.
7
Барилга барихад аль социализмын үеэс одоог хүртэл өвлөгдөж ирсэн 12 000 стандарт буюу ажилбар мөрдөгдөж байгаа гэж яригддаг. Гэтэл үнэн чанартаа амьдрал дээр 1000 орчим нь л мөрдөгддөг байна.
7
Харин ямарваа барилгын төсөв гаргахдаа тэдгээр 12 000 стандартыг бүгдийг хамруулдаг хэрнээ яг газар дээрээ тухай бүрт нь өөрчилчихдөг учир адилхан сургуулийн барилгын төсөв зургаан тэрбумаар ялгаатай гарч байгаа юм.
7
Өөрөөр хэлбэл 2011 онд Сэлэнгэд 800 саяар усан бассейн барина гэсэн ажил сунжирсаар өдгөө 4.5 тэрбум болсон нь улсын төсвийг эрх мэдэлтнүүд хэрхэн хулгайлан завшиж байгаагийн хамгийн энгийн жишээ.
8
Завханд хөгжимт жүжгийн театрыг гурван тэрбумаар эхлээд 10 тэрбумаар дуусгах гэх мэт маш олон олиггүй түүх бий. Улаанбаатар хотод Гандангийн өргөтгөл 2.5 тэрбумын төсөвтэй эхэлсэн бол одоо 18.3 тэрбум хүрчихсэн.
7
Өмнө нь энэ бүхэн нэг гар дор төвлөрдөг байсан тул “эзэн холбогдогч” нь илэрч хариуцлага, сахилга ярьж байсан удаагүй. Энэ бүх хулгай, луйврыг Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг олж харснаар ямартай ч тэмцлээ эхлүүллээ.
7
Энэ нь Н.Алтанхуяг сайдыг Монголын нийгэм, ард олон ойлгон дэмжиж, түүний тэргүүлсэн Засгийн газар бүрэн эрхийнхээ хугацааг дуустал ажиллах маш том давуу тал болж байна.
7
Д.Түвшин
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ