Монгол Улс 2014 онд зэсийн баяжмал, газрын тос тус бүр 1 сая тонн, алт 1 сая унци, төмрийн хүдэр 10 сая тонн, нүүрс 30 сая тонныг  олборлож, экспортолсноор валютын нөөцөө нэмэгдүүлж, ханшийн өсөлтийг сааруулах боломжтой аж. Товчоор хэлбэл  улсын эдийн засаг тогтвортой өсөх боломж бүрдэх юм байна. Иймээс Эдийн засгийн хөгжлийн яам уг зорилтыг тавин, холбогдох яам, агентлагуудтай хамтран хэрэгжүүлэх ажлыг эхлүүлжээ. Өчигдөр Эдийн засгийн хөгжлийн сайд Н.Батбаяр, Уул уурхайн сайд Д.Ганхуяг, Монголбанкны ерөнхийлөгч Н.Золжаргал нар алтны салбарын төлөөллийг хүлээн авч уулзжээ. Уулзалтын зорилго нь одоо 8.9 тоннын үзүүлэлттэй байгаа алтны жилийн олборлолтыг 1 сая унци буюу 31 тоннд хүргэх зорилтыг төр-хувийн хэвшил хамтран хэрэгжүүлэх юм байна.

6

Уулзалтын үеэр алт олборлогч компаниудыг төлөөлөн “Мон дулаан трейд” компанийн ТУЗ-ийн дарга Ш.Бүтэд “Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар Монголбанк болон түүнээс эрх олгосон банкинд алтаа тушаасан нөхцөлд 10 байсан рояльтын татвар буюу ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн хэмжээг  2.5 хувь болгож бууруулсан. Ингэснээр олборлогч компаниудын алтаа тушаах сонирхол эрс нэмэгдэж, 2014 он гарсаар Монголбанк болон зарим арилжааны банкинд тушаасан алтны хэмжээ өмнөх жилийн мөн үеэс нэмэгдсэн гэх урьдчилсан дүн байна” хэмээжээ.

6

Энэ онд Алт үйлдвэрлэгчдийн холбооноос одоо үйл ажиллагаа явуулж буй 30 орчим компанийн ТЭЗҮ, уулын ажлын төлөвлөгөөг үндэслэн бүрэн хүчин чадлаараа ажиллавал 11.4 тонн алт олборлоно гэх нэгдсэн дүн ирүүлжээ. Тэгвэл 30 орчим компани нийлж 11.4 тонн, Оюутолгой болон Бороогийн алтны ордоос 20 орчим тонныг олборлосноор энэ салбарт хүлээлгэсэн төлөвлөгөөт тоо биеллээ олох бүрэн боломжтой гэж бодлого тодорхойлогч яамны зүгээс үзэж буй аж. Түүнчлэн барилгын салбарыг хүчтэй дэмжиж, хөл дээр нь босгосон шигээ алтны салбарт төрийн зүгээс итгэл үзүүлэн, дэмжихийг тэд хүсчээ. Алтны салбарын зүгээс 160 сая ам.долларын санхүүжилтийг төрөөс хүсч буй аж. Энэ талаар салбарын сайд нь “Санхүүжилтийг олгоход асуудалгүй. Харин эргээд бидэнд харуулах үр өгөөжийнхөө талаар салбарынхаа хэмжээнд сайтар төлөвлөн, идэвхтэй ажиллаарай” хэмээн сануулав. Улмаар алтны компаниуд, төв болон арилжааны банк, яамдуудын төлөөлөл хамтран төлөвлөгөөт тоог хэрэгжүүлэх тодорхой үүрэг бүхий ажлын хэсэг байгуулахаар болжээ.

6

Нэмж хэлэхэд дэлхийн эдийн засаг энэ жил 2013 оныхоос дорвитой сайжрах төлөвгүй байгаа аж. Он гарсаар алтнаас бусад манай уул уурхайн бүтээгдэхүүнүүдийн экспортын ханш уналттай хэвээр байгаа юм. Энэ байдал цаашид үргэлжлэх хандлага ажиглагдаж байгааг экспертүүд хэлсээр байна. Эдийн засаг уналттай байсан 2013 онд Монгол Улс олон улсын зах зээлд “Чингис” бондыг босгосон нь манай эдийн засгийн өсөлт 2 оронтой тоонд хадгалагдан 11.7 хувьтай гарахад нөлөөлсөн. Тэгвэл 2014 онд төдийлөн сайжрахааргүй байгаа эдийн засгийн  бэрхшээлт байдлыг даван туулахад алтны салбарынхны үүрэг их гэдгийг салбарын сайд нар болон төв банкны ерөнхийлөгч уулзалтын үеэр онцолсон байна.

6

А.Жаргал