Ё.Лхагвасүрэн: Цагдаагийн байгууллагын албан хаагчид загвар өмсөгч биш
Өнөөдөр цагдаагийн байгууллагын албан хаагчид шинэ дүрэмт хувцсаа өмсөн, үүргээ гүйцэтгэж байна. Тэднийг харсан иргэд хамгаалагчийнх шиг хувцастай, загасчны малгай өмсчихөж, сүр хүчгүй, сул дорой харагдаж байна гэх зэргээр шүүмжилж байна.
.
Өнгөрөгч 2013 оны есдүгээр сард Ерөнхийлөгчийн зарлигаар цагдаагийн хувцасны шинэ загварыг баталсан. Үүний дагуу энэ сараас цагдаагийн албан хаагчдад шинэ загварын хувцсыг нь өгч эхэлсэн ба эхний ээлжинд хувцсаа хүлээж авсан Замын цагдаагийн болон Хэв журмын албан хаагчид өнөөдөр шинэ хувцастайгаа үүргээ гүйцэтгэж буй нь энэ аж.
:
Шинэ дүрэмт хувцсыг Турк улсад үйлдвэрлүүлсэн нь үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжээгүй, бодлогогүй алхам болсон, Монголдоо үйлдвэрлэчих юмыг их хэмжээний мөнгө зарж гадаадад хийлгэлээ гэсэн шүүмжлэлийг мөн дагуулж байна. Эдгээр асуудалд хариулт авахаар ЦЕГ-ын Хэвлэл мэдээллийн төвийн ахлах мэргэжилтэн, цагдаагийн ахмад Ё.Лхагвасүрэнтэй уулзлаа.
.
-Өнөөдөр цагдаагийн албан хаагчид шинэ дүрэмт хувцастай үүргээ гүйцэтгэж байна. Гадуур янз бүрийн л сөрөг мэдээллүүд яригдаж байна?
-2007 оноос хойш Цагдаагийн байгууллага шинээр хувцас хийгээгүй. Хуучин хийж байсан хувцасныхаа нөөцийг 2014 он хүртэл шавхаж дуусаад цагдаагийн албан хаагчид Төрийн тусгай үүрэг гүйцэтгэж байгаа албан хаагчдын хувцас тусгай хэрэглэлээр хангах журмын дагуу шинэ хувцастай болж байна. Үүнийг хийлгэх мөнгө төгрөг нь ч уг хангалтад байдаг. Их хэмжээний мөнгөөр хийлээ. Үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжсэнгүй гэж яригдаж байна. Улсын төсвөөс илүү мөнгө гаргасан зүйл байхгүй. Харин ч урьдын хувцаснаас хямд, чанарын хувьд олон улсын стандартад нэлээн дөхсөн. Турк улсад тусгай чиг үүрэг бүхий хүчний байгууллагуудын хувцсыг үйлдвэрлэдэг компанид оёулан оруулж ирээд албан хаагчиддаа тарааж байна. 2000 онд цагдаагийн албан хаагчийн өдөр тутмын китель хувцас нэг бүр нь 97000 төгрөгөөр үйлдвэрлэгдээд гарч байсан одоогийн зах зээлийн үнээр бол нэг хүрэмний үнэ хүрэхгүй. Энэ шинэ хувцас 107 мянган төгрөгийн өртөгтэйгээр үйлдвэрлэгдсэн. Материал чанарын хувьд урьд хэрэглэж байсан хувцаснаас хамаагүй сайжирсан. Өнгө, үзэмж, загварын хувьд дэлхийн стандартад жишиж очсон, дэлхийн хууль сахиулах байгуулагуудын загвартай эн тэнцүү хувцас байгаа.
.
-Цагдаагийн байгууллагын ажилтны сүр хүчийг дарж байна?
-1992 онд Цагдаагийн байгууллагын шинэчилсэн дүрэмт хувцсыг Ерөнхийлөгчөөр батлуулаад одоогийн бид нарын өмсөж байгаа энэ хувцсыг өмсөхөд бас л энэ яриа гарч байсан. Сүр, хүчгүй нурмайсан юм боллоо, сурагчийн форм шиг юм цагдаа нарт тарааж өгч байна гэж ярьсантай ижилхэн яриа байхыг үгүйсгэхгүй. Хувцасны эдэлгээ зэргийг явцын дунд цаг хугацаа харуулаад өгнө. Тэгэхдээ Цагдаагийн байгууллагын албан хаагч бол загвар өмсөгчид биш Төрийн тусгай чиг үүрэг бүхий албан хаагч нар. Энэ албан хаагч нарыг үүрэг гүйцэтгэхэд биед нь эвтэйхэн, хөдөлгөөний хязгаарлалт байхгүй, янз бүрийн ачаалалыг даах чадвартай, тоос шороо болоход нь байнгын угаагаад байх бус нэг удаа чийгтэй цэвэрлэгээ хийхэд болчих зэрэг стандартын шаардлагыг л хангасан хувцас байгаа. Хамгийн гол нь бид нар загвар хөөцөлддөг хүмүүс биш Төрийн тусгай чиг үүрэгтэй, хууль сахиулах байгууллагын албан хаагчид тиймээс албан үүрэгтэйгээ холбоотойгоор энэ хувцсыг өмсөж байгаа юм.
.
-Монголд үйлдвэрлэж болоогүй юм уу. Ямар нэгэн асуудал байсан юм уу?
-Бид үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжиж 7000 хувцсыг хийлгэх санал тавьсан. Гэтэл нэг бүрийг нь 150 мянган төгрөгөөр оёно. Ирэх долоодугаар сарын 10-ны өдөр эхний компани нь үйлдвэрлэсэн хувцсаа нийлүүлэх боломжтой гэсэн. Тэгэхээр нь Турк руу хандаж, нэг хувцсыг гаалийн татвар, тээвэрлэлтийн зардал зэргийг оруулаад 107 мянган төгрөгт багтаан хийлгүүлж, хугацаандаа буюу энэ сард хүлээж авахаар тохиролцсон. Гэхдээ бид өмнө нь үндэсний компаниудаар хувцсаа хийлгэж байсан. Жишээлбэл, гутал нь гадаадаас авч буйтай ижил үнэтэй атлаа эдэлгээ муутай, өмсөөд гүйх нь битгий хэл алхахад хүнд байдаг.
:
Ц.Мягмарсүрэн: Хэв журмын цагдаатай андуурах явдал гарч байна
.
Шинэ дүрэмт хувцастай албан үүргээ гүйцэтгэж буй албан хаагчдын нэг болох Сүхбаатар дүүргийн Замын цагдаагийн тасгийн дарга цагдаагийн хошууч Ц.Мягмарсүрэнгээс зарим зүйлийг тодрууллаа.
.
-Та бүхэн өнөөдөр шинэ дүрэмт хувцастай үүрэг гүйцэтгэж байна. Иргэдийн нүдэнд сайн дасаж өгөхгүй байх шиг?
-Шинэ санаачлага болохоор харагдах байдал нь иргэдийн нүдэнд тусахгүй байх шиг байна. Биед эвтэйхэн, материал сайтай, зориулалтын их аятайхан хувцас юм. Малгайн дээр жаахан асуудал яригдаад байх шиг байна л даа. Өмсөхөд бол нар хаагаад, хуучин малгайгаа бодоход хөнгөхөн юм. Бид бол өмссөн хувцсаа голоод байгаа юм алга.
:
-Үүрэг гүйцэтгэж байхад асуудал гарч байна уу?
-Бүгд нэг хувцастай болчихоор иргэд Замын цагдаа, Хэв журмын цагдаагаа ялгахгүй, биднийг шаардлага тавихаар шалгуулахгүй гэдэг эсэргүүцэлтэй тулгараад, тэр болгонд тайлбарлаж өгөх хэрэг гарч байна. Өнөөдрөөс газрын удирдлагууд замын цагдаа нарын хөдөлмөр хамгааллын хувцас болох ойлгогч хантаазаа өмсөх үүрэг өгсөн. Биднийг жолооч нар хэв журмын цагдаа гэж бодоод бичиг баримтаа өгөхгүй бяцхан зөрчилдөөн гарч байна.
.
-Хувцас дээр чинь цусны бүлэг байна энэ ямар давуу талтай юм бол?
-Баруун энгэр талд нь тухайн албан хаагчийн нэр, зүүн талд нь хувийн дугаар, цусны бүлгийг тэмдэглэн өгсөн байгаа. Иргэд үүнийг хараад хамгийн түрүүнд хэнтэй харьцаж байгаагаа мэднэ. Тэднээс цагдаа нар нэрээ хэлдэггүй, хувийн дугаараа үзүүлдэггүй гэсэн гомдол ирдэг энэ шийдэл нь үүнийг цэглэж өгч байгаа юм. Цусны бүлгийн хувьд гэвэл цагдаагийн албан хаагч осол аваарт орох, эмнэлгийн анхны тусламж үзүүлэх, зайлшгүй шаардлагаар гарах осол аваарт орсон хүнд цусаа өгөх асуудал гарч болно. Манай арми, онцгой байдал, хилийн цэргийнхэн бүгд эдгээрийг хувцас дээр нь нааж өгсөн. Мөн бусад орны хуулийн байгууллагууд албан хаагчдын цусны бүлгийг энэ маягаар тэмдэглэсэн байдаг. Үүн рүү ойртсон нэг алхам болсонд нь баяртай байгаа.
.
Б.Буд
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ