УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн  үдээс хойшхи нэгдсэн хуралдаанаар эхлээд Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн Тамхин бүтээгдэхүүний хууль бус худалдааг устгах тухай протоколыг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэв. Тамхитай тэмцэх нь зөвхөн эрүүл мэндийн төдийгүй улс, үндэстэн улс дамнасан тулгамдсан асуудал болж байгаа. Дэлхий дахинд тамхины тахлын тархалт, түүнтэй холбоотой өвчлөл, нас баралтыг бууруулах зорилгоор ДЭМБ-ын санаачлагаар 1999 оноос эхлэн Тамхины хяналтын суурь конвенцийг боловсруулан 2003 онд ДЭМБ-ын 56 дугаар чуулганаар тус байгууллагын гишүүн 192 орон санал нэгтэй баталжээ. Энэхүү конвенцийг дэмжин Монгол Улсын Засгийн газар 2003 онд гарын үсэг зурж, 2004 онд албан  ёсоор бүртгэж авчээ.

1

Улс үндэстнийг дамнан явагддаг, тамхины хэрэглээний тархалтыг нэмэгдүүлж, нийгмийн эрүүл мэндэд ноцтой сөрөг үр дагавар бий болгодог нэг асуудал нь тамхин бүтээгдэхүүний хууль бус худалдаа. Тиймээс Тамхины хяналтын суурь конвенцид “Оролцогч талууд тамхин бүтээгдэхүүнийг нууцаар хил нэвтрүүлэх, хууль бусаар үйлдвэрлэх, худалдаалах зэрэг хууль бус худалдааны бүх хэлбэрийг устгах нь тамхины хяналтын хамгийн чухал бүрэлдэхүүн” хэмээн тодорхойлжээ. Энэ үүднээс Тамхин бүтээгдэхүүний хууль бус худалдааг устгах тухай протоколыг боловсруулах Засгийн газар хоорондын Зөвшилцөх нэгжийг Бангкок хотноо болсон Олон улсын тамхины хяналтын суурь конвенцийн Оролцогч талуудын хоёрдугаар бага хурлаар 2007 онд байгуулсан байна. Тус нэгж нь протоколын төсөлд санал авах, зөвшилцөх уулзалтыг Засгийн газрын итгэмжит төлөөлөгчдийг оролцуулан 5 удаа зохион байгуулж, улс орнуудын өгсөн санал нэг бүрийг оролцогч талуудын уулзалтаар хэлэлцүүлж зөвшилцүүлсний дүнд уг протоколын төслийг 2012 оны арваннэгдүгээр сарын 12-17-нд БНСУ-ын Сөүл хотноо болсон Тамхины хяналтын суурь конвенцийн тавдугаар бага хурлаар дэлхийн 140 гаруй орны төлөөлөгчид ямар нэгэн нэмэлт, өөрчлөлтгүйгээр санал нэгтэйгээр баталжээ. Уг протокол нь тамхин бүтээгдэхүүний хууль бус нийлүүлэлтийн сүлжээг хянах, энэ чиглэлээр олон улсын хамтын ажиллагааг сайжруулах зорилготой бөгөөд түүнд оролцогч улсууд ийм худалдааг багасгах, цаашдаа бүрэн устгах хяналтын системийг бүрдүүлэх үүрэг хүлээх юм байна.

1

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан  гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ, Д.Лүндээжанцан нар Эрүүл мэндийн сайдаас асуулт асуун хариулт авсны дараа санал хураалт явууллаа. Санал хураалтаар гишүүдийн дийлэнх  буюу 72.7 хувь нь дэмжсэн юм. Ийнхүү Тамхин бүтээгдэхүүний хууль бус худалдааг устгах тухай протоколыг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг баталлаа.

УИХ-ын чуулганаар үргэлжлүүлэн Эдийн засгийг эрчимжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэж байна.

1

Н.Энх