Хүүхэд харах үйлчилгээг төрөөс дэмжих тухай сүүлийн хэдэн жил ярьж байна.  Ерөнхийлөгч уриалаад эмэгтэй голдуу хэдэн гишүүд хуулийн төсөл боловсруулаад УИХ-аар хэлэлцүүлэх гээд багагүй хугацаа өнгөрүүллээ. Эдийн засаг засаглалын хямрал ярьсаар хүүхдээ мартаж орхисон хэрэг. Хүүхдийн эрхийг хамгаалах өдөр л сая нэг санасан бололтой ярьж байх шиг байна.

5

Сургуулийн өмнөх боловсролын үйлчилгээнд хот хөдөө гэлтгүй хүүхэд бүр хамрагдах ёстой. Гэвч цэцэрлэгийн барилгын хүрэлцээ, эцэг эхчүүдийн амьжиргааны түвшингээс шалтгаалан хүүхдүүд тэр болгон цэцэрлэгт хамрагдаж чадахгүй байна. Өнөөдөр улсын хэмжээнд 571 цэцэрлэг барих шаардлагатай байгаа боловч төсөв, санхүү, эдийн засгийн байдлаас шалтгаалан ойрын хугацаанд шийдвэрлэх боломжгүй болоод байгаа юм. Амьдрал дээр “хүүхэд гэрээр харах” үйлчилгээ аль хэдийн энгийн асуудал болсон ч хуулийн зохицуулалтгүй явсаар өдийг хүрсэн. Олон улсын түвшинд хүүхэд харах үйлчилгээг төрөөс санхүүжүүлэн эцэг эхийн үүрэг, хариуцлага, хяналт дор хуулиар зохицуулагдаж байдаг байна. Харин манай улсад энэ асуудал зогсонги байдалтай байгаа нь олон талаар хүндрэл үүсгэж байгаа юм.

5

Засгийн газар сүүлийн үед барилга, байшинг олноор барьсанаас хүний хөгжилд хөрөнгө оруулалт хийсэнгүй гэж хэлэхэд хилсдэхгүй. Уг нь хүүхэд харах үйлчилгээг хөгжүүлчихвэл олон цэцэрлэгийн барилга барих шаардлагагүй болно. Эндээс л хотын агаар болон хөрсний бохирдлыг багасгаж, ногоон эдийн засгийг хөгжүүлнэ, эцэг эхчүүдийг ажилтай болгон хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангана гэж зарим гишүүн үзэж байгаа юм. Ер нь улсын төсвийн хөрөнгөөр чанаргүй байшин барилгыг барьж байснаас, зөв ашигтай зүйлд зарцуулах, хүүхдийн цэцэрлэгт хамрагдалтыг нэмэгдүүлэхийн төлөө ажиллавал тодорхой хэмжээний үр дүнд хүрэх нь ойлгомжтой.

5

Хүүхдийн цэцэрлэг гэдэг хэдэн давхар байшин бариад л шийдчихдэг асуудал биш. Харин олон улсын жишгийг даган Хүүхэд харах үйлчилгээг цогцоор нь шийдээд, төрөөс дэмжвэл энэ нь цэцэрлэг барихаас амархан асуудал гэдгийг албаны хүн хэлж байлаа. Өнөөдөр улсын цэцэрлэгт хүүхдээ өгч чадахгүй байгаа эцэг эхчүүдийн арай бэлтэй нь хүүхдээ хувийн цэцэрлэгт өгдөг. Амьдралын түвшин доогуур эцэг эхчүүд хүүхдээ харах хүнгүйгээр гэртээ түгжиж орхидог. Ялангуяа өвлийн цагт энэ нь маш осолтой. Учир нь хараа хяналтгүй үлдсэн хүүхэд гал түймрийн аюулд өртөх гэртэйгээ шатах, ганцаараа гадаа гарч гар хөлөө хөлдөөхөөс эхлээд олон эрсдэлд ордог байна.

6

Боловсролын салбарын хяналтын байцаагч нар 2010 онд 600 гаруй барилга байгууламжид санал, дүгнэлт гаргаж, 10 гаруй цэцэрлэгийн барилга шаардлага хангахгүй, үйл ажиллагаа явуулах боломжгүй гэсэн дүгнэлтийг гаргажээ. Мөн Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар өнгөрсөн онд 150 цэцэрлэгийн барилга байгууламжийг актлан ойрын 4-5 жилд хаахыг сануулж, нийслэлийн 7 цэцэрлэгийг ашиглагдах боломжгүй гэсэн санал, дүгнэлтийг гаргасан. Энэ байдал хэвээр үргэлжилвэл гэртээ байх хүүхдийн тоо нэмэгдэнэ гэсэн үг.

6

Гэр хороололд байгаа хүүхдүүд боловсролын хоцрогдолтой, гэмт хэрэг, гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртөх нь элбэг. Гэтэл манай  улсын хүн амын хичнээн хувь нь гэр хороололд амьдардаг билээ гэдгийг хэн бүхэн мэднэ. Тэгэхээр хүүхдүүдийнхээ ирээдүйн төлөө дорвитой арга хэмжээ авах шаардлагатай болж байгаа юм. Дээр нь эцэг эхчүүд улсын цэцэрлэг, хүүхэд харах үйлчилгээг авахаа өөрсдөө сонгох, цэцэрлэгийн давхарыг нэмэгдүүлэх, цэцэрлэгийн талбайг зориулалтаар ашиглах, зун цагт цэцэрлэг ажиллуулах, хүүхэд харах үйлчилгээг тусгай хуулиар зохицуулах зэрэг олон асуудлыг эрх мэдэлтнүүд шийдэх хэрэгтэй байгаа юм.

6

Улсын ирээдүй болсон хүүхэд багачууд аюулгүй, тав тухтай, эрүүл орчин амьдрах ёстой. Тийм орчин нөхцөл боломжийг бүрдүүлж өгөх нь өнөөгийн төрийн ирээдүйнхээ өмнө хүлээсэн эрхэм үүрэг билээ.

5

Н.Бадамжав