Далай лам, Барак Обама нар уулзав. Энэ талаар “www.dailymail.co.uk” мэдээллээ.

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Барак Обама Түвдийн мөнхийн удирдагч гэгддэг XIV Далай ламыг Цагаан ордондоо хүлээн авч уулзжээ. Уг уулзалт хаалттай болсон бөгөөд Цагаан ордны хэвлэлийн алба “Удирдагчид Түвдийн асуудлаар голлон ярилцсан” хэмээн мэдэгджээ.

Цагаан ордны хэвлэлийн төлөөлөгч Жон Эрнест “Далай лам Түвдэд шинэ гарц нээж өгөхийг Ерөнхийлөгч Обамагаас хүссэн. Түвд, АНУ-ын тусламжтай илүү нээлттэй болох зорилготой хэмээн Далай лам онцолсон. Уг саналыг дэмжихээ Ерөнхийлөгч амласан” гэж мэдэгдсэн байна.  

Обама “АНУ, Түвдийг олон улстай холбох гүүр” болохоо мэдэгдсэн ч Түвдийг тусгаар тогтносон бие даасан улс болохыг нь дэмжихээс татгалзжээ. Учир нь тэрбээр “Энэ асуудал БНХАУ болон АНУ-ын дипломат харилцаанд сөргөөр нөлөөлөх болно. Түвдийн асуудлаар яриа хэлэлцээр хийхгүй байхыг Бээжин анхааруулсан. Далай ламыг АНУ-д урих болон Түвдийн асуудлаар ярилцахыг би шийдвэрлэх ёстой хэмээн үзэж байна” гэж мэдэгджээ.

Далай ламыг Вашингтонд айлчлахыг Бээжин хүчтэй эсэргүүцсэн юм. Мөн Вашигтон хотноо суугаа БНХАУ-ын бүрэн эрхт элчин сайд эсэргүүцлээ илэрхийлэн Цагаан ордон руу шаардах бичгээ илгээсэн байна. Уг шаардлагыг Обама биелүүлэхээс эрс татгалзаж ийнхүү Далай ламыг хүлээн авчээ.

Обама уг уулзалтын үеэр “Түвдийн ирээдүйн асуудлаар АНУ-тай ярилцахаас БНХАУ-ын удирдлагуудтай ярилцах нь илүү үр дүнтэй байх. Одоо Түвд болон БНХАУ-ын эрх баригчид уулзах цаг нь ирсэн. Та бүхэн уулзахгүй удах тусам энгийн иргэд хохирсоор байх болно. Би таныг хүндэлдэг бас хайрладаг. Хэрвээ хоёр улсын дээд хэмжээний уулзалт зохион байгуулагдсан тохиолдолд Вашингтон зуучлагчийн хувиар оролцохоо албан ёсоор мэдэгдье” хэмээн илэрхийлжээ.

Далай лам “Түвдийн асуудал сэтгэлийг минь байнга зовоодог. Таны хэлсэн зүйлс миний сэтгэлийг хөдөлгөж байна. Обама та бол миний сайн найз. Миний чин хүсэл бол Түвдийг тусгаар улс болгох. Би эртнээс Бээжингийн эрх баригчидтай уулзахыг хүссэн. Энэ тухайгаа олон ч удаа илэрхийлсэн ч өнөөг хүртэл нааштай хариу хүлээн аваагүй байна” гэж хэлжээ.

Бээжингийн хүчтэй эсэргүүцлийн улмаас Обама уламжлалт ёсноосоо хазайж Далай ламыг хүндэт зочдоо хүлээн авдаг зуйван танхимдаа хүлээн авсангүй. Харин тэрбээр өөр өрөөнд дээрхийн гэгээтнийг хүлээн авсан бөгөөд ярилцах сэдэв нухацтай байсан учир уг уулзалт хаалттай хаалганы цаана болжээ.  

Бээжин уг уулзалтаар ярилцах асуудлыг бичгээр гаргаж өгөхийг Цагаан ордноос хүссэн ч татгалзсан хариу авчээ. Цагаан ордон “Удирдагчид тодорхой сэдвийн дор ярилцахгүй. Хүссэн сэдвээрээ ярилцах болно” хэмээн Бээжингийн талд мэдэгдсэн байна.

Обама Ерөнхийлөгчийн албыг хүлээн аваад Далай ламтай дөрөв дэх удаагаа биечлэн уулзаж, ярилцаж буй юм. Далай лам 2014 оны хоёрдугаар сарын 9-11-ний өдрүүдэд Вашингтон хотноо айлчилсан билээ.

Уг уулзалтын дараа Далай лам, БНХАУ-ын дарга Си Зиньпинтэй биечлэн уулзахыг хүссэн билээ. Бээжин уг саналын хариуг 14 хоногийн дараа өгсөн бөгөөд “Түвд бол Бээжингийн нэг хэсэг” хэмээн хариу мэдэгджээ. Далай лам уг уулзалтаар Түвдийн тусгаар тогтнолын асуудлаар ганц үг дуугарахгүй зөвхөн түвдүүдийн ахуй амьдралын асуудлаар хэлэлцэхээ илэрхийлсэн ч мөн татгалзсан хариу авчээ.

Си Зиньпин АНУ-д айлчлах үеэрээ “Би Түвдийн асуудлаар зөвхөн албан ёсны төлөөлөгчидтэй л хэлэлцэх болно” гэж мэдэгджээ. Бээжин 2010 оноос Түвдийн асуудалд ихээхэн анхаарлаа хандуулах болсон. Түвдэд ихээхэн мөнгө төсөвлөж, түвдүүдийг нүүдлийн амьдралаас суурин иргэншилтэй болгохоор зүтгэж байна. Бээжингийн Засгийн газартай хамтран ажиллахаар гэрээ байгуулсан түвдүүдэд орон сууц бэлэглэсэн байна.

Ийнхүү Бээжин түвдүүдийн нийгмийн амьдралд оролцож, малчин эрчүүдийг барилгачин харин малчин бүсгүйчүүдийг оёдолчин болгож эхэллээ. Харин түвд хүүхдүүдэд зөвхөн Бээжингээс ирсэн багш нар хичээл заах болсон байна.

Б.Дэлгэрцэцэг