Төв аймгийн Алтанбулаг суманд байрлах Тавантолгой дахь Зэвсэгт хүчний 311 дүгээр ангид Зэвсэгт хүчний 350 дугаар анги байлдааны буудлагатай тактикийн  хээрийн сургуулилт хийж байх явцад байлдааны гар гранат дэлбэрч, хоёр цэргийн албан хаагч амь эрсдэж, найман цэргийн алба хаагч хүнд гэмтсэн байна.

Сургалтын гранат 50-200 метрт хөнөөл учруулдаг

Зэвсэгт хүчний анги салбарууд сургалт, бэлтгэлийн төлөвлөгөөний дагуу байлдааны буудлагатай тактикийн хээрийн сургууль хийж байгаа. Хээрийн сургуулилт хоёр үе шаттай явагддаг аж. Эхлээд байлдааны буудлага, харвалтын дадлага хийгддэг. Дадлагын хугацаа дуусч, өчигдөр /2017.04.11/ гранат шидэхэд бэлтгэх сургуулилтын явцад дэлбэрэлт болжээ. Сургалтын гранатыг шидэх явцад унагасан, эсвэл гадны ямар нэгэн хүчин зүйл нөлөөлсөн эсэхийг одоогоор тогтоогоогүй байгаа бөгөөд хэргийг Төв аймгийн цагдаагийн хэлтэст шалгаж байгаа юм. Уг сургалтын гранат нь 50-200 метрт аюул дагуулдаг бөгөөд энэ хэмжээнд сумны хэлтэрхий үсэрч ойр орчмын амьд биед хөнөөл учруулдаг байна.

Хээрийн сургалтын явцад байлдааны сум, галт зэвсгийг хэрэглүүлэхээр журамд заагдсан байдаг. Мөн байлдааны буу, сум, галт хэрэгсэл, байлдааны харвалтуудыг сургалтын үеэр хэрэглэх журамтай  учраас ном дүрэм журмын дагуу явагдсан арга хэмжээ гэдгийг ЗХЖШ-ын орлогч дарга, хошууч генерал Ж.Бадамбазар хэллээ.

Зарим хэвлэлээр удахгүй болох Зэвсэгт хүчний анги байгууллагын аварга шалгаруулах марш тактик тэмцээний бэлтгэл ажлыг хангах үүднээс сургуулилтад гарсан. Улмаар золгүй хэрэг гарсан  гэх ташаа мэдээлэл тархсан. Тэгвэл Зэвсэгт хүчний аварга шалгаруулах марш тактикийн тэмцээнийг тавдугаар сарын дунд үеэр зохион байгуулна.  Тэмцээнд оролцох бүрэлдэхүүн дөрөвдүгээр сарын сүүлээр бэлтгэлд гарахаар төлөвлөөд байсан.  Мөн марш тактикийн тэмцээний үеэр байлдааны буу, сум, галт зэвсгийг хэрэглүүлдэггүй болохыг тэрбээр хэллээ.

Осолтой холбогдуулан Тавантолгой дахь Зэвсэгт хүчний сургалтын төвийн үйл ажиллагааг түр зогсоосон байна. Мөн бусад ангийн үйл ажиллагаанд давхар хяналт тавьж байгаа ажээ.

Ахмад, ахлагч хоёрын амь насыг аврах боломжгүй байжээ

Гранат дэлбэрсэн талбайд нийт 25 цэрэг сургуулилт хийж байсан аж. Осол болсон даруйд Тавантолгойд байрлаж байсан Зэвсэгт хүчний 311 анги болон 350 дугаар ангийн эмнэлгийн бие бүрэлдэхүүн нийт гэмтсэн цэргийн алба хаагчдад анхны тусламж үзүүлсэн байна. Нас барсан хоёр албан хаагчийн гэмтэл хүнд, амь насыг нь аврах боломжгүй байжээ. Ослоор нийт хоёр албан хаагч амиа алдаж, найман цэрэг хүнд шархатсан. Мөн гурван цэргийн алба хаагчийг сэтгэлзүйн цочрол, цохих долгионд өртсөн байж болзошгүй хэмээн үзэж үзлэгт хамруулахад тэдний биеийн байдал хэвийн байжээ. Шархатсан найман цэргийн  албан хаагчийг цэргийн төв эмнэлэг рүү тээвэрлэх ажлыг ЗХЖШ, цэргийн төв эмнэлэгтэй хамтран зохион байгуулсан аж. 

Цэргийн төв эмнэлэгт хүргэсэн даруйд хоёр цэргийн албан хаагчид яаралтай хагалгаа хийж, эрчимт эмчилгээний тасагт шилжүүлсэн байна. Тэдний биеийн байдал тогтворжиж, зүрх,судасны ажиллагаа хэвийн болжээ. Харин бусад шархатсан цэргүүд ихэвчлэн тэсрэлтийн улмаас үүссэн гадны биет буюу гранатын хэсгүүд мөч, гар, сарвуу хэсгээр болон доод мөч, гуя шилбэ зэрэг зөөлөн эдэд нэвчин орсон, бага зэргийн цус алдалттай байсан аж.  Тэдэнд нарийн мэргэжлийн шинжилгээ, үзлэг хийж, бүрэн эдгэрсний дараа эмнэлгээс гаргах юм байна.

Амь үрэгдсэн алба хаагчдад тэтгэмж олгоно

Гранат дэлбэрсэн шалтгаан нь гадны хүчин зүйл нөлөөлсөн эсвэл зэвсэг хадгалалтын горим алдагдсан эсэхийг тогтоохоор хууль хяналтын байгууллагууд ажиллаж байна. Хэрэв Зэвсэгт хүчинд хамаарах шалтгааны улмаас гранат дэлбэрсэн гэдэг дүгнэлт гарвал хуулийн дагуу хариуцлага хүлээхэд бэлэн гэдгийг ЗХЖШ-ын орлогч дарга, хошууч генерал Ж.Бадамбазар хэлсэн. Мөн тэрбээр зэвсэг хадгалалтын горимын талаар “ Манай улсын зэвсэг хадгалах объеьтийн насжилт өндөр. Гэхдээ стандартыг хангасан байдаг. Мөн зэвсэгт хадгалах, хамгаалахад онцгой журам үйлчилдэг учраас хэвийн байгаа” хэмээв.

Одоогоор ослын шалтгааныг тогтоохоор хууль хяналтын байгууллагынхан ажиллаж, зарим цэргийн алба хаагчтай уулзаж мэдүүлэг авч байгаа юм байна.

Амь эрсэдсэн Зэвсэгт хүчний 350 дугаар ангийн ахмад Б.Мөнгөншагай, ахлагч Б.Ариунболд нар нь эхнэр хүүхдийн хамт амьдардаг байсныг ЗХЖШ-аас мэдээлсэн. Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр тэтгэмжийн тухай хуулийн дагуу амь эрсэдсэн алба хаагчдад үндсэн цалинг1 0 жил олгохтой тэнцэхүйц тэтгэмж олгоно. Мөн тухайн амь эрсэдсэн иргэний гэр бүлийн гишүүдэд хөдөлмөрийн чадваргүй гишүүн байвал тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр олгох хуулийн заалттай.

Үүний дагуу ЗХЖШ-ын даргын тушаалаар амь эрсэдсэн алба хаагчдад тэтгэвэр, тэтгэмжийг олгох асуудлыг шийдхээр ажиллаж байгаа ажээ.

Манай улсад 1990 оноос хойш гранат дэлбэрч алба хаагчийн амь эрсэдсэн тохиолдол цөөн гарсан гэдгийг албаны хүн хэлж байна. Тухайн үед байлдааны сургууль, хээрийн тактик ховор хийгдэж байжээ. Харин 2000 оны сүүл үеэс төр засаг Зэсвэгт хүчнийг хөгжүүлэх олон арга хэмжээ авснаар байлдааны бэлтгэл сургуулилт тасралтгүй явагдаж эхэлсэн байна.

2015 оны арванхоёрдугаар сард Налайх дүүргийн Городок тосгонд байрлах Зэвсэгт хүчний 337 дугаар ангийн нисдэг тэрэг осолдож, цэргийн алба хаагч амь насаа алдаж, бэртсэн осол гарч байсан.

Мөн энэ оны хоёрдугаар сард Орхон аймгийн Зэвсэгт хүчний 186 дугаар ангид сургуулилтын гранатын тэслэгч дэлбэрч, 19 настай байлдагч хоёр нүдээ хүндээр гэмтээж, зүүн гарынхаа гурван хурууг түлсэн хэрэг гарч байв.  Гранатын гал болох жижиг биет тусдаа байх үедээ аюулгүй боловч хүний эд эрхтнийг гэмтээх аюултай. Үүнийг мэдэхгүйн улмаас тухайн хугацаат цэргийн алба хаагч эрүүл мэндээрээ хохирч байсан.

Г.Тэгшсүрэн