1945 оны II сарын 11-ний өдөр ЗСБНХУ, АНУ, Их Британи гурван их гүрний удирдагч И.Сталин, Ф.Рузвельт, Уинстон Черчилль нарын Алс Дорно дахины багц асуудлаар хийсэн хэлэлцээрийн удиртгал хэсэгт ”Европт дайны дуусч, Герман бууж өгсөнөөс 2, 3 сарын дараа ЗХУ холбоотнуудын талд Японы эсрэг дайнд орно. Харин үүний нөхцөл болгож” хэмээн өгүүлээд гурван зүйл тавьсаны нэгдүгээр зүйлд заахдаа; ”Гадаад Монголын (БНМАУ) статус квог хадгалах явдал” хэмээн заасан байна. Энэ асуудлыг И.Сталин оруулсан байна. ЗХУ, АНУ, Их Британи гурван их гүрний тэргүүн нар Монголын статус квог (status quo) «одоогийн байгаагаар» хадгалахаар тохиролцсон нь Манай улсын тусгаар тогтносон байдал олон улсын эрх зүйн хэм хэмжээгээр хүлээн зөвшөөрөгдөх үндэс болсон билээ хэмээн Түүхийн шинжлэх ухааны доктор О.Батсайхан өгүүлэлдээ дурджээ.

Тусгаар тогтносон Монгол Улсыг дэлхийн их гүрнүүд хүлээн зөвшөөрсөн энэхүү түүхэн уулзалт хөшөө болон мөнхөрлөө. Их Засаг их сургуулийн хүндэтгэлийн талбайд бүтээгдсэн дурсгалын гэрэлт хөшөөний нээлт Ялалтын баярын энэ өдөр боллоо. Нээлтийн арга хэмжээнд УИХ-ын гишүүн Н.Учрал, нийслэлийн Засаг даргын орлогч Ж.Батбаясгалан, Их Засаг их сургуулийн ректор Н.Ням-Осор болон ахмад дайчдын төлөөлөл оролцлоо.

Ялтын уулзалтыг харуулсан хөшөө ОХУ-ын Сочи хотод байдаг. Харин энэхүү түүхэн уулзалтыг мөнхөлсөн хоёр дахь хөшөө Монгол Улсад ийн сүндэрлэлээ.

Түүхэн уулзалтыг хойч үед таниулах зорилготой энэхүү хөшөөг нийслэлийн соёлын өвд бүртгүүлжээ.

В.Бат