Улс төрийн гурав дахь хүчин МАХН-д албан тушаалын тэмцэл өрнөсөөр байна. Нэгэн цагт Монгол Улсын гурав дахь Ерөнхийлөгч Н.Энхбаярын өмгөөлөгч байсан, эдүгээ  МАХН-ыг парламентад гурав дахь хүчний төлөөлөлтэй болгосон эрхэм гишүүн О.Баасанхүү болон МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр хоёрын хооронд намын даргын албан тушаалын тулаан өрнөж, шүүхээр шүүгдэж байна. Өнгөрсөн 12 дугаар сард МАХН-ын Их хурал хоёр талд хуралдсан.

Төрийн ордонд хуралдсан МАХН-ын гишүүд намын дарга Н.Энхбаярынхаа эрх ямба, хугацаа хэтэрснийг шүүмжилж,  УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүүг даргаараа сонгосон бол  МАХН-ын дарга Н.Энхбаярын талынхан  О.Баасанхүү гишүүнийг намын даргаар сонгосныг хүчингүй, цаашлаад О.Баасанхүүг МАХН-аас хөөх хүртэл шийдвэр гаргасан.   Тиймээс  шинэ оныг МАХН-ынхан хоёр даргатай угтлаа. Хэн нь МАХН-ын дарга вэ гэдгийг өнөөдөр Дээд шүүх шийдвэрлэнэ.

Ер нь МАХН-ын даргад горилогч О.Баасанхүү хэвлэлээр “МАХН-ыг Дээд шүүх дээр бүртгэж, намын даргаар Н.Энхбаяр өнөөг хүртэл байгааг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр, Ц.Элбэгдорж хоёрын хуйвалдаан” хэмээн удаа дараа мэдэгдэж ирсэн.  МАХН гэдэг нэрийг Дээд шүүхэд бүртгэхэд нөлөөлсөн эрхэм тухайн үеийн Монгол Улсын дөрөв дэх Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж гэдэгтэй хэн ч маргахгүй.  Харин МАХН-ын даргын суудал  Н.Энхбаярт хадгалагдах эсэх нь хувь улстөрчөөс хамааралтай асуудал. 

МАХН-ыг бүртгүүлэхэд нөлөөлсөн, гарын үсэг зурсан, тус намын гишүүнчлэлээс гараагүй гишүүд  тухайн үед Н.Энхбаяр гэдэг эрхмийн талд л  бат зогссон. Тиймээс ч МАХН-ыг нийтийн гэхээсээ нэг гэр бүлийн нам гэсэн  сэтгэлгээ  өнгөрсөн хугацаанд нийгэмд төлөвшсөн.  МАХН-ыг Улсын дээд шүүх дахин бүртгэж, Н.Энхбаярт дагаар орсон одоогийн МАН-ын гишүүдээс зарим нь төрхөмдөө буцаж, зарим нь өөр улс төрийн хүчин байгуулан сонгуульд орж байлаа. Тухайлбал, одоогийн УИХ-ын гишүүн Д.Тэрбишдагва, Ч.Улаан нар МАХН-д элсэхээр очиход алд цэнхэр хадаг, мөнгөн аягатай сүү барин угтаж байсныг түүх гэрчилнэ. 2016 оны УИХ-ын сонгуулиар тэд сонголтоо өөрчлөн, МАН-д эргэж ирсэн.  Харин Ц.Шинэбаяр, Б.Молор-Эрдэнэ нарын гишүүд МАХН-ын  үйл ажиллагаанд нь оролцож яваад, 2012 оны сонгуулийн өмнө Н.Энхбаяр даргадаа гомдоллон, Хамаг Монгол-Хөдөлмөрийн нам байгуулан тусгаарласан.  Энэ мэтээр Н.Энхбаяр даргадаа гомдоллогчид цөөнгүй байдаг. УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү ч Н.Энхбаяр даргадаа гомдоллогчдын нэг гэдгээ үе үе цухалзуулдаг.

Улс төрийн хүчин парламентад суудалтай байх нь тухайн нам олон нийтэд хүлээн зөвшөөрөгдөхөөс эхлээд  тодорхой санхүүжилт авах зэрэг нэр төрийн болоод эдийн засгийн ач холбогдол ихтэй. Гэхдээ энэ удаад МАХН парламент дахь ганц суудлаасаа татгалзан, УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүүг намаасаа хөөх шийдвэр гаргаж байгаа нь Н.Энхбаярын улс төрийн үйлдлийн нэгээхэн хэсэг.

Цаашлаад О.Баасанхүү гэх хувь хүний тухайд аль нэг намд гишүүнээр элсэх хүсэлт гаргалаа ч хүлээж авах эсэх нь эргэлзээтэй. Ер нь 2016 оны сонгуулийн өмнөхөн МАН, АН-ын аль нэгэнд элсэх саналаа тавьсан ч  түдгэлзсэн сураг чих дэлсэж байсан юм даг.

Тэгээд ч МАХН-ын дарга хэн бэ гэхээсээ МАХН хэний нам бэ гэдэг асуултын хариулт хэн бүхэнд тодорхой байдаг. Ер нь заавал  МАХН-ын дарга болох гэж зүтгэхээр шинэ улс төрийн хүчин байгуулах эрх хэнд ч нээлттэй. Гэвч өнөөдрийн тухайд МАХН-ын дарга байна гэдэг гол асуудал бололтой.

Харин өнөөдрийн тухайд МАХН-ын дарга хэн эсэх, О.Баасанхүү МАХН-ын гишүүнчлэлээсээ  хөөгдөх эсэх, МАХН парламентад суудалтай эсэх нь зэрэг эргэлзээтэй  асуудалд Улсын дээд шүүхийн шийдвэр цэг тавих юм. 

Н.Энх