Саяхан УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт чуулганы хуралдааны үеэр ихээхэн бухимдсан. Түүний бухимдлын шалтгаан нь Ховд аймгийн Эрдэнэбүрэн суманд байгуулагдах Эрдэнэбүрэнгийн УЦС-ын тендер гацсан бүр зогссон явдал байлаа. Олон жил ярианаас цаашгүй байсан энэ ажил одоо л нэг явах нь уу гэтэл дахиад таг зогсчихов. Шалтгаан нь Эрчим хүчний яамны хурган дарга нар гэдгийг С.Бямбацогт гишүүн хэлж бухимдлаа. Баруун аймгуудыг цахилгаанаар хангаад зогсохгүй Монгол Улсын эрчим хүчний салбар бие даахад чухал ач холбогдолтой тус төслийн тендерийг хэдэнтээ хойшлуулж, эцэст нь нам гацаажээ. Одоо энэ төсөл хэзээ эхлэх нь тодорхойгүй болсон гэсэн үг. Дахиад хэдэн жилийн яриа болон үргэлжлэхийг ч үгүйсгэх аргагүй. Санаатай, санаагүй нь үл мэдэгдэх иймэрхүү хорлон сүйтгэх ажиллагаа холоос шидсэн чулуу байхыг ч үгүйсгэх аргагүй.

Монгол Улсын эрчим хүчний систем тун эмзэгийг, тог цахилгаангүй бол амьдрал зогсохыг бид улс даяараа өчигдөр харлаа. Цахилгаан тасарсан хэдхэн цагийн хугацаанд нийслэлчүүд бараг л боож үхэх шахав. 21 дүгээр зууны их хот тог цахилгаангүй хэмээн бүгд гомдоллож, буруутныг хайж байлаа. Энэ бол эрчим хүч ямар амин чухал болохын ганцхан баталгаа. Ийм байхад эрчим хүчний том төслүүдийг гацааж, зогсоож байгаа хүмүүс бол эх орноосоо урваснаас ялгаагүй.

Эрдэнэбүрэнгийн УЦС шиг V цахилгааны станцыг мөн л олон жил ярьсан. Газар нь шийдэгдсэнээс өөрцгүй байсаар бүр сураг нь алдарсан. Одоо ашиглагдаж буй цахилгаан станцууд хэзээ хүртэл тэсэхийг хэлж мэдэхгүйгээ энэ салбарынхан хэлдэг. Өвлийн оргил ачааллын үед байдаг бүх хүчээ шавхан ажиллаж буйгаа ч учирладаг. Нэг л өвөл хот даяараа бүр улс орноороо хөлдөх хэмжээнд хүрч болзошгүйг сануулсаар буй. Гэвч эрчим хүчний томоохон төслүүдийг гацаадаг хэсэг бүлэг хүмүүс энэ төрд байсаар л байгаа. Тэд эрчим хүчний төслүүдийг яриа төдий, цаасан дээр төлөвлөсөн төсөл төдийхнөөр хэдэн арван жил үргэлжлүүлэх мөнхийн сонирхолтой. Шалтгааныг нь тодорхой мэдэхгүй ч гадны захиалгатай байж болзошгүйг ч учир мэдэх хүмүүс барин тавин ярьдаг.

Хэд хоногийн өмнө С.Бямбацогт гишүүн ганцаараа бухимдаж байсан бол өчигдөр улсаараа бухимдлаа.

Тэгэхээр энэ тог цахилгаан зөвхөн эрчим хүчний салбарын хэдхэн инженерийн асуудал биш гэдгийг тодорхой харлаа, мэдэрлээ. Гэр нь цахилгаангүй болж, утас нь цэнэггүй болоход энгийн иргэнээсээ эхлээд төрийн өндөрлөг хүртлээ бухимдаж байна. Товчхондоо тог цахилгаан бүх нийтийн амин чухал хэрэглээ гэдгийг хэдхэн цагийн дотор бүгд мэдэж авлаа. Харамсалтай нь тасарвал тог цахилгаан нэхэж уурлаад, ирвэл хэтрүүлж хэрэглэдгээс өөрөөр энэ асуудалд хандаж байсангүй. Эрх мэдэлтнүүд нь ч ялгаагүй, эрчим хүчний том төслүүдийг явуулах, найдвартай эх үүсвэртэй болох талаар дуугарч байсангүй. Тиймдээ ч өнөөдөр бид хэзээ ч унтарч болзошгүй эх үүсвэртэй арай ядан дэнжигнэж байна.

Эрчим хүчний том төслүүдийг гацаагчид бол эмнэлгийн орон дээр үхэл амьдралтай тэмцэлдэж байгаа өвчтний амьсгалын аппаратыг салгасантай ялгаагүй нүгэлтэн. Тэд улс орны үндэсний эрх ашгийн эсрэг заналхийлэгчид. Үүнийгээ ч мэдэхийн дээдээр мэдэж буй тэр хүмүүс томоохон төлөөс эсвэл шагналтай байдаг биз.

В.Бат