Нүүрсний сонсгол Тавантолгой ХК-ийн нүүрс борлуулалтын асуудлаар үргэлжилж байна. Энэ хэсэгт Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдорж, Ерөнхий прокурор асан Д.Дорлигжав нар гэрчээр дуудагджээ. Учир нь тэд Тавантолгой ХК-тай гэрээ байгуулсан Женерал тек ХХК-ийн нэгдмэл сонирхолтой этгээдүүд юм.

Женерал тек ХХК нь Тавантолгой ХК-тай 2013 онд 100 мянган тонн нүүрсний гэрээ байгуулж, 19.2 мянган тонныг нийлүүлсэн гэдгийг шинжээчийн дүгнэлтэд дурджээ.

УИХ-ын гишүүн М.Оюунчимэг: Женерал тек ХХК-ийн гэрээлсэн дүн 100 мянган тонн атлаа 19 мянган тонныг бүртгүүлсэн байна. Шинжээчийн дурдсан бүх компанийн гэрээлсэн тоо асар өндөр ч бүртгэгдсэн дүн нь хэд дахин бага байна. Нэг сая орчим тонн нүүрс хэзээ яаж гарсан, мөнгө нь хаашаа орсон талаар огт мэдээлэлгүй байна. Гэрээлсэн нүүрснүүдийн тал нь хаашаа явав? Яагаад ийм их зөрүү гарав?

Гэрч Х.Сугир: Д.Бат-Эрдэнэ гишүүн Өмнөговь аймгийн Тавантолгой ХК-ийн хөгжил дэвшилд бодитой хувь нэмэр оруулсан байж болно. Үүнийг үгүйсгэхгүй. Гэхдээ Өмнөговь аймгийн нийт иргэд үр ашгийг нь хүртэх ёстой. Дарга дагасан цөөхөн хүн хөлжиж, Монгол Улсын манлай, алдар уяач болдог байж болохгүй.

Тавантолгой ХК-ийг хууль журмын дагуу ажиллуулсан бол Өмнөговь аймаг Монгол Улсдаа өндөр хөгжилд хүрэх боломж байсан. Харамсалтай нь 49 хувийн төлөөлөл болох Д.Бат-Эрдэнэ гишүүн 2009 онд 451 хувийн төлөөллөөр ТУЗ-д орж ирээд компанийн удирдлагыг авч, нүүрсний 25$-ын үнийг гурван жилийн хугацаанд нэмээгүй.

ТУЗ-ийн дарга Д.Бат-Эрдэнийн Тавантолгой транс компани Тавантолгой ХК-иас маш хямд үнээр нүүрс худалдан авч, урагшаа өндөр үнээр зарж, өөртөө давуу байдал үүсгэсэн.

Тавантолгой ХК-иас 379 мянган тонн нүүрсийг хулгайгаар гаргасан асуудал яригддаг. 3758 тээврийн хэрэгслээр 379 мянган тонн нүүрсэнд бүрдүүлэлт хийсэн гаалийн бүрдүүлэлт Монгол Улсын гаалиас олдоогүй. Хятадын талаас зузаан материал ирүүлсэн. 2013 онд нийслэлийн прокуророос энэ хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон. Үүнийг шалгаж, хариуцлага тооцсон бол Эрдэнэс Тавантолгой ХК-иас 340 мянган тонн нүүрс алдагдсан асуудал үүсэхгүй байсан. Үүнийг Ажнай Бат-Эрдэнийн Тавантолгой Транс ХХК олборлосон юм биш үү. Учир нь 2013 онд Тавантолгой Транс ХХК, Тавантолгой ХК-иас худалдаж авсан нүүрснээсээ 260 мянган тонн нүүрсийг илүү экспортолсоныг Сангийн яам гаргаж ирсэн байна. Энэ нүүрсийг Тавантолгой ХК эсвэл Эрдэнэс Тавантолгойгоос авсан. Өөр хаанаас авах билээ.

ХЗДХ-ийн сайд Б.Энхбаяр: 2013 оны хэргийг прокурорын шатанд хэрэгсэхгүй болсныг ярьж байна. Үүнд тайлбар өгөх үү?

Ерөнхий прокурор асан Д.Дорлигжав: Энэ Ерөнхий прокурорт танилцуулагдаагүй хэрэг байна. Би санахгүй байна. Нийслэлийн прокурор дээр хэрэгсэхгүй болсон юм байна. Прокурорын тухай хуулиар тухайн хэрэгт хяналт тавьж байгаа прокурор хэний ч нөлөөнд автахгүйгээр хэргээ шийдэж, хариуцлагыг нь өөрөө хүлээдэг.