Шатахуун тасалдаад долоо хонож байна. Улаанбаатар хотод шатахуун түгээх станцууд дизель түлшийг зөвхөн гэрээтэй байгууллагууддаа олгож байгаагаас үүдэж шагийн түлшний наймаа газар аваад буй. Өөрөөр хэлбэл, шатахуун түгээх станцад 3690 төгрөгөөр зарагдаж буй дизель түлш шагчдийн гараар орж 4200-4500 төгрөг болжээ. Нийслэлд зөвхөн дизель түлш тасалдаад зогсохгүй АИ-92 бензиний хүртээмж багассан байна. Энэ нөхцөл байдал одоогоос тав хоногийн өмнө бий болсон гэж ойлгож болно. 

Харин иргэд гурав хоногийн өмнөөс эхэлж оройн цагаар бензин олдохгүй, шатахуун түгээх станцууд түлш өгөхгүй, өгсөн ч тодорхой хязгаар тогтоож эхэлсэн тухай цахим орчинд байр сууриа илэрхийлж эхэлсэн. Тэгвэл энэ нөхцөл байдал хоёр хоногийн хугацаанд дордож шатахуун түгээх станцууд бензиний хомсдолд оржээ. Тодруулбал, жолооч нар хамгийн багадаа 40 минутаас хоёр цагийн хугацааг урт дараалалд зарцуулсны эцэст зөвхөн АИ-95 бензинийг тодорхой хязгаартайгаар худалдан авч байна.

Малчид шатахуун хомс учраас цасан шуурганд уруудсан малдаа явж амжаагүй байна

Харин хөдөө орон нутгийн тухайд дизель түлш, АИ-92 бензин олдохоо больж малчид малдаа явж чадахгүйд хүрээд байна. Аргаа барсан малчид аймаг, сум дамжин шатахуун хайж байгаа талаараа халаглан ярьж байсан юм. 

Өвөлжилт хэцүү энэ үед малчдын хөлд дүүжлэх унаа нь машин, мотоцикл байдаг. Тэгвэл ойрын өдрүүдэд цасан шуурганы улмаас олон мал шуурганд урууджээ. Гэвч орон нутагт шатахуун тасалдсан хэвээр байна. Энэ талаар Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын малчин Д.Банзрагч “Цасан шуурганы улмаас ихэнх айлын адуу, үхэр уруудсан. Гэвч Хэнтий аймгийн хэмжээнд дизель түлш, бензин олгохгүй байна. Шунхлай шатахуун түгээх станц АИ-92 бензинийг 50 мянган төгрөгт олгож байна. Бусад нь өөрийн харилцагч байгууллага болон хөнгөлөлтийн карттай хүндээ л шатахуун олгож байна. Өвөлжилт хэцүү энэ үед малчид бидний хөлд дүүжлэх унаа бол машин, мотоцикл байдаг. Гэвч явганаас ялгаагүй байдалтай байна” гэж байлаа. 

Мөн Хэнтий аймгаас Улаанбаатар орох замд АИ-92 автобензин дууссан тухай түгээгчид жолооч нарт хэлж, зөвхөн АИ-95 л өгөх боломжтой хэмээж байв. Тодруулан асуухад "Бид өглөө дүүргэсэн ч сая 19 цаг гээд дуусчихлаа. Иргэд хотод бензин олгохгүй байгаа гэдэг сургаар ачаалал ихэсгэж байна. Маргааш үүрээр ирэх юм бол АИ-92 авч чадах байх. Бусад байршил ч мөн адил байгаа" гэсэн юм.

Уг хэрэгтээ одоогоос тав хоногийн өмнө улсын хэмжээнд 22 хоногийн шатахууны нөөц бий хэмээн албанынхан тайлбар өгч байв. Гэтэл 22 хоногийн нөөц нь 2-3 хоногийн дотор дуусч ийн хомсдолд ороод буй. 

Улсын хэмжээнд 2023 оны арванхоёрдугаар сарын 05-ны өдрийн байдлаар нийт 67,280 тн шатахуун байсан. Дизель түлш 33,281 тн үлдэгдэлтэй буюу А-80 автобензин 13 хоног, АИ-92 автобензин 19 хоног, АИ-95 автобензин 25 хоног, Дизель түлш 14 хоногийн ердийн хэрэглээтэй тэнцэх үлдэгдэл, нөөцтэй, А-80 автобензин 2,111 тн, АИ-92 автобензин 23,312 тн, АИ-95 автобензин 5,070 тн байгаа хэмээн мэдээлж байсан.

Цаашид баруун аймгуудын зүүн хойд, говийн аймгуудын нутгийн хойд болон зүүн, төвийн аймгуудын зарим газраар цас орж, цасан шуурга шуурна гэж Цаг уур орчны шинжилгээний газраас анхааруулж байна. Салбарын сайд шатахууны нөөц хэвийн байгаа гэж хэвлэлээр мэдээлж байгаа ч бодит байдал дээр орон нутагт хязгаарлагдмал хэвээр байна. 

Ц.Наранцацрал