Ингэж хэлэхээс аргагүй үйл явдал бидний хамар дор өрнөсөөр….  

Эрчим хүчний хамаарлаас гарах эхний алхам болох Дулааны Тавдугаар Цахилгаан Станцын (ДЦС-5) төслийн тендер олон жилийн турш яригдаж, хэд хэдэн удаа зарлагдсан боловч амжилтгүй хойшлогдсоор ирсэн. Тендерийн түүхийг тоймловол:

- 2008 он ДЦС-5-ын тендерийг анх 2008 оны 8-р сард зарласан. Түлш, Эрчим хүчний яамны Эрчим хүчний бодлого зохицуулалтын газрын ахлах мэргэжилтэн Ш.Батренчин уг тендерийг 2009 оны 2-р сард үнэлж дуусна гэж мэдэгдсэн. Гадаад, дотоодын 20 гаруй байгууллага оролцох мэдүүлэг өгсөн ч уг тендер амжилтгүй болж, барилгын ажил эхлээгүй.(https://gogo.mn/r/42841)

- 2013 он Францын “GDF Suez” (одоогийн “Engie”), Японы “Sojitz” зэрэг компаниудын консорциум тендерт шалгарсан ч улс төрийн нөлөө, гэрээний асуудлаас болж төсөл зогссон.

- 2025 он Сүүлийн тендерийг 2025 оны 4-р сарын 10-нд албан ёсоор зарласан. Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн тухай хуулийн хүрээнд “зураг төсөл боловсруулах, барих, ашиглах, шилжүүлэх” (DBFOM) хэлбэрээр хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж, 2025 оны 5-р сард олон улсын нээлттэй тендер зарлах бэлтгэл ажлыг хангасан. Гэвч энэ тэндэр ч мөн амжилтгүй болж оролцсон Монголын урдаа барьдаг том компани “Моннис”хятад эзэнтэй гурван хүнтэй Камбожийн компанид ялагдсанаар шүүхэд хандан маргаан дэгдсэн. 

Одоо бол цаасан дээрх хятад компани болон “Шунхлай холдинг”өрсөлдөхөөр болж үлдээд байна. Гэвч өмнөх туршлагаас харахад улстөрчдийн шахааны хятад эзэнтэй 3 хүнтэй компани ялж дахин маргаан дэгдэж 5 р цахилгаан станц барих ажил дахин хэдэн жилдээ замхрах бололтой. 

Буух эзэнтэй, очих хаягтай үндэсний компаниуд оролцсон тэндэрт хэн ч мэдэхгүй цаасны компаниуд ялж маргаан дэгдээд ажил зогсдгийн ард авилгалчин улстөрчид байгааг олж харахад тийм хэцүү биш. Тэд л хуйвалдаж ийм компани байгуулж улс орныхоо хөгжил дэвшлээс илүү хэдэн төгрөгийн олз хайж эх орноо тонож, эрх мэдлийн сандал суудлыг завсаргүй эзэгнэж байна. Монгол улстөрчтэй хуйвалдаагүй бол Майтайм гэх хятад эзэнтэй Камбож компани 5-р цахилгаан станцын тендерт орж ирж оролцлоо юу. 

Майтайм гэж ямар үүх түүхтэй юу чаддаг компани вэ?

2022 оны 6 дугаар сарын 2-нд Монгол Улсад бүртгэгдсэн, регистрийн дугаар 6876269.

Камбожийн Хаант Улсад бүртгэлтэй **Mitime (Cambodia) Co., Ltd.** компани. Эцсийн өмчлөгч ба удирдлага нь БНХАУ-ын иргэн Tian Haoming 

-Хаяг Улаанбаатар, Хан-Уул дүүрэг, 11-р хороо, Их Монголын гудамж, Ривер Гарден, 310, 102 тоот.

- Үйл ажиллагааны чиглэл

- Эрчим хүчний чиглэлээр зөвлөгөө өгөх (72103).

- Төлбөр эсвэл гэрээний үндсэн дээр бөөний худалдаа (46100).

- Авто машинаар ачаа тээвэрлэх (49230) 

Орон сууцны байранд үйл ажиллагаагаа явуулдаг, тендерийн шаардлага хангаагүй, туршлага дутмаг, санхүүгийн тайлан баталгаажуулаагүй, цахилгаан станц барих туршлагагүй, дөрвөн ажилтантай, баримт бичгийн зөрчилтэй энэ компани хэний шахаа вэ.  

“Майтайм” компани нь Тавдугаар Цахилгаан Станцын (ДЦС-5) болон Тавантолгойн ДЦС-ын тендерүүдийн хүрээнд олон нийтийн хэвлэл мэдээлэл, цахим орчинд яригдаж, зарим хардлага, шүүмжлэл дагуулсан. 2023 онд Тавантолгойн 450 МВт-ын ДЦС-ын эхний ээлжийн 300 МВт-ын гүйцэтгэгчийг сонгох тендерт “Митайм Интернэйшнл” ХХК шалгарсан. Гэсэн хэдий ч уг компани тендерийн шаардлага хангаагүй (сүүлийн 5 жилийн аудитаар баталгаажаагүй санхүүгийн тайлан, сүүлийн 10 жилд ижил төстэй төсөл хэрэгжүүлсэн туршлагагүй) гэдгээр Сангийн яамнаас тендерийг хүчингүй болгосон.(https://jtrii.mn/mn/news/1251) 

Эрчим хүчний яамны Тендерийн үнэлгээний хороо (дарга нь Б.Ерөн-Өлзий) “Митайм Интернэйшнл”-ийг хоёр удаа шалгаруулсан нь олон нийтийн шүүмжлэл дагуулсан. Зарим хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл болон X платформ дээр Б.Чойжилсүрэнг энэ шийдвэрийг дэмжсэн, тус компанид давуу байдал олгосон гэдэг. Жишээлбэл, тендерийн шаардлагыг “Митайм Интернэйшнл”-д зориуд нийцүүлэн өөрчилсөн гэх хардлага байдаг. 

- Сангийн яамны 2023 оны 9-р сарын 5, 10-р сарын 2-ны шийдвэрээр тендер хүчингүй болж, дахин үнэлгээ хийхийг Эрчим хүчний яаманд даалгасан. Гэвч 2023 оны 10-р сарын 20-нд Тендерийн үнэлгээний хороо тендерийг хүчинтэй хугацаанд шалгаруулах боломжгүй гэж шийдсэн.

ДЦС-5-ын тендер (2025) 

- 2025 оны 4-р сард ДЦС-5-ын төслийн хувийн хэвшлийн түншлэгчийг сонгох тендер зарлагдсан. Урьдчилсан шалгаруулалтад “Митайм Интернэйшнл” ХХК мөн шалгарч, маргаан дэгдээгээд байгаа. 

“Митайм Интернэйшнл” нь туршлагагүй, дөрвөн ажилтантай, баримт бичгийн зөрчилтэй (жишээ нь, тамга, гарын үсэг зөрүүтэй) байхад энэ том тэндэрт шалгараад байдгийн ард улс төрийн нөлөө байхгүй гэдэгт итгэвэл тэнэг хэрэг. Харин ийм сонирхлын зөрчилтэй улстөрчдөдөө эрчим хүчний салбараа хувьчлаад өгчихсөн өнөөдрийн Монголын төр эмгэнэлтэй.