УИХ-ын гишvvн Х.Баттулга, Зам тээврийн сайд асан А.Гансvх нарыг өнгөрсөн сарын 30-ны өдөр Эрvvгийн цагдаагийн газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсээс сэжигтнээр татан байцаах болсон. Сэжигтнээр татан байцаах болсон шалтгаан нь алдарт “Ухаа худаг-Гашуун сухайт” чиглэлийн 225 км төмөр замын ажилтай бололтой.

Энэхvv төслөөс болж өдгөө олон хvн шалгаж, цагдан хориод байгаа билээ. Тухайлбал, ЗТЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга асан, “МТЗ” компанийн ТУЗ-ийн дарга Б.Батзаяаг “бусадтай бvлэглэн их хэмжээний мөнгө угаасан байж болзошгvй” гэх vндэслэлээр эрvvгийн хэрэг vvсгэн шалгаж байгаа. Мөн төмөр замын ажлыг гvйцэтгэж байсан Өмнөд Солонгосын “Самсунг С&Т” компанийн захирал Ли Жон Гёлыг шалгаж эхэлсэн бол “Либерти партнерс”-ийн захирал Ч.Ганбат, “МТЗ” ТӨХК-ийн дэд захирал П.Бат-Эрдэнэ нарыг Интерполоор эрэн сурвалжилж эхэлсэн.

Тэгвэл дээрх хэрэгт А.Гансvх болон Х.Баттулга нарыг албан тушаалаа урвуулан ашигласан байж болзошгvй хэмээн ийнхvv сэжигтнээр татан шалгах болжээ. Асуудлын гол нь А.Гансvх Зам тээврийн сайд байхдаа “Засгийн газрын 2013 оны 28 дугаар тогтоолоор “Монголын төмөр зам” ТӨХК-д 1800 км төмөр замын суурь бvтэц “барих-ашиглах-шилжvvлэх” тусгай зөвшөөрлийг олгосон байдаг. Ингэхдээ “Ухаа худаг-Гашуун сухайт чиглэл”-ийн 225 км төмөр замын “Барилгын ерөнхий гvйцэтгэгчийн гэрээ”-г 2013 оны тавдугаар сард Солонгосын “Самсунг С&Т” компанитай байгуулж уг ажилд тус компанийг тендергvй шалгаруулсан аж. Өөрөөр хэлбэл, энэхvv төслийг гардан хариуцаж байсан хvн нь А. Гансvх юм. Өнгөрсөн 2014 оны тавдугаар сард манай сонин “Энержи Ресурс Рэйл”-ийн төмөр замын төслийн гэрээний талаарх нууц мэдээллийг олон нийтэд ил болгож байсан.

Тэгвэл өдгөө энэхvv эрх шилжvvлэх гэрээний асуудлаас болж ийнхvv сайд асныг шалгах болжээ. Тухайлбал, 2014 оны гуравдугаар сарын 22-ны өдөр МТЗ-д алба хашиж байсан нэгэн эрхэм “Энержи Ресурс Рейл” ХХК-ийн нөлөө бvхий хvнээс “Самсунг” компани чухам ямар шалгуураар тендерт ялсан эсэхийг нь асууж и-мэйл явуулсан байдаг. Дараах и-мэлийг танилцуулахаас өмнө нэгэн зvйлийг тайлбарлахад “Самсунг” компани 2008-2009 оны vед концевцийн гэрээгээр “Энержи Ресурс Рейл” ХХК-тай дээрх төслийн ажлыг хийхээр болсон билээ.

Ингээд уг төслийг 2013 оны тавдугаар сарын 6-ны өдөр “Энержи Ресурс Рейл” ХХК, “Самсунг”-ийн гэрээг МТЗ-руу шилжvvлж байжээ. Хамгийн гол нь эл гэрээг шилжvvлж авахдаа “Эрх шилжvvлэх гэрээ” байгуулан авсан аж. Баттай эх сурвалжийн мэдээлснээр гэрээг шилжvvлэхээс өмнө “Самсунг С&Т” компани “Энержи Ресурс Рейл” ХХК-д өгч байсан vнийн санал нь МТЗ-тай хийсэн vнийн саналаас зөрж байгаа юм. Энэ санал нь буурч биш бvр өссөнд хэргийн гол учиг оршиж буй. Өөрөөр хэлбэл, өссөн мөнгөн дvнгийн цаана тус компанийг эл ажилд авсан ямар нэгэн нууц байна гэдэг харыг төрvvлж буй юм. Тухайлбал, доорх и-мэйлийг бичихээс өмнө асуудал ийнхvv гvнзгийрсэн учраас нэр бvхий эрхэм vнэнийг олж мэдэхийн тулд дараах зvйлийг тодруулсан байдаг юм.

Гарын vсэг зурж баталгаажсан тухай и-мэйлд огт дурьдаагvй

МТЗ-ын төлөөлөл “Бид Самсунгийн гэрээгээр материалуудаас санхvvжилт авах талаар ярилцаж байгаа юм. Тэгээд, матералуудаас, Самсунгийн тендер ямар байдлаар явагдсан, тэр vед Азийн Хөгжлийн Банк зэргийн шаардлагын дагуу явагдсан эсэх гээд бvх л мэдээллийг шаардаж байгаа юм л даа. Миний ойлгож байгаагаар “ЭРР” дээр байхдаа Азийн Хөгжлийн Банкаар санхvv-жигдэнэ гэж байсан болохоор ер нь бол тендер нь тэдний дагуу явагдсан байх. Энэ талаар тэдэнд гаргаж өгөхөөр ямар нэгэн баримт бичиг гэх мэт зvйлс байдаг юм болов уу?.

“Энержи Ресурс Рейл” ХХК-ийн хариулт “Самсунг сонгох процесс нь

1.2008-2009 онд нэг хэсэг сонголтууд хийгдсэн.

2.2011-2012 онд short list хийгээд тухайн компа-ниудад RFP, урилгын хамт бэлдэж өгөөд тvvний дагуу материалууд авсан.

3.Тэр материалууд танайд бvгд шилжсэн байгаа.

Сонгон шалгаруулалтад амжилттай оролцсон компаниудаас тодруулга авч ажиллаад гэрээний ерөнхий хэлбэр, тусгай нөхцөлvvд тохирч дуусах vед Засгийн газрын тогтоол гарч, тэр хэвээр нь хvлээлгэн өгсөн” гэсэн хариуг нэр бvхий хоёр эрхэм ихэд нууцхан байдлаар хоорондоо и-мэйлээр харьцсан байдаг. Уг захианаас харахад гэрээ хийж дуусгаад гарын vсэг зурсан тухай “Энержи Ресурс Рейл”-ийн хvн огт дурьдаагvй байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, тухайн vед ЗТЯ-нд алба хашиж байсан нөлөө бvхий эрхмvvд болон тухайн vеийн сайд асан А.Гансvх нарын албан тушаалтнууд “Самсунг” компанийн “Энержи Ресурс Рейл” ХХК-тай хийж байсан гэрээг албан ёсны гэрээ хийсэн мэтээр ярьж байсан нь тухайн vед олон хvний анхаарлыг татаж байсан билээ.

Тухайлбал, тэд “Энержи Ресурс Рейл” ХХК-ийн гэрээг бид эрх шилжvvлж авсан гэж ярьдаг байна. Гэтэл цаасан дээр буусан уг албан бичгийн “Б-д “Энержи Ресурс Рейл” нь төслийн ерөнхий гvйцэтгэгчээр “Самсунг” корпорацийг шалгаруулан 2012 оны аравдугаар сарын 11-ний өдөр нь “Letter of Accertanse” өгч “EPC Contract for Civil and Trask Works Associated a Railway Between Ukhaa khudag and Gashuunsuhait” гэрээний нөхцөлvvдийг эцэслэн тохиролцсон /цаашид “Ерөнхий гvйцэтгэгчийн эхний гэрээ гэх/ гэсэн гэрээ хийж байсан. Гэтэл энэхvv гэрээ зөвхөн тохиролцсон гэж заасан байхад албан ёсны гэрээ хийсэн мэтээр ярьж байгаа нь ийнхvv хуулийнхны анхаарлыг татаж тэднийг сэжиглэхэд хvргээд байгаа ажээ.

Ямартай ч дээрх компани уг ажлыг хууль ёсоор тендерт ялж аваагvй гэдэг нь харагдаж буй юм. Өөрөөр хэлбэл, “Энержи Ресурс Рэйл ХХК нь Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн 267 км төмөр замыг барих Ерөнхий гvйцэтгэгчийн тендерийг зарлаад, шорт листэд vлдсэн “Самсунг С&Т” корпорацтай гэрээний нөхцөлөө эцэслэн тохиролцох шатанд явж байсан аж. Угтаа бол тэднийг тохиролцоо хийж байхад нь хэсэг бvлэг нөхөр хор найруулж “Самсунг СТ-“ийн охин компани “Эс Си Ти И Си Эм”-тэй Монголын Төмөр зам ТӨХК гарын vсэг зурж, эрх vvрэг шилжvvлэх болсон нь одоог хvртэл хар дагуулсан хэвээр байгаа юм. Бас нэг хачирхалтай зvйл нь өнгөрсөн 2012 оны арванхоёрдугаар сард Улсын бvртгэлээс компанийн гэрчилгээгээ авсан “Самсунг С&Т”-ийн охин компанийн өөрийнх нь хөрөнгө ердөө 140 мянган ам.доллар буюу 200 орчим сая төгрөг байхад нь яагаад 800 орчим тэрбум төгрөгийн ажлын гэрээ хийлгэхдээ урьдчилгаанд нь шууд 70 орчим сая ам.долларыг vгийн зөрvvгvй шилжvvлсэн юм бол гэх асуудал ч өдгөө босч ирээд байна.

Мөн МТЗ ТӨХК нь “Чингис бонд”-ын мөнгөнөөс 199.1 сая ам.долларыг “Самсунг СТ” компанийн данс руу шилжvvлсэн явдал. Харин “Самсунг С&Т” нь туслан гvйцэтгэгч 13 компанидаа 65 сая ам.долларыг хөрс, шорооны ажлын хөлс болгож шилжvvлсэн аж. Харин vлдсэн мөнгө нь юунд зарцуулсан нь одоогоор тодорхойгvй байгаа аж. Зарим эх сурвалжийн мэдээлж буйгаар “Самсунг С&Т” компанийн дансанд орсон мөнгөний тодорхой хэсэг болох 134 сая ам.доллар УИХ-ын гишvvн Х.Баттулга, А.Гансvх нарын нэр бvхий таван хvний дансанд шилжин орсон гэдгийг хэвлэлvvд ч онцолж байсан удаатай.

Тэгвэл энэ удаад Б.Батзаяа болон Солонгос эрхмийн араас Монголын нэр нөлөө бvхий эрхмvvдийг ээлж дараалан шалгах болсон нь улстөрийн хvрээнийхэн хийгээд олон нийтийн анхаарлыг ихэд татаж, тэднийг болсон явдлыг vнэнээр нь өчих болов уу гэсэн хvлээлт бий болоод зогсохгvй Х.Баттулга, А.Гансvх нарыг сэжигтнээр татсан нь Монголын улстөрийг улам ихээр хурцатгах боллоо.