Үнэмлэхүй олонхи МАН өнгөрсөн хугацаанд өмнөх эрх баригч хүчнийг шүүмжилж,  алдаатай бодлогыг нь залруулж байна гэсэн тайлбарыг өмнөө барьсаар бүрэн эрхийн хугацааны талд хүргэлээ.  Аль ч улс төрийн хүчин парламентад олонх болсон улс орноо үсрэнгүй хөгжилд хүргэдэггүй юм гэхэд эдийн засгийг сэргээж, иргэдийн амьжиргааг сайжруулах үндсэн үүрэгтэй. Тиймээс ч өнөөгийн эрх баригчдын ОУВС-гийн хөтөлбөрт хамрагдаж, валютын нөөцөө нэмэгдүүлж, зарим гадаад зээлийн өр төлбөрийг барагдуулсан нь ердөө хийх ёстой үндсэн ажил нь.

Түүнээс бус МАН эрх баригч болсноор  улсын эдийн засаг, данс аюулаас хамгаалагдаж, хэвийн нөхцөл бүрдээд байгаа бус. Учир нь өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд эдийн засгийн үзүүлэлт өсөлттэй дүнтэй гарсныг эрх баригчид “унасан эдийн засгийг сэргээж, тасралтгүй өсгөсөөр ирлээ” гэж үг хэлэх бүртээ тоть шиг давтдаг.  Эдийн засгийн өсөлт эдүгээ иргэдийн амьжиргаанд мэдэгдээгүй, цаашлаад эрх баригчдын зарим төрлийн татвар нэмсэн шийдвэр нийгмийн бухимдлыг  улам дэвэргэж, өрхийн орлого танагдсаныг өнгөрсөн сарын цалингаар жишээлж болно. ХАОАТ-ыг хоёр шатлалтай болгосноор иргэдийн амьжиргаанд сөргөөр нөлөөлөхгүй гэж УИХ-ын дарга мэдэгдэж байсан. Гэвч өрх бүр, ажил хөдөлмөр эрхэлдэг иргэн бүр хэрэглээний зээлээс эхлээд орон сууцны зээлд хамрагдсан төлбөрийн тоолууртай  энэ цаг үед  иргэдэд цалингаа нэмүүлдэггүй юм гэхэд тануулахгүй байхыг илүүд үзэж байсан. Хэдийгээр аль ч үеийн эрх баригчдад нийгмийн хандлага сайн байдаггүй гэдэг ч нийгмээ бухимдуулсан шийдвэр гаргасан мэдрэмжгүй үйлдэл муугийн муу нөлөөтэй. Зарим төрлийн татвар нэмсэн шийдвэрээ буцаасан хэдий ч нийгмийн бухимдал үргэлжилсэн хэвээр байгаа.

Тиймээс ч сөрөг хүчин, басхүү Ерөнхийлөгч ч эрх баригчдаас амлалтыг нь шаардаж, буруу шийдвэрийг нь эсэргүүцэж, цаашлаад энэ УИХ-ыг тараах хүртэл тэмцлээ үргэлжлүүлнэ гэдгээ намрын чуулганы хаалтын өдрүүдэд  мэдэгдсэн.

Өнгөрсөн хугацаанд эрх баригч хүчин МАН өмнөх парламентын бодлого шийдвэрийг шүүмжлэхээс гадна дотооддоо талцаж, эрх ашиг, албан тушаалын тэмцлээ үргэлжлүүлсэн. Эрх баригч хүчний дотоод хагарал Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газрыг огцруулж, У.Хүрэлсүхийг Засгийг томилсноор үргэлжилж байна.  Гэхдээ нэмэгдэхүүний байрыг солиход нийлбэр өөрчлөгдөхгүй. Ялгаа нь зарим эрхмүүдийн намтрын хуудас л зузаарснаас бус нийтийн эрх ашигт нөлөөгүй.

Дээр нь гишүүдийн ёсзүй, авилга хээл хахуулийн асуудал яригдаж байгаа. Гишүүд хуралдаандаа ирэхгүйгээс хэлэлцэх асуудал хойшлогдох нь аль ч парламентын үед байдаг асуудал. Энэ нь парламентад  чуулганы хугацаанд бараагаа ч харуулаагүй гишүүнээр Б.Наранхүү удаа дараа тодроод байна. Өнгөрсөн намрын чуулганы 166 цаг хуралдсан нэгдсэн хуралдааныг 135 цаг тасалсан “дээд амжилт”-ыг  тэрбээр тогтоогоод байгаа.

 Өнөөдрийн тухайд УИХ-ын гишүүн Д.Гантулга хүчингийн хэрэгт холбогдон, шалгагдаж байгаа бол гишүүн Д.Мурат мөн л бусдад бэлгийн дарамт үзүүлсэн асуудалд дэгдээсэн.

Хуулийн байгууллага албан ёсоор тогтоогоогүй ч оффшор бүсэд хөрөнгөө нуусан, авлига хээл хахуульд холбогдсон эрхмүүдийн нэр үе үе гарсаар байдаг.  “Авлига авсан гишүүн байвал МАН-аасаа хөөнө” гэдгээ саяхан эрх баригч хүчний удирдагч мэдэгдсэн.  Ерөнхий сайд, МАН-ын дарга У.Хүрэлсүх үгийг хаврын хийрхэл гэж хүлээж авах үндэслэлгүй, уг нь.

Ийнхүү  эрх баригчдыг хийрхлээ зогсоож, амлалтаа биелүүлэхийг шаардан, хариуцлага нэхсэн өдрүүд үргэлжлэх нь.  Бүрэн эрхээ эдэлж байгаа эрх баригчид буруугаа бусдад нялзаалгүй, амлалтаа биелүүлэхийг сөрөг хүчин төдийгүй ард түмэн  ч харж, шаардаж байгаа.

Н.Энхлэн