Сангийн сайд асан С.Баярцогтыг цагдан хорих хугацааг 15 хоногоор сунгах шийдвэриийг шүүхээс гаргалаа. Шүүхийн шийдвэр болоод бусад асуудлаар С.Баярцогтын өмгөөлөгч Г.Орхоноос тодруулга авлаа.

-Цагдан хорих хугацааг 15 хоногоор сунгалаа. Ямар үндэслэлээр хорих хугацааг сунгав?

-Прокуророос С.Баярцогтыг дахин нэг сарын хугацаанд цагдан хорих санал ирүүлсэн. Харин шүүхээс 15 хоног цагдан хорих шийдвэр гаргалаа. Прокуророос цагдан хорих үндэслэлээ дахин гэмт хэрэг үйлдэж болзошгүй гэж тайлбарлаад байгаа. Нийгмээс тусгаарлагдаад нэг сар хоригдсон хүн болон холбогдсон бүх хүн ямар гэмт хэрэг дахин үйлдэх гээд байна вэ гэдэг үзэл шалтгаанаа энэ 15 хоногийн хугацаанд тодорхой болгож, дахиж энэ хүний үндсэн эрхэнд халдахгүй байх гэж найдаж байна.  

-АТГ-аас эрх мэдлээ хэтрүүлсэн, бусдад давуу эрх олгосон үндэслэлээр шалгаж буйг мэдээлсэн. Энэ үндэслэлийг юу гэж харж байгаа вэ?

- С.Баярцогт гэдэг хүнийг Оюутолгойн гэрээг байгуулах ажлын хэсэгт дэд ахлагчаар ажиллаж байхдаа албан тушаалаа урвуулан ашигласан уу, буруу зүйл хийсэн үү гэдгийг шалгаж байгаа. Түүнээс энэхүү гэрээг байгуулахдаа авлига, хээл хахуул авсан уу гэдэг зүйл заалт байхгүй. Ер нь бол Оюутолгойн гэрээг байгуулсан нь зөв, буруу юу гэдгийг эрүүгийн хуулиар шалгаж байна.

-Саяхан АТГ-аас “Оюутолгойн гэрээний зөв, бурууг шалгаагүй” гэсэн тайлбар өгсөн?

-Хөрөнгө оруулалтын гэрээ гэдэг нь хөрөнгө оруулагчдын хөрөнгө оруулалтын орчинг тодорхой хугацаанд тогтвортой байлгаж, хөрөнгө оруулалтыг татах хуулийн зохицуулалттай. Үүгээр татварын орчинг тогтворжуулдаг. Тогтворжуулна гэдэг нь, жишээлбэл хэдэн арван жилийн хугацаанд одоо байгаа 10 хувийн татвар энэ хугацаанд дээшлэхгүйгээр 10 хувьдаа байна гэдэг хуулийн үзэл санаа. Аж ахуй нэгжийн тухай хуулийн 17.2.8 гэх заалт бий. Энэхүү заалтад гадаад улсын төлөөлөгчийн газраас орлогоо шилжүүлбэл 20 хувийн татвар суутгана гэж заасан байгаа. Тогтворжуулна гэдэг нь гэрээнд заасан зүйл заалтуудыг тодорхой хугацаанд тогтворжуулна гэдэг асуудал болохоос энэ татварыг авна, авахгүй гэдэг заалт биш. Мөн Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээ Монгол Улсын хуулинд нийцнэ гэж заасан. Тэгэхээр тодорхой хугацаанд татварыг тогтворжуулна гэдэг нь хөрөнгө оруулагчдад таатай гэсэн үг. Тогтворжуулахгүй орхино гэдэг нь тухайн үеийн хууль тогтоомжоороо Улсын талдаа ашигтай гэсэн үг. Тэгэхээр тогтворжуулаагүй орхино гэдэг нь Улсад ашигтай заалт хийсэн байхад тогтворжуулаагүй орхисноор энэ татварыг авах эрх, боломжийг нь хязгаарлалаа гэдэг алдаатай дүгнэлт хийчихээд хүнд ял сонсгоод явж байна. Энэ алдаагаа хурдан засч, энэ хүний эрх чөлөөг хязгаарлахаа болиосой гэж хэлье. Мөн Оюутолгойн гэрээний энэ асуудал дээр авлига, хээл хахууль биш, зөв буруу юу гэдэг зүйлийг хянаад байгаа юм шүү. Засгийн газар кабинетийн зарчмаар хамтаар хэлэлцээд гэрээний зөв, буруу гээд хамтын шийдэл, бодлого гаргасан. Үүнийг С.Баярцогт гэдэг хүн дураараа, ганцаараа очоод гарын үсэг зураад ч юм уу, зүйл заалтыг өөрчлөөд ганцаараа хийчихсэн юм биш. Засгийн газар өчнөөн олон удаа хуралдсан, гурав хоног хэлэлцсэн. Засгийн газарт одоогийн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч,  Хууль зүйн сайд, УИХ-ын дарга, УИХ-ын гишүүд гээд өндөр дээд албан тушаалтан нь байсан. Ганцаараа С.Баярцогт нууж байгаад хийгээгүй юм шүү дээ. Бүх хүнд танилцуулж, саналыг нь аваад хуралдсан. Одоо гэрээний зүйл заалт, бодлого нь буруу зөв байна гэдэг асуудлаар Эрүүгийн хэргийн шүүх дээр хэрэг үүсгээд Төрд чиг үүрэг өгөн ажиллуулсан хүмүүсийг татаж авчраад Эрүүгийн хариуцлага тооцох, ял сонсгох маягаар ажиллаж байгаа нь маш буруу практик. Ийм алдаагаа хурдан засаасай  гэдэг байр суурьтай байна. Монгол Улс Оюутолгойн гэрээний нэг тал. Гэрээний буруу зөрүү гэдэг асуудлаа арбитарт нь юм уу гэрээний нөгөө талтайгаа ширээний хоёр талд сууж байгаад ярилцах ёстой.

-Сар хоригдох хугацаандаа хэдэн удаа байцаалт өгсөн бэ?

-Прокуророос ганцхан удаа байцаалт авсан. Бусад хугацаанд өмгөөлөгч уулзаж байгаа. Өөр ажиллагаа явуулсан юм байхгүй. Энэ хэрэгт 5-6 хүнийг холбогдуулан шалгаж байгаа бид ойлгож байгаа. Бүгдийг нь дахин гэмт хэрэг үйлдэх гээд байна л гээд байх юм. Энэ хүмүүсийг хориод байгаа нь гэмт хэрэг үйлдэх гээд байгаадаа биш хорьж байгаад өөр үндэслэл олж хариуцлага хүлээлгэх гээд байгаа юм шиг хардлага төрүүлж байна.

-Улс төрийн зорилготой гэж харж байна уу?

-Бид шууд хатуу мэдэгдэл хиймээргүй байна. Сэжиг таамаг төрүүлэхээс өөр аргагүй нөхцөл байдал үүсгээд байна.

Г.Тэгшсүрэн