Чингис хаан гэдэг нэрийг хэн дуртай нь, юу хүссэн газраа ашиглаж, согтууруулах ундааны шилэн дээр, цэнгээний газар, зочид буудлыг нэрлэж, түүхийг гуйвуулсан кинонууд бүтээгдэж, сүүлдээ “Дэлхийн цуст алуурчид” хэмээн нэрлэгдсэн Гитлер, Сталин нартай зэрэгцэн ариун цэврийн өрөөний хананд зурагдсан байгаа тухай ч яригдах болсон. Тэгвэл Монгол түмний бахархал болсон “Чингис хаан” гэдэг нэрийг патентжуулан төрийн мэдэлд авах тухай хуулийн төсөл  өргөн баригдсан. Тодруулбал, өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сард УИХ гишүүн Г.Баярсайхан, Г.Уянга нар “Чингис хаан”, “Соёмбо” бэлэгдлийн патентийг Монголын төр эзэмших тухай хуулийн  төслийг УИХ-ын даргад өргөн барьсан юм. Согтууруулах ундаа үйлдвэрлэгчид ч “Чингис хаан” шошготой бүтээгдэхүүнээ үйлдвэрлэсээр, эх хаанаа үл хүндэтгэн хоосон шилийг нь газар шийдлэн хөл дороо хөглөрүүлж байгаад гадныхан гайхсан хэвээр байгаа юм. Иймд энэхүү хуулийн төслийг санаачилсан УИХ-ын гишүүн Г.Уянгаас энэ талаар тодруулсан юм.

бйы

-Чингис хааны нэрийн патентийг төр өөр дээрээ авах хуулийн төсөл хэлэлцэгдэхгүй байна. Энэ хууль олон зөрчилдөөнийг үүсгэсэн тул нарийн судлах шаардлагатай байна гэж байсан. Энэ асуудал юу болсон бэ?

-Засгийн газар луу оруулсан. Одоо болтол УИХ –д оруулж ирэхгүй байна. Ер нь аливаа зүйлийг эмх журманд оруулах шаардлага байгаа. Чингис хаан гэдэг монгол түмний түүхийн агуу хүн, бид тэр хүний нэрээр л дэлхийд танигддаг. Гэтэл дурын хүн Чингис хаан гэдэг нэрийг, зургийг нойлын цаасан дээр ч хэвлэчихэж магадгүй нөхцөл үүсээд байна. Ямар нэгэн хуулийн зүйл заалт, зохицуулалт байхгүй. Дэлхийн хаана ч тэр Чингис хаан гэсэн архи хийж, уушийн газар байгуулах боломжтой байгаа. Тиймээс Монгол Улс энэ хүнийхээ нэр, зургийг патентжуулж авах нь түүхийн онцгой ач холбогдолтой гэж үзсэн. Чингис хаан гэдэг нэрийг төр өмчлөөд аливаа бараа бүтээгдэхүүнийг нэрлэхдээ уг нэрийг ашиглаж болохгүй. Мэдээж хүүхдээ нэрлэхийг хориглохгүй. Брэндийн хувьд Чингис хаан гэдэг Монголын бренд учраас төр нь энэ асуудлыг цэгцлэх нь зөв юм аа гэж үзсэн. Энэ хууль нь хэлэлцүүлэгт ороод явбал алдаа оноо юу байна, орхисон үлдээсэн юм юу байна гэдгээ ярилцах бололцоотой. Миний ойлгож байгаагаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгч энэ хуулийн төслийг дэмжиж байгааг дуулсан.

йб

-Сүхбаатарын талбайг Чингис хааны талбай гэж сольчихлоо. Хэнтий аймгийн төвийг Чингис хаан гээд нэрлэчихсэн байна. Энэ бүхнээс харахад хэт туйлшраад байгаа харагдах юм.

-Тийм, энэ бүхнийг л цэгцлэх гэсэн юм. Нэг аймаг дураараа Чингис хаан гээд нэрлэчихэж болж байгаа юм уу. Ер нь яах ёстой юм. Чингис хаан гэдэг нэрийг дуртай нь аваад өмчилж байна. Энэ нь нэг талаар түүхийн үнэ цэнийг нь үгүй хийж байна.

бйы

П.Наран