Сайн хүний чимээгүй байдал муу хүний үйлдлээс дутахгүй аюултай
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдоржийн санаачилгаар зохион байгуулсан “Хүчирхийллийн эсрэг нэгдэцгээе” уулзалт өнөөдөр Иргэний танхимд боллоо. Уулзалтын үеэр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч хэлсэн үгэндээ:
-Хохирогч гэдэг бол гэр бүлдээ зохицож чадахгүй болоод оргож яваа хүн. Тийм учраас хуулийн зохицуулалтыг амьдралд ойрхон хийж өгөхгүй бол болохгүй. Хохирогчийг аюулд оруулахаас сэргийлж, дэмжлэг үзүүлэх хэрэгтэй. Энэ зохицуулалт манай хуулинд үгүйлэгдэж байна. Дээр нь “Яагаад зодуулсан, хүчиндүүлсэн” гэж бүдүүлэг асуудаг. Ийм асуудлыг зарим улс оронд хориглосон байдаг. Гэр бүлийн хүчирхийллийн эсрэг хуулинд эрх хязгаарлах гэсэн заалт байдаг. Гэвч үүнийг хэрэгжүүлдэг хохирогч, хуульч нэг ч алга. Эрх хязгаарлах шийдвэр нь иж бүрэн бус. Эрхээ хязгаарлуулсан нэг нөхөр эргээд хохирогч болох нь холгүй, миний эрхийг хязгаарлалаа гээд өс саначихсан гэртээ ирдэг. Энэ бол гажуудал. Эрх хязгаарлах шийдвэр иж бүрэн байж үр дүнгээ өгнө. Гадаад улс оронд үүнийг сайн хэрэглэдэг. Программтай бугуйвч зүүгээд 100 метр хол зайнаас гэр бүлийнхэнтэйгээ харьцахыг шаарддаг. Хэрвээ ойртвол зүүсэн бугуйвч нь дуугараад, дараагийн шийтгэл хүртдэг. Манайхан насанд хүрээгүй охидыг хүчирхийлдэг байдлыг онцгой анхаарах ёстой. Хүчирхийлэл үйлдсэн этгээд шоронд ороод ялаа эдлээд гараад ирдэг. Тэгвэл бага насны охидыг хүчирхийлсэн этгээдэд заавал бугуйвч зүүлгэх хэрэгтэй. Бага насны охиныг хүчирхийлнэ гэдэг хүний биш араатны авир. Монголын нийгэм хүн хүнээ мэддэг. Бугуйвчтай хүнийг хаана явааг нь мэдрэх систем суулгасан байгаа. Тиймээс тухайн этгээдийг биологийн чадавхи нь дуустал гараас нь салгалгүй байлгах хэрэгтэй. Үүнийг хуулийн дагуу шийдэх нь зөв гэлээ.
Ерөнхийлөгч хүчирхийллийн эсрэг яаралтай авах зарим арга хэмжээнийхээ талаар ч оролцогчдод санал болгосон. Гэр бүлийн чиглэлээр мэргэшсэн эмэгтэй хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагчдын тоог нэмэгдүүлэх хэрэгтэй гэсэн юм. Учир нь гэр бүлийн хохирогчдын ихэнх нь охид эмэгтэйчүүд. Тэдэнд эмзэг асуудлууд гардаг. Тиймээс мэргэшсэн эмэгтэйчүүдийн баг чухал болох нь амьдрал дээр нотлогджээ.
Мөн хохирогчдод иж бүрэн туслалцаа үзүүлэх хамгаалах байр хэрэгтэй байгааг анхааруулав. Ийм байр Улаанбаатар хотод тав, 21 аймгийн дөрөвт нь байдаг байна. Олон улсын дундажаар 60 мянган хүнтэй газар хохирогчдод иж бүрэн туслалцаа үзүүлэх хамгаалах байр нэг байх ёстой гэж үздэг байна. Манай улсын хэмжээнд дээрх байр 50 орчим шаардлагатай юм байна, дээрх дундаж үзүүлэлтээр. Харин хөдөө орон нутагт сумын эмнэлэгт энэ байрыг гаргаж өгөх хэрэгтэй гэж үздэг юм билээ.
Улсын хэмжээнд салбар хоорондын зохицуулалтын асуудлыг Ерөнхий сайдад харъяалуулахыг илүүд үзэж байна. Энэ нь нэг багийн үйлчилгээнд хамрагдах боломжтой болох аж. Гэр бүлийн хохирогчийн судалгаад суманд, хэсэгт гаргаж, таслан зогсоохын төлөө явбал үр дүнтэй болох аж.
Хүчирхийлэлтэй холбоотой сургалтыг ЕБС-ийн хичээлийн хөтөлбөрт оруулах нь хүүхдийг эрхээ мэддэг болгож өсгөнө. Бага байхад нь сургаж өгвөл хүүхэд хохирогч байхаас өөрийгөө хамгаалж чадах аж. “Хайр дурлал доромжлол дунд байдаггүй. Гургалдай шувуу торонд отор дуулдаггүй юм. Гүнж бол цайзан дотор жаргадаггүй юм. Хүчирхийлэгчийг мэдсээр байж дуугарахгүй, ямар нэг үйлдэл хийхгүй, чимээгүй байдал хохирогчийг хамгийн их өвтгөдөг. Сайн хүний чимээгүй байдал муу хүний муу үйлдлээс дутахгүй аюултай. Тиймээс хүчирхийллийн эсрэг хамтдаа нэгдцгээе” гэдгийг Ерөнхийлөгч онцолж байв.
Уулзалтад Хууль зүйн яам, Хүний эрхийн үндэсний комисс, Цагдаагийн ерөнхий газар, Шүүхийн ерөнхий зөвлөл, Улсын прокурорын газар, Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төв, эмнэлгүүдийн төлөөлөл, их дээд сургуулиудын сонсогчид болон иргэд оролцлоо.
Н.Энхлэн
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ