Ц.Нямдорж: Дотоодынхныг цэргийн тэтгэврээс хасчихаад авлигийнхныг хамруулж байгааг чинь тэнэглэл гэж үзэх үү?
Хуульзүйн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 342 дугаар зүйлийн 342.1 дэх хэсэг Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх тухай маргааныг хянан шийдвэрлэсэн Үндсэн хуулийн Цэцийн дүгнэлтийг хэлэлцлээ. Үндсэн хуулийн Цэцийн 2014 оны 01 дүгээр сарын 15-ны өдрийн дунд суудлын хуралдаанаас Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 342 дугаар зүйлийн 342.1 дэх хэсэгт “Давж заалдах шатны шүүх ял оногдуулсан, эсхүл цагаатгагдсан этгээдийн гэм буруутай эсэх асуудлыг шийдвэрлэхдээ Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийг ноцтой зөрчсөн, эсхүл Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглэсэн гэж үзвэл энэ хуулийн 304 дүгээр зүйлд заасан журмын дагуу шүүгдэгч, цагаатгагдсан этгээд, хохирогчийн өмгөөлөгч гомдол гаргах, улсын яллагч, эсхүл дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй.” гэж заасны “...шүүгдэгч, цагаатгагдсан этгээд, хохирогчийн өмгөөлөгч гомдол гаргах...эрхтэй” гэсэн заалт нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн байна гэж үзэн 01 дүгээр дүгнэлт гаргаж, хуулийн энэхүү заалтыг түдгэлзүүлсэн байна. ҮХЦ-ийн дүгнэлттэй холбогдуулан гишүүд байр сууриа хэлж байлаа.
7
УИХ-ын гишүүн Д.Лүндээжанцан: -Хэрвээ бид хууль зөрчөөгүй гээд явах юм бол цаашдаа Үндсэн хуулийн хуралдаанаар хэлэлцээд хүчингүй болгочихбол иргэдийн давж заалдах эрх байхгүй болно. Тэгээд ээлжит чуулган хүлээх асуудал үүснэ гэсэн юм.
7
Цэцийн дүгнэлтийг байнгын хороо дэмжиж УИХ-д оруулсан юм. Харин гишүүн О.Баасанхүү шүүх хуралдаанаас ял авсан этгээдийг “ялтан” гэж оруулъя гэсэн санал гаргасан юм. Үүнийг Ц.Нямдорж гишүүн эсэргүүцэж “Чи зовлонг нь ойлго л доо. Анхан шатны шүүх дээр шүүгдэгчийн хувиар оролцоод ял авах юм бол ялтан болдог нь үнэн. Гэхдээ анхан, давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэр хүчинтэй болсны дараа баталгаажиж хууль ёсоор ялтан болдог. Хэрвээ шүүгдэгч ялтан гэх юм бол нэг хэрэг дээр хоёр хүн гарч ирээд хуулийн төөрөгдөл бий болно. Ийм зүйл дээр маргахаа болчих. Шал дэмий юман дээр маргах юм” гэснээр маргаан намжлаа.
7
Байнгын хорооны гишүүд дараагаар нь Авлигын эсрэг хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Төрийн аудитын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Галт зэвсгийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцэв. Эдгээр хуулийн төслүүдийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үеэр байнгын хорооны гишүүдээс гаргасан зарчмын зөрүүтэй болон найруулгын чанартай саналын томъёоллоор санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх нь дэмжлээ. Тухайлахад, Авлигын эсрэг хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн нэгдүгээр зүйлийн гурав дахь хэсгийн 30.9 дэх хэсгийг “Төрийн албан хаагчийн Авлигатай тэмцэх байгууллагад гүйцэтгэх ажилтан, хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагчаар ажилласан хугацааг цэргийн алба хаасан хугацаанд тооцно” гэж өөрчлөн найруулахаар тогтов.
7
Харин гишүүн Ц.Нямдорж: -Авлигатай тэмцэх газрын нөхөд намайг уучилна биз. Саяхан дотоодын цэргийг татан буулгаад албан хаагчдыг нь бүгдийг цэргийн тэтгэвэр тэтгэмжийн хуулиас гаргасан. Жинхэнэ цэрэгжсэн байгууллагыг нь цэргийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн хуулиас гаргачихаад энгийн орон тоон дээр ажилладаг байгууллагыг цэргийн орон тоон дээр оруулахыг чинь ухаантай үйлдэл гэж үзэх үү, тэнэглэл гэж үзэх үү. Тийм учраас наад саналаа боль. Хууль сахиулагчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд заасан нийгмийн хамгааллын арга хэмжээнд авлигынхан хамрагдах зохицуулалт хийгээд яв. Ямар ч тохиолдолд Цэргийн албан хаагчийн тухай хууль руу авлигынхныг явуулж байгаа нь буруу. 10 мянган хүнтэй бүрэлдэхүүнийг энгийн болгочихоод яг ижилхэн төрлийн ажил хийдэг авлигынхныг цэргийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн хуульд хамруулж байгааг чинь юу гэж үзэх вэ? Нэр төрөө бод л доо. Эрх баригчдын бодлого ийм ухаантай болоод байгаа юм уу, одоо боль” хэмээн уурслаа.
7
Гишүүдийн дийлэнх нь Цэргийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн албан хуулинд АТГ-ын албан хаагчдыг хамруулахын эсрэг байлаа. Мөн Төрийн аудитын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг төсөл санаачлагчид нь буцаахаар боллоо. Байнгын хорооны хуралдаанаар Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Прокурорын байгууллагын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг хийсэн юм. Хуулийн төслүүдийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үеэр байнгын хорооны гишүүдээс зарчмын зөрүүтэй саналын томъёолол гараагүй байна. Харин Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн талаар найруулгын чанартай хоёр санал гаргасан бол Прокурорын байгууллагын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн нэрийг Прокурорын байгууллагын тухай хуулийн зарим зүйлийг хүчингүй болсонд тооцох тухай гэж өөрчлөн найруулах санал гаргасныг байнгын хорооны гишүүд дэмжлээ.
6
Н.Энхлэн
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ