Б.Жаргал: Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарыг хот хөдөөгөөр ялгахгүй
Сүүлийн үед тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарыг өөрчлөх тухай мэдээлэл цацагдаж эхэлсэн. Энэ мэдээллийн мөрөөр Зам, тээврийн яамны Зам, тээврийн хяналт, бүртгэлийн газрын даргын үүрэг гүйцэтгэгч Б.Жаргалтай уулзаж, тодрууллаа. Уг ажил одоогоор судалгааны түвшиндээ яваа учраас хэзээ өөрчлөгдөх нь тодорхойгүй байгаа аж.
gggg
-Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарыг өөрчлөх тухай яригдаж эхэллээ. Улсын дугаарыг өөрчлөх ямар хэрэгцээ шаардлага байгааг тодруулахгүй юу?
-Улсын дугаарыг сольж, шинэчлэх асуудал 2008 оноос яригдаж эхэлсэн. Замын цагдаагийн газраас улсын дугаар олгож, бүртгэлийг хөтөлдөг байсан үеэс яригдаж эхэлсэн гэсэн үг. Энэ ажил авто тээврийн байгууллагад 2009 оны 12 дугаар сарын 23-ны өдөр шилжиж ирсэн. Өөрөөр хэлбэл өмнө ч, одоо ч яригдаж байгаа асуудал. Бид гэнэт гаргаж ирсэн асуудал биш. Авто тээврийн тухай хуулинд ашиглахаа больсон тээврийн хэрэгслийг улсын бүртгэлээс хасуулах заалт байдаг. Нэг сарын дотор улсын дугаар, гэрчилгээгээ хураалгаж, бүртгэлээс хасуулах ёстой. Гэвч энэ ажил манайд маш хангалтгүй хийгддэг. Бүртгэлд 640-өөд мянган автомашин байгаад байдаг. Гэтэл 400-гаад мянган машин нь оношлогоо үзлэгт хамрагдаж, татвараа төлдөг. Үлдсэн 240-өөд мянган машин байхгүй болчихоод байгаа гэсэн үг. ЗХУ гэж байхад үйлдвэрлэгдсэн машинууд, 1993, 1994 оны үед Европоос өвгөн Бенз, BMW-г маш ихээр оруулж ирсэн. Тэр бүгд дугаар авсан. Гэтэл одоо бүгд хөдөлгөөнд харагддаггүй. Тиймээс бодит бүртгэлтэй болохын тулд үүнийг хийж байгаа юм.
ggg
-Тэгэхээр улсын дугаарыг өөрчлөх гол шаардлага нь бүртгэлийг сайжруулах гэсэн үг үү?
-Улсын дугаарыг өөрчлөх талаар бид холбогдох байгууллагуудаас санал авч байна. Судалгааны түвшинд яваа гэсэн үг. Нэг өдөр сольчихдог ажил биш. Мэдээж өөр хэрэгцээ шаардлага байгаа. Улсын хэмжээнд байгаа 400 мянган машиныг 21 аймаг, Улаанбаатар, Налайх, Багануур гэж олон хуваах шаардлага байна уу гэсэн асуудлыг ярьж байгаа. Орон нутгийн иргэн хотоос машин худалдаж авахад дугаар солих шаардлага гардаг. Тэр бүрт иргэний халааснаас мөнгө гарна. Тиймээс ингэж дугаар сольдгийг болъё гэж байгаа. Мөн дугаарын хязгаарлалттай холбоотойгоор дугаараа сольдог тухай яригддаг. Тэгэхээр Солонгос, Японд хэрэглэдэг дугаарыг машинтай нь лацаддаг аргыг ашиглах тухай ярилцаж байгаа. Энэ лацыг оруулж ирэх асуудал аль эрт яригдсан.
ggg
-Манайд мэдээж улсын дугаарын стандарт байдаг байх?
-Монгол Улс, улсын дугаарын хоёр стандарттай. Соёмботой, соёмбогүй. Нэг улсын тээврийн хэрэгслийн дугаар хоёр өөр стандарттай байж байдаг. Байж боломгүй ийм зүйлүүд зөндөө байна. Монгол Улс Венийн конвецид элссэн. Бид Венийн конвецийн шаардлагыг хангасан дугаарын стандартад шилжих ёстой.
ggg
-Тэгвэл шилжих гээд байгаа шинэ стандартын талаар тодруулахгүй юу?
-Хот, хөдөөгийн ялгаваргүй дугаартай болно. Хөдөлгөөнд оролцож байгаа 400 мянган машиныг өнөөдөр Улаанбаатар, 21 аймаг, Налайх, Багануурын гэсэн 98 сериэр ялгаж байгаа.Тэр аймгийн машин гэдгийг заавал сериэр ялгах ямар шаардлага байгаа юм бэ. Өөрөөр хэлбэл автомашиныг шилжүүлэх бүрт иргэн мөнгө төлдөггүй болъё л доо. Ингэж дугаарыг солигддоггүй болгочихоод машинд нь лацадчихна. Тэгэхээр дугаараа дураараа сольдог байдал арилна.
ggg
-А Д, П Л үсгүүд андуурагдах тохиолдол байдаг. Үүнийг хэрхэн цэгцлэх вэ?
-Бид дугаарын стандартыг солихдоо төсөөтэй үсгүүдийг хасна. А Д хоёрын нэг нь л орно. Мөн гадаадын хоёр үсгээр тэмдэглэгддэг үсгүүдийг авахгүй. Өөрөөр хэлбэл ц, ч зэрэг үсгийг оруулахгүй гэсэн үг.
gg
-Дугаараа солихын тулд жолооч нар мөнгө төлөх үү? Мөн шинээр дугаар авах тарифанд өөрчлөлт орох уу?
-Дугаар солих асуудал нэмэлт ажил болохгүй. Шинээр дугаар авах хүн өнөөдөр тушааж байгаа мөнгийг л тушаана. Бидний зүгээс үнэ өөрчлөгдөх тухай ярихгүй.
ggg
-Дугаарыг өөрчлөлтийг бизнес гэж харах хүмүүс байна?
-Орон нутгийн шилжилт хөдөлгөөн бүрт дугаар сольдоггүй болно гэхээр харин ч бизнес болохгүй. Жолооч нарт байнгын мөнгө тушаах шаардлага гарахгүй.
gggg
В.Бат
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ