“Монгол хүн”-ээ ойлго
Хүний амь насны баталгаа алдагдаад байгаа талаар ярих цаг болж. Гэхдээ энд бас сүржигнэх хэрэг байна уу. Хутга буу барьсан сүрэг дээрэмчин, уриа лоозон барин жагсаал цуглаан хийгчид гудамжинд гарч хүн буудаж хутгалаад байгаа айдас түгшүүр алга. Өнөөдөр авто осол, архидалт, хятад мотоцикл гээд олон шалтгаанаар хүмүүн хорвоог орхиж буй. Ихэнхдээ өөрсдөөсөө л болж байгаа шүү дээ. Төр яах юм бэ .Энд ямар хамаатай юм бэ. Хүн бүрийг амьд байлгахын төлөө явах уу. Эдийн засаг хүндрээд тийм сэхээ алга. Гэхдээ хийе гэсэн ч хэцүү байна. Байгаа байдлаа нэг харцгаая.
5
Хүн алчих гээд дүрэмгүй давхиад байдаг микро гэдэг унааг чинь нийтийн тээврээс халаад хасаад өгье гэлээ. Шийдвэр тогтоол гаргалаа. Микронуудын эзэд яав.
“Олонхийн төлөө бидний хоолыг бүү хас, ард түмэн бидэнгүйгээр яах юм бэ. Тэд минь биднээр үйлчлүүлэх дуртай гэж хэл хальтрахгүй ярьж “сигналаа” орилуулаад жагсаад байна. Замаа шинэчлээд явган хүний гарцтай, гэрэл дохиотой хотын жишиг бий болгоё гэлээ. Өргөтгөж засах улаан зам дээр тээглээд байгаа хашаа, газраа чөлөөлөхгүй, зарахгүй гээд хэвтчихсэн хүн байна.
“Боож байна хааж байна, би та нарыг. Яахын та нар...” гээд гэрийнхээ дээвэр дээр гараад суучихсан дугаар хорооны иргэнийг одоо яах болж байна. 0.07 га газар 3 өвлийн шавар сууцныхаа оронд төрөөс нэхэж байгаа мөнгө нь 700- 900 сая төгрөг буюу бараг нэг км зам барих өртөг. Монгол хүн гүрийж байна. “Тэгээд яах юм бэ. Чаддаг юм бол та нар 4 тэрбумын ажлаа зогсоогоод хаяад яв. Би хэлсэн мөнгөө авна... Нийтийн эрх ашиг энэ тэр гэж намайг шахах гээд байна уу. Хөөе та минь ээ. Ардчилсан төр иргэнээ алах нь хараарай авраарай. Дараагийн сонгуулиар харнаа та нарыг, МАН-хаан авраарай ... Зуун саяыг минь өгөөдөх...”
6
Эрүүл монгол болцгооё. Хамгаалж болох өвчин эндэгдлээс өөрсдийгөө хамгаалцгаая гэлээ.
Хэвлий дэх уургаа хайрла, зөв эрүүл тээ, эрт эмчийн үзлэг хяналтад орно уу...
“Халамжийн мөнгөө авах гэсэн юм эмнэлгийн хуудас хэрэгтэй гэнээ” гээд гарсан 5 долоо хоногтой бүсгүй дахин эмчийнхээ өрөөгөөр шагайсангүй. Гэртээ бүгсээр. Ганц нэг пиво, 100 граммыг шинэ хүнээ төрөхийн төлөө гэж тогтоосоор, гэнэт төрлөө гээд түргэний машин хөлөглөөд Эх нялхас дээр ороод ирж байна. Хайхрамжгүй эхийн орхигдуулсан жирэмсний хяналтад хийх ёстой шинжилгээ оношийг тодруулах ажлыг эмч нар эх барих ажилтайгаа хамт амжуулж өндөр ур чадвартай ажиллах хэрэгтэй болно. “Бидний хүүхдийг яаж ийгээд эсэн мэнд төрүүлэх чинь эмч та нарын ажил, төрийн үүрэг юм чинь яахав. Зүтгэцгээ, харин хүүхэд эндүүлэв ээ та нар. Хоолтой чинь ярина шүү. Зурагт хэвлэлээр нэг бичнэ шүү...”
6
Хорт хавдар үндэсний аюулын хэмжээнд хүрлээ. ЭМЯ-наас “үнэгүй” оношлогоо үзлэгт хамрагдахыг уриаллаа. Баянхошуунд дэлгүүрийн гадаа нэг нөхөр эмнэлгийн үзлэгийн тамгатай бичиг барьсан холхино.
“Ахаа, эгчээ. Энэ үнэгүй оношлогооны бичгийг 2 мянгаар авчихаач. Хавдрын аймаар үнэтэй шинжилгээг үнэгүй өгнө ш тээ. Манай байгууллага намайг энэ хуудсаар “шагнасан” юм. За тэгвэл мянгаар авчих. Та нар чинь аминдаа хайргүй юм уу. Ийм хямдхан үзлэгийн бичиг авчихгүй...
Төр одоо биднийг энэ хавдраас сэргийлж өвчлүүлэхгүй байх ажлыг хий л дээ. Та нар яах гэж байдаг юм бэ. Би хорт хавдар тусчих гээд байна ш тээ.
6
Хятад мотоцикл баталгаагүй хэврэг болж байна. Амь насанд тань эрсдэлтэй байна. Өөр унаа унахыг зөвлөе. Төр энэ мотоциклийн импортод хяналт тавих шийдвэр гаргалаа.
10 сая төгрөг бэлнээр тоолж манан хөөрөг аваад гэртээ ирж малгай тавьж цайлсан залуу малчин үүнд бухимдаж байна. “Тэр үнэтэй өөр мотоциклийг ямар мөнгөөрөө авах юм бэ. Азгүй нэгэнд нь муу юм таарч нисч үхээ л биз. Төр тийм сүрхий юм бол тэр Хонда мотоциклээ лизингээр бидэнд өгчих л дөө. Тэгвэл яахав болж л байна. Худлаа даа, энэ хэн .... /?/ засаг ноёны л шахаа явж байгаа...
6
Архи талх хоёр нэг торонд багтахгүй ээ. Архийг жигшье.
Ядуу ажилгүй бид архи уухаас өөр юу хийх юм. Төр хүүгүй зээл өг л дөө. Би нэг юм хийчихмээр байна. Энэ санаа маань бүтэхгүй, ямар ч орлогогүй болохоор уур хүрээд бухимдаад архи уучихаад байна даа. Хөдөлмөрийн биржид оч оо ...тийшээ явах автобусны мөнгө хэн өгөхийн. Аргаа бараад л сүүлийн мөнгөөрөө архи уугаад л сууж байна. Барилгад туслах ажилчнаар ор оо. Битгий доош нь хийгээд байгаарай. Тэгж боол болохгүй шүү. Тийм хогийн ажлаа муусайн хятадуудаараа хийлгэ. Төр миний төлөө юу ч хийхгүй байна.
6
Төр нээрээ яах ёстой вэ. Монгол хүнээ ойлгох л хэрэгтэй юм уу даа.
6
Пүрэвжавын Баярхүү /тоймч/
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ