- Б.Охиноо: Б.Хурц даргыг энэ хэрэгт холбоотой гэж хэлсэн хүний нэрийг хэлэх шаардлагагүй байх -

6

“Үндэсний шуудан” сонины тавдугаар сарын дугаарт “Б.Хурц төрийн эрх мэдлийг хувийн өш хонзонгоор ашиглаж байгаа дүр зураг харагдаж байна” гарчигтай иргэн Б.Охиноогийн ярилцлага нийтлэгдэж байсныг та бүхэн санаж байгаа байх. Гэвч тухайн ярилцлагыг нягтлаагүй нийтэлсэндээ сонины редакци “Сарнайх” компаниас хүлцэл өчсөн. Энэхүү асуудлаар “17 тэрбумыг төсвөөс зувчуулсан Ч.Гансүх нарын” гэх хэрэгт холбогдож ял аваад буй ТЕГ-ын Эрсдэлийн удирдлага, үнэлгээний хэлтсийн дарга Д.Энхбатын эхнэр Б.Охиноотой ярилцлаа.

6

-Та саяхан хэвлэлийн хурал хийх гэж байгаад хойшлуулсан. Хэвлэлийн хурлаар ямар асуудлыг дэлгэн тавих гэж байсан бэ?

-Манай нөхөр 2013 оны нэгдүгээр сарын 28-ны өдөр мөнгө угаасан, үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн, хээл хахууль авсан гэсэн хэрэгт сэжиглэгдэж, баривчлагдсан. Одоо түүнээс хойш нэг жил таван сарын хугацаанд хоригдож байна. Манай нөхөр цагдан хоригдох үедээ Татварын ерөнхий газрын Эрсдэлийн удирдлага, үнэлгээний хэлтсийн даргаар ажиллаж байсан. Энэ хэрэг явдал болоод удаагүй байтал хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээр “татварын 17 тэрбум төгрөгийг халаасаллаа, Энхбат нь төсвийн мөнгөнөөс 4 сая ам.долларыг эхнэрийнхээ дансанд хийлээ” гэх мэтээр гарч байсан. Бид тухайн үедээ маш их балмагдсан. Хэргийг шалгах явцад мөнгө, угаасан, хээл хахууль авсан гэсэн зүйл анги нь тогтоогдоогүй. Сүүлдээ татвараас зайлсхийсэн, үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн, албан тушаалаа урвуулан ашигласан гэсэн гурван зүйл ангиар хоёр шатны шүүхийн шийдвэр гарсан.

6

-Үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн гэсэн зүйл ангийг юуны учир ингэж үзэх болов?

-Би нөхөртэйгөө зах зээлийн харилцааны үед л гэр бүл болж байсан. Тухайн үед бусад хүний адил л наймаа бизнес хийх, төрөл бүрийн ажил хийгээд амьдрал ахуйгаа залгуулаад орон сууцтай, машин тэрэгтэй, өөрсдөдөө боломжийн хэмжээний хуримтлал үүсгэсэн байсан. Нөхөр маань Татварын ерөнхий газарт ажилд орохоосоо өмнө тодорхой бизнес эрхлээд тодорхой хэмжээний орлоготой, хуримтлуулсан мөнгөтэй болсон байсан. Түүнийгээ ч ажилд орохдоо хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт бүрэн дүүрэн, үнэн зөв мэдүүлсэн. Хэрэг явдалтай холбоотойгоор гурван удаа шинжээчид томилогдож ажилласан. Сүүлийн удаа гурван хүний бүрэлдэхүүнтэй шинжээч ажиллаад үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн, татвараас зайлсхийсэн гэсэн зүйл ангийг шалгахдаа алдаатай шалгаж, буруу дүгнэлт гаргасан гэж боддог. 2012 оны тавдугаар сарын 1-нээс хойш хуулинд үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжих гэсэн зүйл анги нэмэгдсэн юм билээ. Тэрнээс хойш бий болсон хөрөнгө, олсон орлогыг шинжээчид үзсэн. Түүнээс хойш манайх ганцхан байр худалдаж авсан. Энэ байрыг худалдаж авах мөнгө байсан уу үгүй юу гэдгийг нотлох баримт хангалттай байсан. Гэтэл энэ байр болон өөрийнхөө дансанд хийсэн хэдэн орлогыг түүж аваад үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн гэж үзсэн.

5

-Татвараас зайлсхийсэн гэсэн зүйл ангийн хувьд?

-Татвараас зайлсхийсэн гэсэн асуудал дээр ч ялгаа байхгүй. Бид хувийн компанитай байхдаа байгууллагынхаа татварыг төлөөд, орлогыг үнэн зөв мэдүүлж байсан. Татварын байгууллагад ажиллаж байхдаа ч татвараа тушаадаг байсан. Шинжээчид хувь хүний орлогын албан татварт шалгалт хийсэн. Бид хүнд зээлүүлсэн мөнгөө эргүүлээд авсныгаа хөрөнгө орлогын мэдүүлэгтээ авлага гэж оруулсан ч үүнийг шинжээчид бараа бүтээгдэхүүн борлуулаад түүнээс олсон орлого гэж тооцсон. Хүний хөгжил сангаас орж ирж байсан мөнгөнөөс бас татвар ногдуулах ёстой гээд оруулсан. Бидний худалдаж авсан байр, машин зэрэг хөрөнгөнөөс татвар ногдуулна гэх мэтчилэн 50 сая төгрөгийн акт тавьсан. Буруу, алдаатай ийм дүгнэлтээр манай нөхрийг ялласан.

6

-Хэрэгт холбогдсон Ч.Гансүхтэй танай нөхөр ажлаас гадуур ямар нэгэн холбоо байгаа юу?

-Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр Ч.Гансүх, Д.Энхбат мөнгө халаасаллаа, идлээ уулаа гээд л гарсан. Мэдээж нэг байгууллага, нэг газарт ажиллаж байгаа улсууд ажил хэргийн хувиар холбоотой байлгүй яах вэ. Харин ямар нэгэн хувийн холбоо, ашиг сонирхол тэдний хооронд байгаагүй гэдгийг баттай хэлнэ. Гансүх гэдэг хүний талаар хэвлэлүүдээр гараад эхлэхэд нь л энэ хүнийг анх удаа харсан.

Хоёр шатны шүүх хурал болж байхад харахад шүүгч хүртэл асууж байсан. Энэ хэргийг томруулах гээд олон хүн татчихсан юм биш үү гэж байсан. Улсын яллагч хүртэл хэлж байсан. Гансүх гэдэг хүнийг буруутай гэдгийг нотлохын тулд энэ олон хүнийг татсан гэж тов тодорхой хэлж байсан. Түүнээс гадна шүүх хурал дээр хэрэг татагдсан хүмүүс “бид нар Гансүх гэдэг хүнтэй хамт ажиллаж байснаараа буруутгагдаад энд ирчихлээ. Хамт ажиллаж байсан нь бидний буруу юм уу” гээд нулимс дуслуулаад хэлж байсан.

6

-АТГ-ын дэд дарга Б.Хурц танай нөхөрт өш хонзон санаад одоо ийм хэрэгт орсон гэх утгатай ярилцлага “Үндэсний шуудан” сонинд өгсөн байна лээ. Энэ үнэн үү?

-Би хэд хоногийн өмнө “Үндэсний шуудан” сонинд ярилцлага өгсөн. Нөхөр маань айхтар хэрэгт холбогдоод хоёр ч шатны шүүхээр ороод, нэг жил таван сарын хугацаанд гэр бүл маань хүнд хэцүү байдалд, сэтгэлийн дарамтан дунд байна. Мөрдөн байцаалт явагдаад, хоёр ч шатны шүүхээр ороод үнэн нь тогтоогдоно гэж хүлээж байсан.Гэвч хоёр шатны шүүхийн шийдвэр үнэхээр шударга бус байна. Би нялх нойтон хүүхэдтэй, энэ их сэтгэлийн дарамтанд дунд байсан. Манай нөхөр хэрэг хийгээгүй, буруугүй гэдгийг илэрхийлэх гэж би ярилцлага өгсөн.

Манай нөхөр хэрэгт холбогдсоноос хойш хүмүүс “Та нар ийм удаан хугацаанд дуугүй, чимээгүй байгаад байх юм. Энэ бүхний цаана Б.Хурц дарга байгаа” гэх мэтээр ярьж байсан л даа. Би ярилцлага өгөх үедээ үнэхээр цөхрөнгөө бараад хүмүүсийн яриад байгаа зүйлийг лсанаандгүй хэлчихсэн юм.

6

-Б.Хурц дарга энэ бүхний цаана байгаа гэдэг талаар танд хэн хэлж байсан бэ. Эсвэл таныг ингээд хэлчих гэж хөндлөнгөөс нөлөөлсөн юм уу?

-Манай нөхөр болон Ч.Гансүх нарын хэргийн талаар улс орон даяар л дуулиан болгоод хүмүүс янз бүрээр л ярьж байсан. Би шүүх хуулийн байгууллага үнэнийг тогтооно гэж бодож байсан. Сүүлдээ нээрээ л хүмүүсийн яриад байгаа үнэн ч юм болов уу гэж бодоод л ярилцлага өгөхдөө хэлчихсэн юм. Б.Хурц даргыг энэ хэрэгт холбоотой гэж нэг хүн надад хэлсэн. Гэхдээ тэр хүний нэрийг энд хэлэх шаардлагагүй байх аа.

6

-Б.Хурц даргын эхнэрийн компанийг танай нөхөр шалгаж акт тогтоож байсан гэх хэргийн талаар та ярьсан байна лээ. Энэ хэргийн талаар тодруулж ярина уу?

-Шүүх хурлын дараа сүүлд сонсож байхад Б.Хурц даргын эхнэрийн “Сарнайх” гэдэг компанийг харьяаллын дагуу манай нөхрийн хэлтэс татварын шалгалт хийж байсан талаар хүмүүс жиг жуг хийгээд яриад байсан. Нээрээ л тийм юм болов уу гэж бодоод би тэрийг ярьсан. Гэхдээ би энэ хэргийг үнэн худал эсэхийг мэдэхгүй. Тухайн үед би хэцүү зүйл дуулаад, сэтгэлийн хувьд хүнд байдалд орчихсон байсан. Хүмүүсийн хэлсэн дуулсан, гадуур шуугиж байгаа зүйлийг л юм бодолгүй шууд хэлчихсэн. Гэхдээ одоо бодоход Б.Хурц дарга өс хонзон санаад миний нөхрийг хэрэгт унагаачихлаа гэж хэлж болохгүй.

6

-Таны ярилцлагыг сонинд гаргахдаа таны хэлснийг өөрчилсөн, гуйвуулсан зүйл байгаа юу?

-Миний ярьснаас нэг их гуйвсан юм байхгүй. Миний хэлснийг бага зэрэг өөрчилсөн байна лээ. Би ярилцлага өгч байхдаа гарчиг өгдгийг ч мэдэхгүй шууд л ярилцлага өгчихсөн. Сонин дээр гарахдаа айхтар гарчигтай гарсан байна лээ. Би хараад бас нэлээд эмзэглэсэн л дээ. Миний ярилцлага хэзээний сонинд гарах талаар ч эргэж хэлээгүй. Анх удаа ярилцлага өгч байгаа болохоор ярилцлага авна гэхээр нь шууд л зөвшөөрөөд ярилцлагаа өгчихсөн. Эргэж өөрөө хараад миний хэлсэн зүйл үнэн зөв байна уу, ямар ярилцлага байна гэдгийг ч хараагүй. Маргааш сонин харсан чинь Б.Хурц даргатай холбоотой айхтар гарчигтай. Би аймаар цочирдсон. Энэ нь хүмүүсийн сонирхлыг татах өөрсдийнх нь тактик байдаг байх л даа. Хамгийн гол нь миний нөхөр буруугүй гэдгийг л хэлэх зорилготой байсан. Бусдаар бол Б.Хурц гэдэг хүнийг энэ бүх хэргийг үүсгэжээ, зохион байгуцулжээ, манай нөхрийн хэргийн цаана Б.Хурц байгаа, эхнэрийнх нь компанид акт тавьснаас болж өс санажээ гэж би хэлж чадахгүй.

6

-Та нөхөртэйгөө хэр их уулзсан бэ. Уулзах үеэр хэргийн талаар мэдээж ярилцсан байх. Б.Хурц даргын талаар юм ярьсан уу?

-Дөнгөж цагдан хоригдсоноос хойш гурван сарын дараа уулзсан. Тэрнээс хойш цөөхөн уулзсан. Нөхөртэйгөө уулзах гэхээр уулзуулдаггүй, арай хийж уулзахаар хянагч нь гээд хүмүүс хажууд зогсоод юм ярьж ч болохгүй хэцүү юм билээ. Манай нөхөр надад хэлэхдээ “Миний хань надад итгээрэй. Би ийм хэрэг хийгээгүй. Хэзээ нэгэн цагт үнэнийг олж тогтооно байх аа” гэж хэлж байсан. Түүнээс биш би Б.Хурцыг шалгаж байсан гэдэг юм надад хэлж байгаагүй. Би нөхрөөсөө хэрэгтэй холбоотой хүн амьтан байгаа юу, өс хонзон байгаа юм биш гэж гэж хүртэл асууж байсан. “Би хуулийн дагуу л хийх ёстой ажлаа хийж байсан. Надад тийм өс хонзон санасан хүн байхгүй” гэж хэлж байсан.

6

-Та одоо Дээд шүүхэд хандах уу?

-Хоёр шатны шүүхийнг шийдвэр гарсан. Одоо ганц шатны шүүх үлдсэн. Бид Дээд шүүхэд хандана. Минхий нөхөр үнэхээр гэмт хэрэг хийгээгүй. Өөрийн гэсэн үзэл бодолтой, муухай юм хийх хүн биш. Бид өөрсдөө боломжийн хэмжээний мөнгөтэй. Дээд шүүх бол үнэн мөнийг ялгаж, хэлмэгдүүлэлтийг зогсоож, хэрэгт холбогдсон олон хүний хэн буруутай хэн буруугүй гэдгийг ялгаж өгнө байх. Эцэст нь дахиад хэлэхэд Үндэсний шуудан сонинд өгсөн ярилцлагын хувьд Б.Хурц даргатай холбоотой зүйлс үнэхээр үнэн, тийм юм болсон гэж хэлж чадахгүй. Хүн амьтны ярьж байсан зүйлсийг л тухайн үедээ тулгамдаад хэлчихсэн гэдгийг хэлье.

7

А.ТӨМӨР

Эх сурвалж: News.mn